Đề xuất làm cụm công nghiệp gần Vườn quốc gia Tràm Chim: Sẽ xin ý kiến Bộ NNPTNT cùng Bộ TNMT

Vườn Quốc gia Tràm Chim có tổng diện tích hơn 7.500ha, nằm trong địa giới thuộc 7 xã gồm: Tân Công Sính, Phú Đức, Phú Thọ, Phú Thành A, Phú Thành B, Phú Hiệp và thị trấn Tràm Chim, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp.

Nơi đây là 1 trong 9 khu bảo tồn đất ngập nước được thế giới công nhận, với 230 loài chim, 130 loài cá sinh sống và 130 loài thực vật, đặc biệt là sếu đầu đỏ - một loài chim cực kỳ quý hiếm có tên trong sách đỏ.

Tháng 2 năm 2021, Công ty Cổ phần Bê tông Hà Thanh (Công ty Hà Thanh) được lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Tháp cho phép khai thác mỏ sét và xây dựng nhà máy gạch men rộng 25 ha, công suất 15 triệu m2 gạch mỗi năm, tổng kinh phí đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng. Vị trí nhà máy nằm ở ấp K12, xã Phú Hiệp và nằm gần Vườn quốc gia Tràm Chim.

Đến cuối năm 2021, Công ty Hà Thanh còn đề xuất làm cụm công nghiệp vật liệu xây dựng Phú Hiệp (Cụm công nghiệp Phú Hiệp) rộng 60 ha nằm cạnh nhà máy gạch men nói trên, mở rộng về phía Vườn quốc gia Tràm Chim và cách vườn quốc gia này từ 300-700 m.

Do liên quan đến hệ sinh thái Tràm Chim, ngay khi có đề xuất mở cụm công nghiệp, lãnh đạo Vườn quốc gia Tràm Chim đã mời các chuyên gia Quỹ Bảo tồn Đồng bằng sông Cửu Long (MCF) và Trung tâm Khoa học Môi trường và Sinh thái (CESE) khảo sát, đánh giá tác động môi trường.

Theo báo cáo của 2 đơn vị trên, vị trí đặt cụm công nghiệp Phú Hiệp mà Công ty Hà Thanh đề xuất nằm trong vùng đệm của Vườn quốc gia Tràm Chim đã được tỉnh Đồng Tháp quy hoạch là vùng bảo tồn cảnh quan, hơn nữa vị trí này không nằm trong vùng quy hoạch phát triển công nghiệp, mâu thuẫn với định hướng quy hoạch không gian vùng đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 của tỉnh Đồng Tháp.

Ngoài ra, 2 đơn vị trên còn khẳng định, vị trí đặt cụm công nghiệp Phú Hiệp theo đề xuất vừa vi phạm quy định vùng đệm của Luật Bảo tồn đa dạng sinh học (2008) và có tác động nguy hiểm đến vùng lõi Vườn quốc gia Tràm Chim.

Theo các chuyên gia, thuật ngữ “cụm công nghiệp” sử dụng ở đây chưa hợp lý, bởi vì tất cả các hạng mục xây dựng và hoạt động thực chất chỉ là hoạt động của Công ty Hà Thanh. Đề xuất mở rộng quy mô thêm 60ha cũng chỉ là đề xuất mở rộng của công ty.

Nếu cụm công nghiệp Phú Hiệp được hình thành tại vị trí nói trên, các chuyên gia đánh giá, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến Vườn quốc gia Tràm Chim. 

Cụ thể, làm thay đổi cảnh quan, chất lượng không khí, ô nhiễm nguồn nước và tiếng ồn (nghiêm trọng nhất); ảnh hưởng đến nhóm loài di cư hàng năm (trong đó có sếu đầu đỏ và các loài chim di cư khác).

Ngoài ra, có thể ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước (nước mặt và nước ngầm), làm giảm sự di cư của các loài cá trắng theo mùa nước nổi và ảnh hưởng đến các loài chim nước và cả các loài cá đen do thiếu mồi ăn (cá trắng).

Các chuyên gia nhấn mạnh, khi Ramsar công nhận Vườn quốc gia Tràm Chim là khu Ramsar thứ 2000 trên thế giới, là vì Vườn quốc gia Tràm Chim (bao gồm vùng lõi và vùng đệm) đã thỏa mãn các tiêu chí nghiêm ngặt về môi trường, cảnh quan và điều kiện kinh tế xã hội của người dân trong vùng đệm. 

Việc phát triển các cụm công nghiệp trong vùng đệm là trái với “cam kết” của chúng ta trước đây, nên có nguy cơ Ramsar sẽ rút lại công nhận của mình.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Phạm Thiện Nghĩa - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, ông vừa chủ trì cuộc họp với các ngành chức năng liên quan đến việc Công ty Hà Thanh đề xuất làm cụm công nghiệp Phú Hiệp. 

Sau khi nghe báo cáo cũng như ý kiến của các đơn vị có liên quan, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đã chỉ đạo Vườn quốc gia Tràm Chim thuê đơn vị tư vấn đánh giá toàn diện về tác động môi trường và các lĩnh vực khác có liên quan.

"Trên cơ sở báo cáo của đơn vị tư vấn, tỉnh sẽ báo cáo Bộ NNPTNT cùng Bộ TNMT xem xét, cho ý kiến. Từ ý kiến của 2 bộ trên, tỉnh mới thực hiện các bước tiếp theo. Hiện nay, UBND tỉnh chưa đồng ý đề xuất làm cụm công nghiệp Phú Hiệp của doanh nghiệp" - ông Phạm Thiện Nghĩa nói.