"Choáng" với chiêu gây thiệt hại ngân sách hàng tỷ đồng, từ gói thầu làm đường tại Bình Định

Giá trúng thầu giảm 4 triệu đồng so với giá dự toán

Ngày 1/2, lãnh đạo Công an tỉnh Bình Định cho biết, đã tiến hành trưng cầu giám định xây dựng và tài chính, xem xét vấn đề thiệt hại, chờ kết quả để đưa ra quyết định khởi tố vụ án hay không, đối với hồ sơ sai phạm của gói thầu Thi công xây dựng hệ thống đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật tuyến đường Trần Thị Kỷ, đường Phạm Ngũ Lão, hẻm 50 và đối diện hẻm 50 thuộc Công trình xây dựng đường Hoàng Văn Thụ nối dài, do thanh tra chuyển đến hồi tháng 8/2022.

"Hiện tại công an đang trong quá trình xác minh tin báo tội phạm, để làm rõ dấu hiệu hành vi vi phạm của các đối tượng", lãnh đạo Công an tỉnh Bình Định cho hay.

Gói thầu trên thuộc Công trình xây dựng đường Hoàng Văn Thụ nối dài có giá trúng thầu hơn 15,6 tỷ đồng nhưng bị thanh tra phát hiện, trong quá trình thi công có sai phạm, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước hàng tỷ đồng.

Theo hồ sơ của Thanh tra tỉnh Bình Định, gói thầu trên với sự "góp tay" của chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư, đơn vị thi công, tư vấn giám sát, cơ quan thẩm định và các đơn vị có liên quan đã lập dự toán, thẩm định, ký hợp đồng xây lắp trọn gói không đúng quy định; hợp thức hóa hồ sơ thanh toán sai cho đơn vị thi công gây thiệt hại ngân sách Nhà nước hơn 4,7 tỷ đồng.

Qua kiểm tra cho thấy, tháng 8/2018, UBND TP.Quy Nhơn ký quyết định số 7586 về việc dự toán gói thầu Thi công xây dựng hệ thống đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật tuyến đường Trần Thị Kỷ, đường Phạm Ngũ Lão, hẻm 50 và đối diện hẻm 50 thuộc Công trình xây dựng đường Hoàng Văn Thụ nối dài, với giá gói thầu hơn 15,6 tỷ đồng.

Hơn 2 tháng sau, UBND TP.Quy Nhơn tiếp tục ký quyết định số 9497 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu trên, đơn vị trúng thầu là Công ty cổ phần quản lý sửa chữa đường bộ Quy Nhơn, với số tiền hơn 15,6 tỷ đồng (chỉ giảm khoảng 4 triệu đồng so với dự toán - PV). 

Đại diện chủ đầu tư (Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố) ký hợp đồng với Công ty cổ phần quản lý sửa chữa đường bộ Quy Nhơn. Cụ thể, giá trị hợp đồng xây lắp hơn 17,5 tỷ đồng. Trong đó, hợp đồng ban đầu (năm 2018) là hơn 15,4 tỷ đồng, hợp đồng bổ sung khối lượng ngoài hợp đồng hơn 2,1 tỷ đồng. Giá trị xây lắp nghiệm thu hơn 15,8 tỷ đồng, trong đó ban đầu hơn 14,1 tỷ đồng, bổ sung hơn 1,7 tỷ đồng.

"Góp tay" thông đồng sai phạm diễn ra như thế nào?

Đối với vi phạm gói thầu, Thanh tra tỉnh Bình Định kết luận, chủ đầu tư không thực hiện công tác khảo sát địa chất nên khối lượng đất đá, cấp đất đá là tạm tính và không xác định được bên trong là đá nguyên tảng hay đá mồ côi. 

Do đó, việc đơn vị tư vấn thiết kế và lập dự toán (Công ty CP tư vấn thiết kế giao thông Bình Định) không áp dụng mã hiệu AB.51710 phá đá mồ côi bằng máy đào gắn hàm kẹp mà áp mã hiệu AB.51614 phá đá cấp 4 bằng búa căn làm tăng giá trị dự toán công trình. 

Cơ quan thẩm định (Sở Xây dựng tỉnh Bình Định) cũng không kiến nghị chủ đầu tư điều chỉnh đơn giá, mã hiệu cho đúng quy định, góp phần gây thiệt hại ngân sách Nhà nước. Những việc làm trên là vi phạm Điều 83, Luật Xây dựng.

Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố (đại diện chủ đầu tư) không đủ năng lực quản lý dự án, nhưng không thuê tư vấn quản lý dự án mà trực tiếp quản lý. Trung tâm này cũng ký hợp đồng với Công ty TNHH tư vấn và xây dựng Đạt Tín (đơn vị thẩm tra dự toán gói thầu xây dựng) không có chứng chỉ năng lực để thẩm tra dự toán gói thầu. 

Hồ sơ dự thầu của Công ty cổ phần quản lý sửa chữa đường bộ Quy Nhơn về nội dung công việc đào phá đá cấp 4 và vận chuyển đổ bãi thải: Thực hiện thi công công việc bằng búa căn, máy nén khí và ô tô 10 tấn với đơn giá dự thầu 997.954 đồng/m³ nhưng công ty này không đủ năng lực (hồ sơ dự thầu không có búa căn), biện pháp thi công ghi chung chung nhưng tổ chuyên gia chấm thầu (Công ty TNHH tư vấn và xây dựng Đạt Tín) vẫn xác định đơn vị này trúng thầu.

Chủ đầu tư phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu hình thức hợp đồng xây lắp trọn gói, đại diện chủ đầu tư ký hợp đồng xây lắp đối với gói thầu này theo hình thức hợp đồng trọn gói, là vi phạm khoản 1 Điều 62 Luật Đấu thầu năm 2013 và Nghị định số 37 ngày 22/4/2015 của Chính phủ về quy định chi tiết hợp đồng xây dựng.

Đơn vị thi công không thi công đào phá đá cấp 4 bằng búa căn mà thực tế thi công bằng máy đào có gắn búa thủy lực. Tuy nhiên, đơn vị thi công đã hợp thức hồ sơ hoàn công công trình có ký xác nhận của đơn vị tư vấn giám sát (Công ty TNHH xây dựng tổng hợp An Thịnh) bằng biện pháp đào phá đá bằng búa căn, để đảm bảo theo hồ sơ dự thầu và được thanh toán theo hợp đồng đã ký kết với đại diện chủ đầu tư. Những việc làm trên vi phạm Điều 112 và Điều 122 Luật Xây dựng.

Các đơn vị (đại diện chủ đầu tư, đơn vị thi công và tư vấn giám sát) đã thông đồng, ký hợp thức hồ sơ hoàn công công tác đào phá đá cấp 4, thực tế thi công bằng máy đào gắn búa thủy lực nhưng hợp thức hồ sơ sang biện pháp phá đá bằng búa căn để thanh toán sai giá trị xây lắp công trình, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước hơn 4,7 tỷ đồng.

Trách nhiệm chính thuộc về chủ đầu tư (người đứng đầu là Chủ tịch UBND TP.Quy Nhơn), Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch thành phố, đại diện chủ đầu tư (Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố), đơn vị tư vấn thiết kế (Công ty CP tư vấn thiết kế giao thông Bình Định), cơ quan thẩm định (Sở Xây dựng), đơn vị tư vấn giám sát (Công ty TNHH xây dựng tổng hợp An Thịnh), đơn vị thẩm tra gói thầu (Công ty TNHH tư vấn và xây dựng Đạt Tín) và đơn vị thi công (Công ty cổ phần quản lý sửa chữa đường bộ Quy Nhơn).

Số tiền thiệt hại ngân sách hơn 4,7 tỷ đồng do sai phạm, đã được cơ quan có trách nhiệm thu hồi.

Một lãnh đạo tỉnh Bình Định cho biết, sau khi có kết luận của Thanh tra tỉnh, UBND tỉnh đã có quyết định thống nhất với kết luận thanh tra, yêu cầu các cơ quan có trách nhiệm, triển khai thực hiện các bước tiếp theo. Vụ việc chờ kết quả điều tra từ công an.