Đâu rồi thôn nữ?

Ảnh: Hoài Linh

Tiếng tôi đấy. Tiếng của một gã đã bắt đầu bước vào cái tuổi hoài niệm trầm trọng không cứu chữa được. Thì đã làm sao. Cả năm bươn chải,  mưu sinh, viết lách, buồn đau nhăng cuội đủ trò đủ chuyện của kiếp người, mấy ngày cuối năm này có hoài niệm đôi chút thì âu đó cũng là lẽ đương nhiên, là cái quyền của mình chứ.

Huống hồ tôi lại đang hoài niệm về  một nét đẹp xưa, nét đẹp thôn nữ.

Ảnh: Mạc Hà

Thôn nữ, cái tên cứ gợi lên một điều gì như ngan ngát màu xanh, như ruộng vườn lúa má, cuống rạ đồng chiều, cánh cò bay lả, triền đê gió lộng, dòng sông con đò, như nhắc đến một sắc thu vàng ngát gió heo may trên sóng lúa dập dờn, bất tận…

Thôn nữ. Một sắc áo nâu non thấp thoáng trên đường làng gạch chỉ làm mát đi cả cái nóng ban trưa có dáng mẹ nằm mắc võng mỏng manh giữa hai bụi tre già kẽo kẹt. 

Thôn nữ, một dáng đồng trinh cắm cúi vớt bèo hoa dâu chiều nay nước dâng ngang đùi sao lại để lộ ra cái màu trắng nôn nao như thế, màu của mây của trời, màu của khói bếp, màu của hoa lau trên sườn đồi sau nhà và màu của thuỷ chung để ta mang theo vào trận đi suốt những đêm hành quân cùng sương trắng.  

Thôn nữ! Dáng em là dáng Mẹ. Hình sông thế núi nước Nam như dáng Mẹ kiên trung, tần tảo ngàn năm rướn căng người ra đại dương che chắn bão giông. Đó cũng là dáng đứng vọng phu tội tình và kiêu hãnh của biết bao năm tháng trận mạc âm thầm chờ chồng trở về.

Ảnh: Hoài Linh

Thôn nữ! Gánh lúa nặng oằn xuống bờ vai chim sẻ tạc vào non sông một ý nghĩa nhân văn sâu thẳm trong loạn lạc khi phải thay thế tất cả những phần việc quá đỗi nhọc nhằn cho những trai làng thay nhau ra trận.

Số phận con người gắn liền với số phận dân tộc. Số phận thôn nữ gắn liền với số phận đất nước. Đất nước đã trải qua một thời bom đạn kinh hoàng, đã bươn qua một thời bao cấp vô vàn ảm đạm và đang vượt qua cơn sốt vỡ da cũng không kém kinh hoàng của làn sóng thị trường, hội nhập.

Người ta đang tiến hành rầm rộ những quy trình công nghiệp hoá nông nghiệp chóng mặt. Càng sây sẩm hơn trước những đợt triều cường đô thị hoá nông thôn không ngớt tràn về. Làng quê thay đổi, xóm làng khác trước, những con đường to tát chạy qua, những quán karaoke, quán gội đầu, quán ăn nhậu mọc lên như nấm sau mưa, những toà nhà thấp tầng, cao tầng, những dự án hiện đại và bán hiện đại sừng sững, rộng dài đang ngốn dần đi màu xanh đồng ruộng.

Dòng sông qua nhà chợt gầy đi, rặng tre cuối vườn bỗng trở nên hốc hác, con mương đầu làng ướt đầm hoa xoan bây giờ chỉ còn dập dềnh những bao bì nilon các hình các kiểu nhìn ghê cả người. Bầy đom đóm tuổi thơ bị đánh bật đi bởi muôn ánh đèn xanh đèn mờ gờn gợn mùi da thịt con cái nhà ai và cô thôn nữ ngày xưa đâu còn áo nâu non, quần vải đen ra ruộng. 

Đâu rồi, thôn nữ? Ao kia vẫn lấm tấm bèo hoa mà màu trắng tinh khôi trên thân hình em không còn nữa. Cánh cò bay côi cút phía chân trời, em mưu sinh tìm về những miền đô hội để hoá thân thành cô gái bán rau đêm, cô tiếp viên đan qua đan lại giữa những mặt bàn sặc mùi ẩm thực, thành cô gái đội nắng dầm mưa đứng bán bánh mỳ ở chân cầu mà mỗi khi chiều về, những ổ bánh vẫn còn đó, nở phồng, chỉ có khuôn mặt em là gầy đi, thành cô gái mò ốc ở Tây Hồ toàn thân tím bầm trong giá lạnh và thành cả những bóng hồng lẩn khuất ở nhà hàng này hay nhà hàng khác, tiều tụy, hớ hênh…

Dẫu biết rằng thôn nữ hôm nay đã biết vươn ra khỏi luỹ tre già để đặt khát vọng thanh xuân của mình vào muôn nẻo cuộc đời, vào các chức danh chính quyền, đoàn thể, doanh nghiệp doanh nhân chói chang, giỏi giang trên thương trường và nghị trường xã hội, nhưng, lạ thế hay lẩn thẩn thế, vẫn ao ước một lần được nhìn lại em đi xiêu bóng trên triền đê ngát gió, nón chao nghiêng, nhẫn nại đợi đò. Con đò tình yêu, con đò cuộc đời, con đò nhân tình trường tồn, mãi mãi.

Vẫn là nét cười thôn nữ. Mãi mãi là thôn nữ, dịu hiền, nữ tính và… Việt Nam.