Kêu gọi cởi trói cho “sếu đầu đàn”, "anh cả đỏ" bung sức

Chiều 4/11, tiếp tục phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế - xã hội, Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) nhấn mạnh việc cần thiết phải “cởi trói” về mặt thủ tục để tạo điều kiện cho những doanh nghiệp “đầu đàn” nhà nước bung sức phát triển.

Đại biểu này lấy ví dụ về đề xuất bổ sung vốn Nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đang lấy ý kiến Quốc hội.

Kêu gọi cởi trói cho "sếu đầu đàn", "anh cả đỏ" bung sức

Vị này đồng tình với đề xuất tăng vốn Vietcombank, bởi điều này đảm bảo chỉ số an toàn cũng như sức mạnh của ngân hàng này. Nhưng điều ông quan tâm là đằng sau việc tăng vốn cho Vietcombank, chúng ta ứng xử thế nào với hệ thống ngân hàng thương mại Nhà nước?

Đại biểu An cho biết, hiện nay hệ thống ngân hàng Nhà nước đang có sự tụt hậu về tỷ lệ vốn, chỉ số an toàn vốn so với ngân hàng thương mại tư nhân, ngân hàng có % vốn nước ngoài.

“VCB, BIDV, Viettinbank đang đứng nhóm thứ 2 về quy mô vốn so với Techcombank và VPBank. Tại sao các ngân hàng thương mại tư nhân lại làm tốt trong việc tăng vốn?. Trong khi những ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước mà chúng ta gọi là “anh cả đỏ” lại khó khăn như vậy”, ông Trịnh Xuân An nhấn mạnh và cho biết các ngân hàng Nhà nước đang gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại trong quy trình thủ tục.

Mở rộng ra, ông Trịnh Xuân An cho biết tương tự các ngân hàng cổ phần Nhà nước, hiện nhiều doanh nghiệp nhà nước đang là “anh cả đỏ”, doanh nghiệp “sếu đầu đàn” nhưng vướng rất nhiều về mặt thủ tục đang cần được “cởi trói”.

Theo tờ trình của Chính phủ về đề xuất tăng vốn cho Vietcombank, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) riêng lẻ của Vietcombank tại ngày 31/12/2023 là 11,05%, hợp nhất là 11,39%, đảm bảo tuân thủ quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng, Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn đang là mức thấp so với các ngân hàng thương mại cổ phần ở Việt Nam, các ngân hàng trong khu vực Châu Á và Đông Nam Á.

Theo Chính phủ, các ngân hàng thương mại Nhà nước nói chung và Vietcombank nói riêng có vai trò quan trọng là lực lượng chủ lực, chủ đạo về quy mô, thị phần, khả năng điều tiết thị trường, được xác định là "sếu đầu đàn" của ngành tài chính – ngân hàng.

Tuy nhiên, vốn điều lệ hiện nay của Vietcombank là 55.891 tỷ đồng - thấp hơn nhiều so với VPBank (79.339 tỷ đồng), Techcombank (70.450 tỷ đồng)…

Nếu Vietcombank không được tăng vốn điều lệ sẽ không thể đảm bảo vai trò chủ lực, định hướng thị trường ngân hàng. Việc tăng vốn điều lệ cũng là cơ sở để Vietcombank mở rộng hoạt động tín dụng, đặc biệt trong việc thực hiện cho vay các lĩnh vực ưu tiên hỗ trợ nền kinh tế của đất nước.

Do đó, Chính phủ để xuất bổ sung vốn nhà nước để duy trì tỉ lệ vốn góp Nhà nước tại Vietcombank với số tiền 20.695 tỷ đồng từ cổ tức bằng cổ phiếu được chia của cổ đông Nhà nước từ nguồn lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 của Vietcombank.

Cũng liên quan đến doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, đại biểu Trịnh Xuân An cho biết chúng ta đang dùng một lượng lớn nguồn lực để phát triển hạ tầng, phát triển xã hội. Trong đó dùng nguồn lực đầu tư công rất lớn khoảng 800.000 tỷ đồng cho giao thông. Sắp tới chúng ta dành khoảng hơn 60 tỷ USD để phát triển đường sắt tốc độ cao.

Với nguyên tắc đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân, song theo đại biểu có một vấn đề cần giải quyết là tỷ lệ đầu tư tư nhân đang ngày càng giảm đi, ở mức chỉ khoảng 7% - bằng một nửa so với giai đoạn trước.

“Nghịch lý là tại sao đầu tư công đầu tư lớn như vậy mà không dẫn dắt được đầu tư tư. Cần phải làm rõ điểm nghẽn này để thúc đẩy đầu tư tư vào nền kinh tế. Cần lấy hệ thống doanh nghiệp làm trụ cột, phải đầu tư cho hệ thống doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân”, ông An nêu quan điểm.

Ông An đề xuất, với những công trình trọng điểm quốc gia, nên mạnh dạn giao cho các doanh nghiệp tư để tăng tỷ trọng đầu tư.