Dự thảo Nghị định về đất trồng lúa: Tăng hỗ trợ, giữ vững 3,5 triệu ha đất trồng lúa

Ngày 17/4, trao đổi với Dân Việt, chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy cho biết, với mức hỗ trợ sản xuất lúa được Bộ Nông nghiệp và PTNT đưa ra tại dự thảo Nghị định vẫn còn "rất hạn chế".

Để thực sự giữ được người trồng lúa và 3,5 triệu ha diện tích đất lúa, theo ông Thủy đầu tiên phải coi đất lúa làm trung tâm, "tư tưởng trọng tâm". Theo ông, mỗi năm Việt Nam sản xuất trên 42 triệu tấn lúa, xuất khẩu 6-8 triệu tấn gạo, trong khi đó Việt Nam có đến 100 triệu dân bởi vậy, vấn đề an ninh lương thực phải luôn được coi trọng và đặt lên hàng đầu.

Theo ông Thủy, cần tăng mức hỗ trợ cao hơn nữa cho người trồng lúa chứ không chỉ dừng ở việc hỗ trợ 1 triệu đồng/ha/năm đối với đất trồng lúa còn lại, trừ đất lúa nương được mở rộng tự phát không theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa và 2 triệu đồng/ha/năm đối với đất chuyên trồng lúa tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết về đất trồng lúa.

Theo dự thảo Nghị định quy định chi tiết về đất trồng lúa, căn cứ vào diện tích đất trồng lúa, ngân sách Nhà nước ưu tiên hỗ trợ sản xuất lúa cho các địa phương (gồm chi đầu tư và chi thường xuyên) thông qua định mức phân bổ ngân sách nhà nước được cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định của Luật ngân sách nhà nước.

Ngoài hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước theo quy định hiện hành địa phương sản xuất lúa còn được ngân sách nhà nước hỗ trợ.

Hỗ trợ địa phương sản xuất lúa

Theo đó, hỗ trợ 2 triệu đồng/ha/năm đối với đất chuyên trồng lúa (theo quy định cũ, hỗ trợ 1 triệu đồng/ha/năm đối với đất chuyên trồng lúa nước).

Hỗ trợ 1 triệu đồng/ha/năm đối với đất trồng lúa còn lại, trừ đất lúa nương được mở rộng tự phát không theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa.

Bên cạnh đó, sẽ hỗ trợ 3 triệu đồng/ha/năm đối với vùng, khu vực quy hoạch trồng lúa cần bảo vệ, hạn chế chuyển đổi, ngoài số tiền được hỗ trợ theo quy định để đầu tư, áp dụng khoa học và công nghệ hiện đại.

Diện tích đất trồng lúa được hỗ trợ theo quy định được xác định theo số liệu thống kê đất đai của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố của năm liền kề trước năm phân bổ ngân sách; Diện tích đất trồng lúa được hỗ trợ theo quy định do UBND cấp tỉnh xác định.

Hỗ trợ khai hoang, cải tạo đất trồng lúa

Dự thảo nêu rõ, hỗ trợ 15 triệu đồng/ha đất trồng lúa, trừ đất trồng lúa nương được khai hoang từ đất chưa sử dụng. Trường hợp có nhiều quy định khác nhau, thì áp dụng nguyên tắc mỗi mảnh đất chỉ được hỗ trợ 1 lần.

Hỗ trợ 10 triệu đồng/ha đất chuyên trồng lúa nước được cải tạo từ đất trồng lúa nước một vụ hoặc đất trồng cây khác theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa.

Nguồn và cơ chế hỗ trợ

Theo dự thảo, đối với các địa phương nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương hỗ trợ 100% kinh phí; đối với các địa phương điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách trung ương dưới 50% được hỗ trợ 50% kinh phí; các địa phương còn lại sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý, phân bổ nguồn ngân sách được hỗ trợ để thực hiện bảo vệ, phát triển đất trồng lúa; hướng dẫn thực hiện hỗ trợ khai hoang, cải tạo đất trồng lúa.

Sử dụng kinh phí hỗ trợ

Dự thảo nêu rõ, Ủy ban nhân dân các cấp sử dụng kinh phí do tổ chức, cá nhân được nhà nước giao đất, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa nộp, ii) nguồn kinh phí hỗ trợ theo quy định, nguồn kinh phí phải nộp theo quy định tại khoản 4 Điều 8 của Nghị định này để thực hiện bảo vệ, phát triển đất trồng lúa.

Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của địa phương, Ủy ban nhân dân các cấp sẽ quyết định hỗ trợ các nội dung sau:

Hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân nghiên cứu, chọn tạo giống cây trồng mới, sử dụng giống cây trồng mới hợp pháp để sản xuất; áp dụng quy trình sản xuất, tiến bộ kỹ thuật, công nghệ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận; mô hình trình diễn giống mới, tiến bộ kỹ thuật khoa học mới; hỗ trợ tổ chức tập huấn, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

Đánh giá tính chất lý, hóa học; xây dựng bản đồ nông hóa thổ nhưỡng, bản đồ phân vùng đất chuyên trồng lúa theo định kỳ 5 năm/lần để quản lý, sử dụng đất hiệu quả và có biện pháp cải tạo phù hợp.

Cải tạo nâng cao chất lượng đất chuyên trồng lúa hoặc đất trồng lúa còn lại: tăng độ dày của tầng canh tác; tôn cao khu vực đất trồng lúa trũng, thấp; tăng độ bằng phẳng mặt ruộng; thau chua, rửa mặn đối với đất bị nhiễm phèn, mặn và các biện pháp cải tạo đất khác.

Khai hoang đất chưa sử dụng thành đất trồng lúa (trừ lúa nương).