Đề nghị thanh tra hàng loạt dự án, ai “hóa phép” đất công?

Nhà nước cần thu hồi đấu giá công khai để tránh chiêu thức hóa phép đất công. Ảnh: Đất vàng của Công ty XSKT được Tân Hoàng Minh đấu giá

Ma trận đất công

Trong số 60 dự án trong danh sách đề nghị thanh tra, tại TP.HCM có 11 dự án, đều có gốc tích là đất công giao cho DN nhà nước. Những đơn vị này cho thuê hoặc bán lại cho DN địa ốc bên ngoài. DN nhà nước chỉ còn đứng tên chủ đầu tư trên danh nghĩa. Chủ đầu tư thật trên thị trường là DN khác, hoặc chính danh, hoặc sắm vai nhà phát triển dự án.

Đơn cử như trong danh sách, có Công ty Cổ phần Thương mại Phú Nhuận (PNCo), một pháp nhân nhà nước cổ phần nắm giữ quỹ đất lớn trên địa bàn quận. Danh sách chỉ ra 1 dự án cho PNCo làm chủ đầu tư, tuy nhiên chỉ là trên danh nghĩa. Dự án mang tên khác và được DN bên ngoài sắm vai nhà phát triển dự án. Nhiều mảnh đất khác của PNCo tại khu vực này cũng đã được biến thành dự án chung cao ốc.

Một dự án khác là Riva Park (504 Nguyễn Tất Thành, P.18, Q.4), danh sách nêu  Công ty cổ phần công nghiệp cao su miền Nam làm chủ đầu tư. Thực chất, hiện tại Vietcomreal mới là chủ thật sự. Dự án quy mô 18 tầng, 320 căn hộ có diện tích từ 58 - 111 m2, giá bán từ 1,8 tỷ đồng trở lên đang trong giai đoạn hoàn thiện và bán gần hết số lượng căn hộ. “Chúng tôi cũng bất ngờ vì dự án nằm trong danh sách. Trước khi chuyển nhượng, bên bán là Casumina đã hoàn tất các nghĩa vụ tài chính, chuyển quyền sử dụng đất đầy đủ và chuyển toàn bộ hồ sơ hợp lệ cho bên mua”- Ông Lê Anh Tuấn, TGĐ Vietcomreal khẳng định.

Ông Tuấn cho biết Vietcomreal không phải là đối tác phát triển dự án mà nhận chuyển nhượng theo phương thức mua đứt bán đoạn. Ông từ chối tiết lộ giá trị hợp đồng chuyển nhượng. Nhưng theo thông tin mà Dân Việt có được, dự án được sang nhượng với giá hơn 20 tỷ đồng. Cộng với 103 tỷ đồng tiền sử dụng đất do UBND thành phố phê duyệt, giá của khu đất hai mặt tiền đường có view nhìn ra kênh Tẻ vẫn… rẻ như cho.

Không chỉ danh sách 60

Đại diện một DN khác cũng nói rằng khá bất ngờ khi dự án cao cấp lọt danh sách bị đề nghị thanh tra. Dự án cao cấp này ở quận 7 TP.HCM, DN sở hữu theo cách “đi đường vòng” khi làm thủ tục giải chấp “chuộc” đất từ ngân hàng do DN khác cầm cố.

Việc các DN nhà nước sở hữu đất sau đó cho thuê hoặc chuyển nhượng lại rất phổ biến trên thị trường nhiều năm qua. Bên ngoài danh sách đề nghị thanh tra, hàng loạt quỹ đất công đã biến thành các dự án thương mại theo hình thức bán đất hoặc hợp tác đầu tư mà không ai nắm rõ giá trị. Có thể kể đến, The Goldview của TNR Holding trên quỹ đất của Công ty May diêm Sài Gòn. Công ty Cổ phần Thanh Niên thực hiện dự án Centa Park trên đất của Seaprodex, một pháp nhân nhà nước mà ông Nguyễn Văn Liêm, Tổng giám đốc công ty Thanh Niên nắm 10% cổ phần.

Riva Park, dự án trong danh sách nêu chủ đầu tư là Casumina nhưng bên ngoài thị trường, chủ đầu tư thật sự là Vietcomreal

“Đang có một lỗ hổng quá lớn trong việc quản lý nguồn đất công giao cho các DN có vốn nhà nước. Điều này khiến các DN vô tư phù phép đất công gây thất thoát nghiêm trọng. Việc thanh tra các dự án là vô cùng cần thiết”- ông Nguyễn Văn Đực, Phó chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM nhận định. Với giá trị đất tại TP.HCM, mỗi dự án thất thoát cả trăm, nghìn tỷ đồng là điều dễ hiểu.

Ông Đực cho rằng, nhà nước giao đất cho DN là để quản lý sử dụng chứ không giao quyền sở hữu. DN tự ý bán hoặc cho thuê đất là trái nguyên tắc. Nhà nước phải tổ chức đấu giá khi DN phá sản hoặc có nhu cầu di dời. Khi lỏng lẽo trong khâu quản lý đất công, hàng loạt DN bên ngoài sẵn sàng nhảy vào xâu xé, kiếm lợi hàng nghìn tỷ đồng. “Không ngoại trừ những miếng đất vàng được DN bán với giá rẻ mạt gây thất thoát nhưng người quản lý lại trục lợi bằng những khoản tiền lót tay khổng lồ. Thanh tra có quyền hồi tố các dự án đã thành hình và cần làm rõ mức giá bán như vậy có hợp lý không? Ai đã duyệt bán”- ông Đực nói.

Một ví dụ “chênh” giá rõ ràng nhất là quỹ đất vàng của Công ty Xổ số Kiến Thiết TP.HCM trên đường Lê Duẩn. Lúc đầu rao bán với giá hơn 8 trăm tỷ đồng nhưng khi tổ chức đấu giá, giá trị lên tới gần 2 nghìn tỷ. “Nhà nước đang thiếu nguồn thu và chảy máu đất công là một kênh thất thoát lớn. Việc siết lại quản lý dù chậm nhưng là cần thiết. Không chỉ có 60 dự án đề nghị, tôi cho rằng trên thị trường BĐS còn nhiều dự án khuất tất lắm”- ông Đực khẳng định.