Không nên chạy đua thành tích

Phóng viên NTNN đã phỏng vấn ông Danh Út - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.

Ông đánh giá ra sao về việc, có rất nhiều ĐB Quốc hội đã đề nghị cần phải điều chỉnh lại một số tiêu chí về NTM do không phù hợp thực tiễn?

- Chúng ta đã đưa ra 19 tiêu chí, nhưng vẫn còn rập khuôn, máy móc. Đưa ra 19 tiêu chí cho cả nước, mà không tính đến vùng đặc thù, chưa nói đến từng miền, địa phương. Do đó, tôi khẳng định sau 1 năm thực hiện chương trình NTM, Chính phủ cần phải điều chỉnh lại, phải chia ra, tiêu chí ở đồng bằng khác, miền núi, hải đảo khác. Chính phủ phải nghiên cứu cụ thể để xem 19 tiêu chí đó phù hợp với từng vùng, miền như thế nào, từ đó điều chỉnh, có nơi đầu tư nhiều hơn, có nơi ít hơn.

Thu nhập của người nông dân là tiêu chí rất khó đạt được.

Theo báo cáo của Chính phủ, đến nay cả nước mới thực hiện được 1% số xã NTM, trong khi nhiệm vụ Quốc hội đề ra là 4% số xã cả nước. Vì sao kết quả lại đạt thấp như vậy, thưa ông?

- Nguyên nhân chính vẫn là vốn. Theo tôi, ngân sách T.Ư cần phải được tăng cường thêm, bởi nhiệm vụ mà Quốc hội đề ra là 4%, trong khi thực hiện chỉ đạt có 1% số xã (tương đương 110 xã). Đây là kết quả quá thấp. Một chủ trương, Nghị quyết của Quốc hội mà chỉ thực hiện được có 25% là không thể chấp nhận được. Tất nhiên, trong đó cũng có nhiều nguyên nhân, chủ yếu là do ngân sách cấp nhỏ giọt, đã thế sử dụng vốn lại gò bó, cơ chế tài chính phải qua thẩm định nhiều khâu, nên cũng làm chậm quá trình xây dựng NTM.

Cũng chính vì “bí” vốn, nhiều địa phương như Hà Nội, Thái Bình đã từng đề xuất việc bán đất để xây dựng NTM. Liệu đề xuất này có khả thi?

- Tôi cho rằng, bán đất để xây dựng NTM là không nên. Chúng ta không được nóng vội, nếu mình làm 5 năm không được, thì 5 năm sau làm tiếp, đừng có bán đất để chạy đua lấy thành tích. Không nên chạy đua, theo kiểu mỗi xã phải có một chợ. Nếu có một cụm mấy xã gần nhau, chúng ta chỉ nên làm một chợ thôi hay mấy xã thì mới xây dựng một trung tâm văn hóa. Hiện có một nhược điểm trong xây dựng NTM là xuất hiện tình trạng chạy đua thành tích, đã là xã NTM thì phải làm từ từ, chắc ăn, chúng ta không nên ngại, giai đoạn này xây dựng không xong, giai đoạn sau sẽ lại làm tiếp.

Riêng chương trình NTM khi đầu tư phải đặc biệt chú ý đến vùng dân tộc, mà trong dân tộc phải nghĩ đến đặc điểm của từng dân tộc khác nhau.

Ông Danh Út

Có nhiều ý kiến cho rằng, cần phải xác định Chương trình NTM là một chương trình tổng thể. Vì thế, cần phải lồng ghép nhiều chương trình khác vào để thực hiện?

- Chương trình NTM là một trong 16 Chương trình mục tiêu Quốc gia (MTQG), trong 16 chương trình này chủ yếu nằm ở vùng nông thôn, vùng đặc biệt khó khăn là chính. Như vậy, có thể nói phải có một “nhạc trưởng” để lồng ghép, điều phối các chương trình này, chứ như hiện nay trong cả 16 chương trình mạnh ai nấy làm là không ổn. Chúng ta nên có một Ban Chỉ đạo chung cho các chương trình do Bộ KHĐT điều phối để thống nhất và dễ lồng ghép các chương trình với nhau.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Lê (thực hiện)