Doanh nghiệp đối diện với "bão" kiện Phòng vệ Thương mại ra sao?

Cùng với đó, nếu việc Mỹ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường được kỳ vọng kỳ vọng giúp hàng Việt có lợi thế trong các cuộc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp.

Đối với vấn đề phòng vệ thương mại, ngoài các cuộc điều tra truyền thống thì trong vòng 3 năm trở lại đây Mỹ có sự gia tăng rõ rệt trong hoạt động điều tra các biện pháp chống lẩn tránh do Bộ Thương mại Mỹ thực hiện và điều tra gian lận nguồn gốc xuất xứ.

Theo ông Nguyễn Thắng Vượng, Vụ Thị trường Châu Âu - Châu Mỹ (Bộ Công Thương), cùng đà tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu (XK) vào thị trường Mỹ, tần suất phòng vệ thương mại với hàng XK của Việt Nam cũng gia tăng. Mỹ là thị trường dành cho Việt Nam nhiều biện pháp thương mại nhất, với 24% trong tổng số vụ việc, tức khoảng 55/231 vụ việc.

Các mặt hàng đối diện phòng vệ thương mại đa dạng, từ mặt hàng có kim ngạch XK lớn như đồ gỗ, thuỷ sản, pin mặt trời…, tới mặt hàng có tỷ trọng XK nhỏ như mật ong, túi dệt.

Thực tế, trong thời gian gần đây, một số mặt hàng XK đã bị Mỹ khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại. Ngày 25/10 vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) tiếp nhận đơn đề nghị điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với sản phẩm tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ một số nước, trong đó có con tôm Việt Nam.

Do con tôm Việt Nam đang bị áp thuế chống bán phá giá từ năm 2004 nên trong lần này bị điều tra chống trợ cấp. Phía nguyên đơn cáo buộc rằng, sản phẩm tôm nước ấm đông lạnh và tôm tươi nhập khẩu từ Việt Nam đang nhận được một loạt các chương trình trợ cấp. Điều này gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất tôm nội địa của Mỹ.

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) thông tin, XK tôm của Việt Nam sang Mỹ trong 9 tháng đầu năm nay đạt 520 triệu USD, giảm 23%. Việc Mỹ xem xét áp thuế với tôm nhập khẩu từ Việt Nam và các nước sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu tôm vào thị trường Mỹ.

Cùng với đó, Mỹ vừa chính thức khởi xướng điều tra chống bán phá giá với nhôm đùn ép và các sản phẩm từ nhôm nhập khẩu của Việt Nam. Phía nguyên đơn nêu tên khoảng 14 công ty của Việt Nam. Ngoài 14 công ty này, còn có các công ty khác cũng xuất khẩu sản phẩm bị điều tra sang Mỹ.

Biên độ phá giá cáo buộc với Việt Nam là 41,84% (biên độ phá giá cáo buộc cho 15 nước/vùng lãnh thổ trong khoảng từ 25,89 - 376,85%) và thấp hơn so với mức cáo buộc đối với 03 nước xuất khẩu cạnh tranh nhất của Việt Nam sang thị trường Mỹ.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), do Mỹ coi Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phi thị trường, nên DOC sẽ sử dụng các giá trị thay thế của quốc gia thứ ba để tính toán biên độ phá giá cho Việt Nam. Trong vụ việc này, nguyên đơn đề nghị sử dụng Indonesia là quốc gia thay thế do cho rằng Indonesia có mức độ phát triển kinh tế tương đồng với Việt Nam và có số lượng đáng kể các nhà sản xuất nhôm đùn ép và các sản phẩm từ nhôm (Indonesia nằm trong danh sách các nước thay thế mới nhất do DOC ban hành cho Việt Nam).

Trước đó, Bộ Công Thương cũng thông tin, 18 mặt hàng XK sang Mỹ có nguy cơ bị điều tra phòng vệ gồm: Gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng; tủ bếp và tủ nhà tắm; ghế sofa có khung gỗ; đá nhân tạo bằng thạch anh; gạch men; xe đạp điện; vỏ bình ga; ghim đóng thùng; gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục; pin năng lượng mặt trời; thép carbon chống ăn mòn; ống thép hộp và ống thép tròn; cáp thép dự ứng lực; máy giặt dân dụng cỡ lớn; thép hình cán nóng; dây và cáp nhôm; nhôm thanh định hình; mặt bích bằng thép không gỉ.

"Đây là mặt hàng có rủi ro bị Mỹ tiến hành điều tra phòng vệ thương mại hoặc điều tra chống lẩn tránh. Các DN XK sang Mỹ cần lưu ý tránh sử dụng các nguyên liệu không đảm bảo nguồn gốc", Bộ Công Thương cho biết.