Đề thi Văn vào lớp 10 chuyên ở một tỉnh gây tranh cãi: Câu hỏi trống không, đánh đố học sinh

Mới đây, Sở GDĐT Hải Dương đã tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT năm học 2023-2024. Trong đó, ngày 3/6 thí sinh dự thi vào lớp 10 Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi làm các bài thi môn chuyên. Ngay sau khi kỳ thi kết thúc, đã có cuộc tranh cãi gay gắt nổ ra với đề thi Ngữ văn chuyên.

Theo đó, đề thi có thời gian 150 phút với 2 câu hỏi rất ngắn gọn như sau:

Câu 1 (4 điểm): Bởi chúng ta ai cũng chỉ được sống một lần...

Câu 2 (6 điểm): Trong bài tiểu luận tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi viết: "Lời gửi của văn nghệ là sự sống". Em hiểu và suy nghĩ gì về nhận định trên? Hãy lắng nghe lời gửi của văn nghệ trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải) và Nói với con (Y Phương).

Một số ý kiến nhận xét: "Câu 1 là dạng bài Nghị luận xã hội. Từ lớp 8, các bạn đã tiếp cận với các dạng đề này. Dạng đề mở rất khó nhưng rất hay".

Tuy nhiên, cũng có ý kiến phản bác cho rằng "Đề toán ít ra vẫn có câu kiểu tìm x, tính giá trị biểu thức… Đề văn mà chẳng nêu rõ yêu cầu. Thực sự, người ra đề Văn mà rất trống không, cộc lốc, cụt lủn"; "Đành rằng học sinh và nhiều người cũng hiểu đây là đề văn nghị luận xã hội. Dựa vào ý đó để nói sao cho hay. Nhưng với đề này thể hiện sự cẩu thả vô cùng của người ra đề"...

Cô Diệp Thảo, giáo viên môn Ngữ văn ở Hà Nội cho hay: "Về cấu trúc đề thi Văn vào lớp 10 ở Hải Dương vẫn theo cấu trúc cũ với 2 phần Đọc hiểu và Tập làm văn. Cấu trúc này là tương đối an toàn, tuy nhiên chưa đưa được điểm mới theo đánh giá năng lực mà chương trình 2018 đang hướng tới. 

Tuy nhiên đề dành cho học sinh chuyên này khá hay, chỉ thiếu câu lệnh nhưng câu này nó là mệnh đề nên học sinh sẽ viết vào phần trước của mệnh đề đó hoặc phần sau của một mệnh đề vì có dấu 3 chấm. Hoặc học sinh cũng có thể đặt đề bài thành nhan đề và triển khai bài luận. 

Cách ra đề như vậy tuy hơi mạo hiểm nhưng chỉ cần học sinh tinh ý sẽ nhận ra ngay vấn đề nghị luận ở đây là giá trị của cuộc sống, học sinh sẽ có thể thoải mái triển khai mà không bị bó buộc".

Trao đổi với phóng viên Dân Việt về đề thi môn ngữ văn của trường, thầy Trịnh Ngọc Tùng, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi cho biết: "Tôi là Chủ tịch Hội đồng coi thi của nhà trường. Bản thân tôi cũng không tiếp xúc với đề. Vì nguyên tắc mình chỉ bóc túi đề có cái đề niêm phong rồi giao cho giáo viên lên phòng thi…".

Khi trao đổi về câu 1 trong đề thi được dư luận quan tâm, nội dung câu hỏi chỉ nêu ra mệnh đề: "Bởi chúng ta ai cũng chỉ được sống một lần…" rồi bỏ lửng, thầy Tùng cho biết: "Tôi nghĩ quy trình ra đề, quy trình phản biện đề, Sở làm rất chặt chẽ. Đặc biệt đối với đề chuyên bao giờ cũng có đòi hỏi học sinh phải tư duy, phải có nhận thức vấn đề phải có tính chất rất sắc sảo, đòi hỏi có sự tinh tế trong thẩm thấu. Có lẽ người ra đề, người phản biện đề cũng đã có câu chuyện bàn, thảo luận kỹ rồi". 

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT năm học 2023-2024 ở Hải Dương có 20.739 thí sinh đăng ký dự thi. Sở GDĐT tỉnh Hải Dương đã thành lập 40 hội đồng thi với 755 phòng thi. Trên 2.000 cán bộ coi thi cùng khoảng 600 cán bộ công an, y tế, lực lượng làm các nhiệm vụ khác phục vụ thi.

Năm nay, thời gian diễn ra kỳ thi sớm hơn 1 tuần so với năm trước. Điểm mới là mỗi môn thi tổ chức trong một buổi để giảm áp lực cho thí sinh, khác với năm trước có buổi thi 2 môn.