Khoảng trống thế kỷ chưa người lấp

Sau tham luận của nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội, các GS Hà Minh Đức, Phong Lê, các nhà văn Văn Chinh, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân, PGS-TS Vũ Tuấn Anh đã phát biểu rất nhiều điều tâm đắc để tôn vinh tài năng vào bậc thiên tài của Vũ Trọng Phụng. Cụ Nguyễn Bá Đạm (95 tuổi) từng chứng kiến đám cưới của nhà văn đã kể lại hồi ức về ngày vui nhất trong đời ông tại làng Giáp Nhất (Thanh Xuân, Hà Nội).

Ký họa nhà văn Vũ Trọng Phụng của cố họa sĩ Chóe

Tất cả các tham luận đều nhất trí ở một điểm chung: Tài năng, đức độ và nhân cách của nhà văn Vũ Trọng Phụng là vàng đã thử lửa sau rất nhiều long đong lận đận. Ra đi ở tuổi 27, Vũ Trọng Phụng đã để lại một di sản văn học “vô tiền khoáng hậu” và một khoảng trống trên văn đàn mà cả thế kỷ sau ông, chưa người nào lấp nổi.

GS Hà Minh Đức kể: “Tôi được nghe nhà văn Đồ Phồn nói lại, hồi ấy Vũ Trọng Phụng và anh em bạn bè nhà văn có lần đi nghe hát ả đào ở Phủ Lý (Hà Nam). Nghe xong, cả hội muốn nghỉ lại qua đêm với các cô đào, riêng Vũ Trọng Phụng không chịu, ông nói họ là thợ cấy, cả ngày làm việc vất vả, đã hát phục vụ chúng ta một tối, giờ lại còn ở lại qua đêm nữa thì không được. Rồi ông lấy 2 đồng của mình và vay mấy người khác 2 đồng tặng cho 4 chị đào hát, rồi nhất quyết ra về, cả nhóm phải về theo ông”.

GS Đức dẫn ra như thế để thấy rằng, Vũ Trọng Phụng là một ngòi bút tả chân sắc sảo, quyết liệt, phanh phui chuyện nhơ nhớp ở đời bằng một tấm lòng nhân ái cao cả, ông chịu tiếng oan là một người “đầu óc đen tối chuyên viết về dâm”, nhưng kỳ thực, ông là một người chỉn chu, đúng mực, hiếu thảo, yêu vợ, thương con...

Ông Nghiêm Xuân Sơn - con rể nhà văn cho biết: “Mấy năm nay tôi đã làm đơn xin Cục Di sản phong tặng khu tưởng niệm nhà văn do gia đình dựng mấy chữ: “Khu di tích cấp Nhà nước, cấm vi phạm” mà vẫn chưa được, họ bảo tôi cứ chờ. Tới đây tôi lại làm đơn khẩn cầu lần nữa...”.

Lê Tâm