Dịch tả lợn châu Phi bùng phát mạnh, nhiều địa phương bất lực

Bà Phạm Thị Bình ở Nho Quan (Ninh Bình) bỏ lợn chết dịch xuống ao của gia đình cho cá chim ăn.

Đã bất lực

Vào những ngày nắng nóng này, bà Phạm Thị Bình, chủ trang trại ở Nho Quan (Ninh Bình) đang tìm đủ mọi cách để cứu chữa cho đàn lợn còn lại của gia đình thoát khỏi "án tử". Từ chữa thuốc lá theo phương pháp dân gian đến tiêm thuốc kháng sinh đủ kiểu nhưng đàn lợn của bà vẫn không qua khỏi, nằm thoi thóp chờ chết. Biết là hết cách nên bà Bình đã nhặt vài con bỏ ra ao để chăm cá.

"Hôm trước tôi đã báo xã tiêu hủy hơn 3 tấn lợn rồi, giờ còn khoảng 4 tấn nữa nhưng e rằng cũng sắp ra đi hết, chúng tôi thực sự bất lực rồi " - bà Bình ngậm ngùi.

Ông Bùi Đức Toàn - Bí thư Đảng ủy xã Văn Phú, huyện Nho Quan cho biết, lợn chết dịch tại xã đang tăng chóng mặt nên việc tìm chỗ tiêu hủy cũng là cả một vấn đề. "Chúng tôi có 3 chỗ tiêu hủy nhưng đến giờ đã gần như quá tải, người dân cũng phản đối không muốn cho chôn lợn ở đó nữa nên chúng tôi đang rất bí bách, đau đầu vì vấn đề này" - ông Toàn nói.

Do lợn bị dịch nhiều, lực lượng cán bộ thú mỏng nên việc tiêu hủy không xuể, nhiều hộ dân có lợn chết dịch phải tự túc mượn, thuê người đến xử lý. Ví như trường hợp hộ ông Đinh Văn Hùng ở thôn Yên Sơn, xã Phú Lộc (Nho Quan) khi phát hiện lợn nhà bị bệnh, vợ chồng ông đã mượn người đến nhà dùng cuốc, xẻng đào hố chôn 8 con lợn ở khu vườn chuối của gia đình."Giờ khu tiêu hủy lợn của xã quá tải, cán bộ làm không xuể nên gia đình tôi phải tự túc xử lý cho nhanh, để lâu lợn chết thối ô nhiễm lắm"  - ông Hùng chia sẻ.

Tương tự như Nho Quan, các xã của huyện Yên Khánh cũng đang bất lực trước sự tấn công của dịch tả lợn châu Phi. Ông Phạm Văn Tưởng - Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Công cho hay: Sau khi công bố dịch ngày 24/4 đến nay, toàn xã Khánh Công đã tiêu hủy trên 1.000 con lợn với 62 tấn của 40 hộ, trong đó có hộ bị thiệt hại hơn 300 con. 

Trang trại quy mô "khủng" hơn 5.000 con ở Sóc Sơn (Hà Nội) tan hoang sau "bão" dịch.

"Do dịch tả lợn châu Phi đang lây lan quá nhanh, chúng tôi chưa tìm ra cách ngăn chặn, dập dịch hiệu quả. Hiện, đàn lợn khoảng 1.000 con của bà con cũng khó cầm cự được lâu nữa. Điều đáng báo động hơn là hiện bãi chôn lợn đang có nguy cơ quá tải nên chúng tôi đang rất lo ngại số lợn còn lại khó tiêu hủy hết được" - ông Tưởng nói.

Là "thủ phủ" chăn nuôi lợn ở Hà Nội và cũng là địa phương bị dịch cuối cùng nhưng số lượng đàn lợn bị dịch phải tiêu hủy ở xã Việt Long (Sóc Sơn) lại nhiều nhất thành phố. Tính đến ngày 31/5, tổng số lượng lợn bị tiêu hủy của xã lên đến gần 8.000 con/9.500 con (chiếm trên 80% tổng đàn) với số hộ thiệt hại là 321 hộ/557 hộ nuôi lợn .

Trong số đó, có trang trại có đàn lợn cực khủng lên tới 5.000 con bị dịch phải tiêu hủy khiến chủ trại và xã này phải huy động lực lượng lên đến 30 - 40 người cùng hàng chục máy móc, phương tiện xử lý 4 - 5 ngày mới xong. Ứơc tính chi phí tiêu hủy tại trại này phải chịu lên đến hàng trăm triệu đồng.

"Là xã công bố dịch cuối cùng của huyện nhưng đến giờ hậu quả mà chúng tôi và bà con đang gánh chịu là quá lớn, ngoài sức tưởng tượng của mọi người" - ông Nguyễn Ngọc Chuyền - Chủ tịch UBND xã Việt Long thừa nhận. 

Ông Chuyền cho biết, tính đến thời điểm hiện tại riêng số tiền hỗ trợ tiêu hủy lợn dịch của xã đã lên đến trên 10 tỷ đồng. "Hiện, dịch vẫn đang lây lan mạnh và khả năng đàn lợn trên dưới 1.000 con còn lại của bà con cũng khó cầm cự được lâu nữa" - ông Chuyền nhận định.

"Chúng tôi đã làm mọi cách, mọi phương pháp nhưng cũng không cải thiện được tình hình. Thứ duy nhất mà xã có thể làm giúp bà con lúc này là kiểm đếm và hoàn thiện hồ sơ gửi lên cấp trên để sớm có tiền hỗ trợ cho các hộ, mong bà con vơi bớt được thiệt hại và sớm ổn định cuộc sống, sản xuất" - ông Chuyền cho hay.

Cuối tháng 5/2019 vừa qua, PV Dân Việt phát hiện nhiều xác lợn chết bị vứt ra đường làng ở ổ dịch xã Khánh Công, huyện Yên Khánh (Ninh Bình).

Địa phương "cầu cứu" Trung ương

Theo ghi nhận của PV Dân Việt, dù dịch tả lợn châu Phi đang hoành hành tuy vậy tại một số địa phương của Ninh Bình, tình trạng lơ là, thiếu chặt chẽ trong việc phòng chống và tiêu hủy lợn vẫn còn xảy ra. Điều nguy hiểm hơn là nhiều nơi xác lợn chết bị vứt ra đường, trôi nổi trên sông, kênh, ao gây ô nhiễm môi trường và là nguyên nhân khiến dịch bệnh lây lan nhanh.

Được biết, tính đến hết ngày 2/6, dịch tả lợn Châu Phi đã xảy ra tại 808 thôn của 130 xã, phường trên 8 huyện, thành phố của tỉnh Ninh Bình (100% các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh đã công bố dịch). Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã tiêu hủy 42.166 con lợn.Trước tình hình lây lan nhanh của dịch bệnh, ngày 4/6 vừa qua, UBND tỉnh Ninh Bình đã có văn bản “cầu cứu” Bộ NNPTNT đề xuất Thủ tướng Chính phủ cấp thêm cho địa phương 20.000 lít hóa chất để tiếp tục triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.

Trước thực trạng trên chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với ông Vũ Nam Tiến - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Ninh Bình để phản ánh và tìm hiểu thông tin về công tác phòng, chống, ngăn chặn dịch của tỉnh nhưng ông này không nghe điện thoại, không trả lời tin nhắn.

Tại Hà Nội, đến nay, đã phải tiêu hủy tổng cộng khoảng 16,5% tổng đàn (trong số tổng đàn khoảng 1,8 triệu con). Theo ông Nguyễn Huy Đăng - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Hà Nội: Hiện dịch tả lợn châu Phi vẫn đang lây lan nhanh ở các xã, huyện của Thủ đô. "Dù chúng tôi đã có phương án trích nguồn ngân sách dự phòng cho phòng chống thiên tai khoảng 6.000-7.000 tỉ đồng để hỗ trợ cho các hộ dân bị tiêu hủy lợn nhưng áp lực khu tiêu hủy cũng đang là vấn đề lớn ở Hà Nội" - ông Đăng nói.

Ông Đăng cho biết, hiện Hà Nội đã phải tính cả tới phương án hỗ trợ cho các hộ dân có lợn bị tiêu hủy thuê đất để tiêu hủy. Bên cạnh Hà Nội, các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Thái Bình... cũng đang rơi vào tình cảnh tương tự.

 Công tác tiêu hủy lợn bị dịch không đảm bảo vệ sinh ở Nho Quan (Ninh Bình) cuối tháng 5/2019.

Bà Hoàng Thị Tố Nga - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Nam Định cho biết, đến thời điểm này, toàn tỉnh đã phải tiêu hủy trên 11.000 tấn lợn, trong đó 56-58% số đầu lợn bị tiêu hủy là lợn nái, trọng lượng lên tới 3-4 tạ/con, kinh phí để hỗ trợ tiêu hủy vì vậy rất lớn, đến thời điểm này đã ước khoảng 450 tỉ đồng, trong khi đó nguồn ngân sách dự phòng của toàn tỉnh này hiện chỉ có khoảng 100 tỉ đồng. 

"Đây là con số cần phải hỗ trợ cho thiên tai dịch bệnh lớn nhất mà tỉnh Nam Định từng phải gánh từ trước đến nay. Dự báo, kinh phí cần để hỗ trợ tiêu hủy cho các hộ bị thiệt hại thời gian tới sẽ tiếp tục tăng cao do dịch vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại" - bà Nga nói.