Đặc sản nếp tan Mường Và ăn một lần nhớ cả đời

Giống lúa nếp tan được bà con các dân tộc: Lào, Thái... ở bản Mường Và lưu giữ từ thế hệ này qua thế hệ khác, nhà nào cũng có từ 1 đến 2 sào ruộng để trồng. Nếp tan, mỗi năm chỉ trồng được một vụ. Bà con bắt đầu gieo mạ từ cuối tháng 4, cấy vào tháng 6, 7 vì tuổi mạ giống lúa này kéo dài hơn tháng (bình quân khoảng 40 đến 45 ngày). Bắt đầu thu hoạch từ trung tuần tháng 10 đến tháng 11.

Theo ông Chiến, so với các loại giống lúa khác, giống nếp tan Mường Và có đặc điểm hạt thóc mẩy, dài. Nếp tan khi đồ xôi mà mở vung chõ thì dù ở cách xa đó hàng chục mét cũng sẽ thấy mùi thơm đặc biệt của nó.

Chia sẻ với Dân Việt, ông Lò Văn Chiến, Trưởng bản Mường Và, cho biết: Đến nay, bà con bản Mường Và trồng giống lúa nếp tan trên diện tích khoảng 60 ha, với nhiều loại giống như tan Nhe, tan Hin, tan Lo. Trong đó, chủ yếu là giống nếp tan Nhe, tan Hin.

Theo ông Chiến, nghe các cụ kể lại thì giống lúa nếp tan này được “ông trời” ban giống cho người dân ở đây từ lâu. Nấu xôi hay làm bánh bằng nếp tan rất thơm ngon và dẻo nên cứ mỗi dịp Tết đến, xuân về, hộ nào cũng sắm cho mình vài chục cân để làm quà biếu tặng cho người thân, bạn bè gần xa.

Trung bình, cứ 1 ha trồng nếp tan cho thu hoạch khoảng 5 tấn thóc

Nói về kỹ thuật chọn giống lúa nếp tan, ông Lò Văn Thoan – Cán bộ khuyến nông xã Mường Và, huyện Sốp Cộp chia sẻ: Giống phải được chọn ngay từ tháng 11, bằng cách ngắt từng bông to, hạt mẩy đều, không bị lẫn tạp.

“Để giống nếp tan cho năng suất cao, đất trồng lúa phải được cày, bừa kỹ; mạ cấy thưa vì giống nếp tan cây cao và đẻ nhánh nhiều. Dùng phân NPK bón lót, bón thúc đầy đủ cho cây” – ông Thoan cho biết.

Ông Lò Văn Biên, bản Mường Và tâm sự: Nếp tan Mường Và có hạt to, thơm, dẻo. Gạo nếp này đồ xôi mang đi nương để đến vài ngày mà cơm vẫn không bị cứng nên bà con ưa chuộng lắm.

“So với các giống lúa khác trên thị trường, giá gạo nếp tan Mường Và có giá cao hơn từ 5 – 6 nghìn đồng/kg nên cũng góp phần cải thiện thu nhập của bà con khi cấy giống nếp này” – ông Lò Văn Biên dân bản Mường Và, phấn khởi.

Vùng Dự án bảo tồn và phát triển nếp tan Hin, tan Nhe tại xã Mường Và

Cũng theo ông Thoan, thực hiện Dự án bảo tồn giống tan Nhe, tan Hin, huyện Sốp Cộp đã có kế hoạch tháng 10.2018 sẽ tổ chức công bố Chứng nhận nhãn hiệu nếp tan Mường Và. Sau đó, huyện sẽ tiếp tục nghiên cứu mở rộng diện tích vùng trồng để tăng sản lượng và từng bước đưa sản phẩm nếp tan trở thành hàng hóa góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ sản xuất.