Hàng nghìn container nằm ở cảng Hải Phòng: Sự vô cảm bóp chết doanh nghiệp

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng: "Chúng ta ban hành quy định này mà chưa đánh giá kỹ tác động là sự vô cảm, đã vô tình bóp chết doanh nghiệp".

Thời gian qua, tại các cảng biển của Việt Nam đã xảy ra tình trạng tồn đọng các container phế liệu, tác động xấu đến hoạt động của các ngành sản xuất cũng như nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Phát biểu tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 1.2019, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: “Tôi đã dẫn đầu Tổ công tác của Thủ tướng kiểm tra tại Cảng Hải Phòng về tình trạng container phế liệu ách tắc tại các cửa khẩu”.

Theo báo cáo của cơ quan liên quan, hiện có tổng số 24.184 container phế liệu đang lưu giữ tại các cảng trên cả nước (trong đó, số lưu giữ từ 30 ngày đến 90 ngày là 6.733 container; số tồn đọng trên 90 ngày là 9.872 container). Việc chậm được thông quan các lô hàng này, mỗi ngày doanh nghiệp phải chi trả khoảng 40-50 USD/container/ngày tiền lưu kho, bãi, với 16.605 container (đang bị lưu giữ từ 30-90 ngày), gây thiệt hại cho doanh nghiệp khoảng từ 600.000-800.000 USD/ngày.

Ngoài ra, theo phản ánh, nhiều doanh nghiệp phải giảm công suất, công nhân nghỉ việc, hủy hợp đồng, các hãng tàu chở phế liệu từ chối hoặc tăng 1,5 lần giá cước vì chủ tàu cho rằng hàng về Việt Nam khó khăn trong việc thông quan.

"Chúng ta dứt khoát bảo vệ môi trường nhưng đồng thời cũng không lấy lý do đó để tạo thêm rào cản, chi phí vô lý cho doanh nghiệp. Nếu là các lô hàng rác thải ô nhiễm, vô chủ thì phải cương quyết ngăn chặn, xử lý, nhưng nếu là lô hàng phế liệu làm nguyên liệu đủ điều kiện, bảo đảm an toàn môi trường thì phải được thông quan, không để ảnh hưởng đến sản xuất", Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Trong khi đó ,Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường (TNMT) Lê Công Thành cho biết, Thông tư 08, 09 ra đời đã đáp đứng được mục tiêu hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật theo hướng nghiêm khắc hơn, đáp ứng việc bảo vệ môi trường cho đất nước.

Song trong bối cảnh hàng loạt luật, quy định vô tình chồng chéo, thực hiện, do cách thực hiện của 1 số đơn vị tài nguyên môi trường ở địa phương chưa thực sự sâu sát, sáng tạo.

Thứ trưởng Lê Công Thành cho rằng, thời gian tới Bộ TNMT sẽ sửa đổi theo hướng tăng cường hậu kiểm thay cho kiểm tra trước thông quan. Việc thực hiện thông quan cũng sẽ căn cứ trên kết quả công nhận phù hợp của các đơn vị độc lập

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, con số hơn 24.00 container còn tồn đọng tại các cảng biển là con số lớn. Nếu được thông quan, sẽ có thêm nguồn nguyên liệu lớn phục vụ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

“Chúng ta rất tiếc khi thực hiện việc này chúng ta không xem xét kỹ các văn bản, quy định liên quan dẫn đến chồng chéo. Chúng ta ban hành quy định này mà chưa đánh giá kỹ tác động là sự vô cảm, đã vô tình bóp chết doanh nghiệp. Có người đã khóc với Thủ tướng”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết thêm, một lô hàng phế liệu có tới 4 cơ quan kiểm tra. Trong khi đó, giám định độc lập là đơn vị chịu trách nhiệm trước pháp luật. Hay vấn đề nhập khẩu phế liệu và nhà máy sản xuất không cùng địa bàn, ví dụ, cảng Cát lái ở TP.HCM trong khi các nhà máy không nằm tại TP.HCM, nên khi phế liệu về giấy chứng nhận được chuyển về sở Tài nguyên địa phương rồi lại quay lại cảng kiểm tra… gây phiền hà cho doanh nghiệp. Thậm chí, container phế liệu bán cả ruột và vỏ vẫn không đủ tiền nộp phạt.

"Sở Tài nguyên Môi trường địa phương mất đến 29 ngày trong khi Hải quan phải chờ. Do đó, Thủ tướng kết luận xem xét lại, không chấp nhận giao trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước môi trường địa phương. Đồng thời, yêu cầu huỷ bỏ quy định cấp phép của các Sở TNMT trong văn bản của Bộ TNMT. Thủ tướng yêu cầu xử lý triệt để vấn đề này, nếu không cả Tết này không ai ăn Tết được", ông Dũng cho biết.