Đại án tại VNCB: 9.000 tỷ đồng đi đâu?

Ngày 5.8, phiên tòa sơ thẩm vụ Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch HĐQT VNCB, nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh) và đồng phạm gây thiệt hại 9.000 tỷ đồng tiếp tục phần xét hỏi.

Vốn 100 tỷ đồng nhưng dám mua 4.700 tỷ đồng

Bị cáo Danh hầu tòa về hai tội cố ý làm trái... và cho vay không đúng quy định. HĐXX đặt vấn đề: “Căn cứ vào đâu bị cáo lại mua lại Ngân hàng Đại Tín với số tiền 4.700 tỷ đồng, trong khi vốn ngân hàng chỉ có hơn 100 tỷ đồng?”.

Bị cáo Danh trả lời bản thân muốn xây dựng một ngân hàng hoàn toàn mới để phục vụ cho ngành xây dựng, giống như hệ thống phát triển ngành nghề của nhiều quốc gia khác trên thế giới nhưng đề xuất này đã không được chấp thuận. Và Danh được gợi ý tái cơ cấu Ngân hàng Đại Tín. Tài sản của ngân hàng còn có hai mảnh đất ở quận 2 và Nhà Bè theo thẩm định giá là 7.000 tỷ đồng. “Bị cáo tự tin vào tiềm lực tài chính của Tập đoàn Thiên Thanh đang kinh doanh tốt, quản lý nguồn bất động sản lớn. Chính niềm tin của bị cáo đã khiến nhiều người phải hầu tòa” - bị cáo Danh nói.

Danh khai đã chuyển cho ông Hà Văn Thắm (Ngân hàng Đại Dương) 500 tỷ đồng để chi chăm sóc khách hàng vì trước đó ông Thắm muốn mua lại ngân hàng này để tái cơ cấu nhưng không được đồng ý. “Khi tiếp nhận ngân hàng, tôi thật sự sốc với nợ nần, tôi đại diện trả rất nhiều tiền, thanh toán toàn bộ các chi phí chăm sóc khách hàng… Do tình trạng ngân hàng yếu kém, không thể huy động được vốn, lại bị rút tiền không thể duy trì thanh khoản nên bị cáo phải huy động vốn bằng lãi suất ngoài hợp đồng (lãi ngoài). Việc duy trì lãi suất ngoài hợp đồng, bị cáo hy vọng bất động sản sẽ ấm lại” - Danh nói.

Bị cáo Phạm Công Danh sau phiên xử. Ảnh: Hoàng Yến

Trả lãi cao và phí chăm sóc khách hàng

Trong vòng hai năm điều hành VNCB, Danh và các đồng phạm đã dùng nhiều thủ đoạn rút tiền tổng cộng 12.057 tỷ đồng, gây thiệt hại 9.133 tỷ đồng. Số tiền làm thất thoát này được cho là Danh chi chăm sóc khách hàng, trả nợ cá nhân nhưng có đến hơn 3.000 tỷ đồng Danh không giải thích được để làm gì.

Theo cáo buộc, từ 28.12.2012 đến 11.3.2014, Danh đã tổ chức nhiều cuộc họp chỉ đạo cấp dưới cho vay sai quy định đối với 14 công ty, số tiền vay 5.000 tỷ đồng, đã tất toán một khoản 300 tỷ đồng, còn dư nợ gốc là 4.700 tỷ đồng. Trừ giá trị tài sản đảm bảo, còn lại hơn 2.000 tỉ đồng Danh không có khả năng thu hồi.

Tại tòa, bị cáo Phan Thành Mai (nguyên Tổng giám đốc VNCB) khai cuối năm 2011 bị cáo này quen với bị cáo Phạm Công Danh. Sau đó, Mai được ông Danh mời viết đề án tái cơ cấu Ngân hàng Đại Tín. Danh cho Mai biết rõ tình hình tài chính của ngân hàng lúc này lỗ lũy kế khoảng 8.000 tỷ đồng, mỗi năm ngân hàng lỗ khoảng 2.000-2.500 tỷ đồng.

Để thu hút khách hàng, Danh và Mai đã nâng lãi suất cao hơn quy định của Ngân hàng Nhà nước từ 8% theo quy định, Đại Tín thỏa thuận với khách lãi suất trên 13% một năm. Khoản phí chăm sóc khách hàng được trả ngay khi gửi tiền và không cần có giấy tờ. Với cách thức này, Đại Tín đã thu hút được vốn và có sự tăng trưởng hằng quý là 5%. “Việc chi trả lãi ngoài rất nhiều, ước tính lên tới 3.600 tỷ đồng” - bị cáo Mai khai.

Còn bị cáo Danh lý giải: “Việc trả lãi ngoài, bị cáo không có gì tư lợi mà chỉ đơn giản là nếu không trả thì chúng tôi không huy động vốn được, ngân hàng đổ vỡ, do đó chúng tôi trả tiền chăm sóc khách hàng liên tục”.

Đáng chú ý là khoản tiền của nhóm bà Trần Ngọc Bích, Giám đốc Tân Hiệp Phát. Quá trình điều tra, Danh khai nhận mình phải trả lãi vượt trần ngoài hợp đồng khoảng 2.500 tỷ đồng cho nhóm Tân Hiệp Phát. Nhưng hiện CQĐT cho rằng chưa có cơ sở kết luận việc chi trả lãi ngoài như lời Danh khai.