Chuyển nhà quá lâu bị cắt hộ khẩu, có được làm thẻ căn cước không?

Chào anh chị, năm 1991, mẹ em có mua nhà ở Tiền Giang trong hộ khẩu mẹ em chủ hộ và em. Sau đó, mẹ em bán cho người khác và em chuyển lên Đơn Dương, Lâm Đồng sống nhờ nhà bà con. Năm 2016, em có về lại Tiền Giang xin làm Chứng minh Nhân dân nhưng Công an ở Tiền Giang nói bán nhà cho người khác và đi lâu quá nên cắt hộ khẩu cũ rồi nên không làm được giấy chứng minh nhân dân. Hiện tại em có hộ khẩu cũ, giấy khai sinh và sổ tạm trú ở nhà trọ. Vậy em có làm được thẻ căn cước công dân Việt Nam không? Nếu làm được thủ tục làm như thế nào?

(Bạn đọc: Hoàng Minh)

Trả lời:

​Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Hà Nội trả lời:

​Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 12 Thông tư số 07/2016/TT-BCA ngày 1/2/2016 của Bộ công an quy định về trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước công dân như sau:

​Điều 12. Trình tự, thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân

​1. Trình tự, thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân như sau:

​a) Công dân điền vào Tờ khai căn cước công dân;

​b) Cán bộ tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân kiểm tra, đối chiếu thông tin về công dân trong Tờ khai căn cước công dân với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã được kết nối với Cơ sở dữ liệu căn cước công dân để xác định chính xác người cần cấp thẻ và thống nhất các nội dung thông tin về công dân; trường hợp công dân chưa có thông tin hoặc thông tin có sự thay đổi, chưa được cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì yêu cầu công dân xác định thông tin chính xác và xuất trình các giấy tờ hợp pháp về những thông tin cần ghi trong Tờ khai căn cước công dân để kiểm tra và cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu;

​Trường hợp Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước công dân chưa đi vào vận hành thì yêu cầu công dân xuất trình Sổ hộ khẩu.

​Hiện nay, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước công dân chưa đi vào vận hành, do đó căn cứ vào quy định trên thì khi làm thẻ căn cước công dân, bạn vẫn cần xuất trình sổ hộ khẩu.

​Đồng thời, theo quy định tại Điều 16 Thông tư số 07/2016/TT-BCA ngày 1/2/2016 của Bộ công an quy định về phân cấp giải quyết cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thì việc cấp thẻ Căn cước công dân thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý căn cước công dân Công an cấp huyện và đơn vị hành chính tương đương nơi đăng ký thường trú tại địa phương đó hoặc Cơ quan quản lý căn cước công dân Công an cấp tỉnh nơi đăng ký thường trú trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đó.

​Như vậy, theo quy định này thì bạn sẽ phải thực hiện các thủ tục xin cấp thẻ căn cước công dân tại nơi bạn đăng ký thường trú. Tuy nhiên, theo thông tin bạn cung cấp thì sau khi gia đình bạn bán nhà tại Tiền Giang thì đã bị cắt hộ khẩu tại Tiền Giang và bạn chưa đăng ký nơi thường trú mới.

Trong trường hợp này bạn bắt buộc phải đăng ký thường trú tại nơi cư trú hợp pháp mới hoặc nhập hộ khẩu vào nơi thường trú của hộ gia đình khác theo quy định pháp luật  thì mới có thể làm căn cước công dân.

​Về vấn đề này, theo quy định tại Điều 19 Luật cư trú năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013 quy định về điều kiện đăng ký thường trú tại tỉnh thì công dân có chỗ ở hợp pháp ở tỉnh nào thì được đăng ký thường trú tại tỉnh đó. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân thì phải được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản.

​Còn trong trường hợp đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương phải đảm bảo quy định tại Điều 20 Luật cư trú năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013. Theo đó, công dân phải có chỗ ở hợp pháp, trường hợp đăng ký thường trú vào huyện, thị xã thuộc thành phố trực thuộc trung ương phải có thời gian tạm trú tại thành phố đó từ một năm trở lên, trường hợp đăng ký thường trú vào quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương thì phải có thời gian tạm trú tại thành phố đó từ hai năm trở lên;

​Ngoài ra, công dân có thể đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương trong trường hợp được người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

​ - Vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con;

​- Người hết tuổi lao động, nghỉ hưu, nghỉ mất sức, nghỉ thôi việc về ở với anh, chị, em ruột;

​- Người khuyết tật, mất khả năng lao động, người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi về ở với anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;

​- Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc còn cha, mẹ nhưng cha, mẹ không có khả năng nuôi dưỡng về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;

​- Người thành niên độc thân về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột;

​- Ông bà nội, ngoại về ở với cháu ruột;

​Hoặc trường hợp công dân được điều động, tuyển dụng đến làm việc tại cơ quan, tổ chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc theo chế độ hợp đồng không xác định thời hạn và có chỗ ở hợp pháp thì được đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 20 Luật cư trú năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013