Hai loại gạo của Việt Nam đang thống lĩnh thị trường một nước Đông Nam Á, đó là gạo gì?

Theo số liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo xuất xuất của Việt Nam những ngày đầu tháng 6 giữ ổn định ở mức 573 USD/tấn với gạo 5% tấm, trong khi gạo cùng loại của Thái Lan là 622 USD/tấn; gạo 25% tấm của Việt Nam là 552 USD/tấn, còn gạo của Thái Lan là 561 USD/tấn.

Trong 4 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng 9,5% về lượng và tăng 33,6% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 3,2 triệu tấn với trị giá thu về hơn 2 tỷ USD. Đây là con số cao nhất đạt được của ngành gạo trong 4 tháng đầu năm kể từ trước đến nay.

Trong tháng 4, giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam đạt 619 USD/tấn, tiếp tục giảm 2% so với tháng trước, nhưng tăng 18,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 4 tháng đầu năm, giá xuất khẩu gạo đạt 643 USD/ tấn, tăng gần 22% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong thời gian tới, xuất khẩu gạo của Việt Nam nhìn chung có nhiều thuận lợi khi nhu cầu của các thị trường truyền thống như Philippines, Indonesia, Malaysia, châu Phi… ở mức cao trong năm nay do ảnh hưởng bởi hiện tượng thời tiết El Nino. Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Việt Nam sẽ xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn gạo trong năm 2024 và 7,5 triệu tấn trong năm 2025.

Theo tin từ Cục Thực vật (Bureau of Plant Industry) – Bộ Nông nghiệp Philippines, nhập khẩu gạo của Philippines đạt gần 2 triệu tấn trong 5 tháng đầu năm 2024, cao hơn khá nhiều so với 5 tháng đầu năm 2023.

Số liệu mới nhất do Cục Thực vật cung cấp cho thấy, tính từ ngày 01 tháng 01 đến hết ngày 23 tháng 5 năm 2024, tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines tăng 20,3% so với 5 tháng đầu năm 2023, đạt mức 1,97 triệu tấn, cao hơn khá nhiều so với mức nhập khẩu 1,64 triệu tấn trong 5 tháng đầu năm 2023.

Tính từ đầu năm cho đến này, Cục Thực vật đã cấp 4.066 giấy phép thông quan nhập khẩu gạo cho các doanh nghiệp nhập khẩu.

Việt Nam vẫn là đối tác xuất khẩu gạo lớn nhất của Philippines. Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2024 đến 23 tháng 5 năm 2024, gạo Việt Nam xuất khẩu sang Philippines đạt 1,44 triệu tấn, chiếm 72,9% trong tổng số gạo nhập khẩu của Philippines. Đứng thứ hai là Thái Lan xuất khẩu sang Philippines đạt 300.227,24 tấn, tiếp theo là Parkistan đạt 144.834,50 tấn, Myanmar đạt 65.080 tấn. Phần còn lại nhập khẩu từ Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Campuchia, Ý và Tây Ba Nha.

Năm 2023, tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines đạt 3,6 triệu tấn, giảm 5,9% so với mức kỷ lục năm 2022 đạt 3,82 triệu tấn. Năm 2024, dự tính tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines đạt khoảng 4 triệu tấn.

Theo thông tin của một số doanh nghiệp, thị trường Philippines khá ưa chuộng các loại gạo ĐT8 và 5451 của Việt Nam do mềm cơm. Hiện nay, gạo của Việt Nam thống lĩnh tại khu vực Metro Manila, khu vực các tỉnh phía Nam do gạo của Việt Nam ngon cơm và giá cả phù hợp.

Trong khi đó, báo chí Philippines thông tin, ngày 4/6, Bộ trưởng Kế hoạch Kinh tế Philippines, ông Arsenio Balisacan tuyên bố trong một cuộc họp báo: Thuế nhập khẩu với mặt hàng gạo sẽ giảm xuống 15% thay vì 35% như hiện nay. Thuế sẽ được giảm đối với cả gạo trong và ngoài hạn ngạch, mức thuế mới sẽ kéo dài cho đến năm 2028.

Quyết định trên nhằm mục đích hạ giá gạo và giúp gạo có giả cả phải chăng hơn đối với đại đa số người dân, nhất là dân nghèo. Việc áp thuế 15% thay vì 35% cũng đồng thời hỗ trợ sản xuất trong nước thông qua việc bao phủ thuế quan và tăng hỗ trợ ngân sách để cải thiện năng suất nông nghiệp, đặc biệt khi giá gạo toàn cầu vẫn tăng.