Đáng buồn là những vụ việc học sinh tự tử liên quan đến điểm số, thành tích vẫn không ngừng tăng

Tại sao lại tăng kinh phí đào tạo?

Sáng 1/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về kinh tế -xã hội. Trong bài phát biểu góp ý, ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Dương) đã đề cập tới vấn đề giáo dục.

Nữ ĐBQH này cho rằng, nếu như thiếu nhận thức và không có nền giáo dục tốt hay giáo dục mà không có giá trị trung thực thì cải cách mấy cũng bằng thừa, đó là những vấn đề người dân quan tâm. Bên cạnh đó là những bất cập về cải cách về thay đổi chương trình và các mức học phí đào tạo trong thời kỳ kinh tế nói chung đang bất ổn từ nhiều khía cạnh được rất nhiều bậc phụ huynh và nhân dân quan tâm.

"Tại sao lại tăng kinh phí đào tạo, hay các khoản phí khác. Thiết nghĩ ở các bậc tiểu học, trung học cơ sở hay phổ thông trung học là chúng ta phải có cơ chế giải pháp hạ học phí ở mức thấp nhất, hỗ trợ tốt nhất cho các em, vì đó là trẻ em dưới 18 tuổi, cần phải có môi trường nhận thức và học tập để phát triển. Có chăng chúng ta nên nghiên cứu ở cấp bậc cao hơn là đại học và sau đại học.

Việc điều chỉnh ở khung bậc này vì đó là thế hệ trên 18 tuổi, các em có thể tự định hướng và có trách nhiệm với cuộc sống của mình" ĐBQH Dung nói và dẫn chứng ở một số nước, nhiều em để có kinh phí học đại đã đi làm việc ngoài giờ hoặc họ đi làm 1-2 năm khi có kinh phí mới đăng ký học đại học.

Theo ĐBQH Dung, đối với bậc đại học, chúng ta nên thu hút ở đầu vào và siết chặt ở đầu ra, đằng này chúng ta thi tuyển khắt khe ở đầu vào nhưng đầu ra lại buông lỏng dẫn tới chất lượng không đảm bảo và không có chọn lọc và sàng lọc.

Nguyên nhân dẫn tới học sinh trầm cảm, tự kỷ

Cũng liên quan đến vấn đề giáo dục, ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung nêu vấn đề áp lực học tập từ nhà trường, từ gia đình đến các em học sinh. Theo bà đây chính là nguyên nhân hàng đầu gây tự kỷ, trầm cảm, có rất nhiều vấn đề sinh lý khác cho học sinh và sinh viên hiện nay.

"Đáng buồn hơn tỷ lệ học sinh trầm cảm, tự kỷ hay gần đây có nhiều vụ việc tự tử có liên quan đến vấn đề điểm số và thành tích vẫn đang không ngừng tăng lên dẫn tới không tránh khỏi những sót xa thương tâm và hệ lụy trong xã hội.

Vô hình chung phải chăng chúng ta đang tạo ra áp lực cho giới trẻ từ nhiều phía và có thể thấy giáo dục ở Việt Nam chỉ có học, học và học, mà thiếu đi những mô hình trải nghiệm, thiếu những lớp học ngoại khóa gần gũi thiên nhiên, gắn kết tự nhiên, thiếu đi những không gian xanh hoạt động ngoài trời, thay vào đó là những mô hình quy hoạch các dịch vụ kinh doanh nhưng quán game, quán bia hơi karaoke, hay những nhà hàng mọc lên ở mọi nơi mà không có không gian xanh theo quy chuẩn.

Như vậy giới trẻ thiếu đi sự vận động tự nhiên ngoài trời mà thay vào đó là những không gian gò bó, cùng áp lực thành tích ảo, chỉ tiêu ảo do gia đình và nhà trường tạo ra.

Tôi thiết nghĩ học tập không chỉ từ phía gia đình, nhà trường mà còn ở cả xã hội, do đó cần xây dựng mô hình công cộng nhiều hơn để giải tỏa vấn đề áp lực tới trường. Việc học tập và vui chơi chung ở cộng đồng là rất cần thiết trong việc kích thích tương tác và phát triển khả năng tư duy sáng tạo và giải trí của giới trẻ. Từ đó tránh được những áp lực nhiều phía từ cho học sinh, phụ huynh và thầy cô.

Phát biểu ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Vương Quốc Thắng bày tỏ quan tâm đến vai trò của đại học đối với phát triển bền vững, thịnh vượng, nâng cao năng lực cạnh tranh và năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia, trong đó có tự chủ đại học; hợp tác giữa nhà nước, trường đại học và doanh nghiệp; kiểm định chất lượng giáo dục đại học; triển khai sâu rộng quản trị đại học tiên tiến; phát triển sử dụng, đãi ngộ đội ngũ giảng viên, cán bộ quản trị đại học…

Tạo ra động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất

Cũng đề cập tới giáo dục, ĐBQH Vương Quốc Thắng (Quảng Nam) cho rằng, thời gian qua, tự chủ đại học đã thể hiện chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước với nhiều kết quả tích cực; làm thay đổi và phát triển nhanh chóng các trường đại học nhưng vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc cần được xem xét một cách tổng thể và kịp thời tháo gỡ.

Theo đại biểu, trong thời gian tới, chúng ta cần có khung pháp lý rõ ràng về vai trò chỉ đạo, quản trị và điều hành giữa Đảng ủy, Hội đồng trường và Ban giám hiệu nhà trường để tránh sự chồng chéo và tạo ra xung đột không đáng có, đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình.

Vị ĐBQH này khẳng định, "tự chủ đại học và trách nhiệm giải trình" là hai mặt không thể tách rời, thiếu trách nhiệm giải trình sẽ dễ biến tự chủ thành tự trị. Ông nêu rõ, có hai công cụ quan trọng để thực hiện trách nhiệm giải trình, đó là kiểm định chất lượng giáo dục và công khai, minh bạch thông tin hoạt động của trường đại học.

Ông nhấn mạnh tự chủ đại học là một vấn đề liên ngành, liên bộ, đại biểu đề nghị, để tạo ra sự đột phá trong tự chủ đại học, Chính phủ nên cân nhắc lập một Ủy ban hoặc một Hội đồng cấp quốc gia về tự chủ đại học để giải quyết triệt để các vướng mắc và tạo ra động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất.