Không thể bắt quan họ... ngồi trong nhà

Chiều 11.4, phóng viên NTNN đã trao đổi với ông Nguyễn Hữu Trọng - Chủ tịch Hội Những người yêu dân ca quan họ Bắc Ninh xung quanh vụ việc này.

Thưa ông, xin ông giải thích lý do vì sao mà Hội của ông lại quyết định lập nên kỷ lục 3.700 người hát quan họ để dẫn đến sự việc ngày hôm nay?

- Trước hết tôi xin nói để chị rõ, sự kiện này đã được UBND tỉnh Bắc Ninh đồng ý và giao cho Sở VHTTDL, UBND huyện Tiên Du và Hội chúng tôi thực hiện. Chúng tôi định tổ chức vào ngày 2.2 nhưng cuối cùng UBND tỉnh quyết định tổ chức vào ngày 4.2 (tức ngày chính hội 13 tháng Giêng) cho trang trọng.

Các liền chị tham dự lập kỷ lục ngày 4.2.

Trước đó, khi Hội chúng tôi quyết định tổ chức sự kiện hơn 600 người trong trang phục quan họ bầu chọn cho Vịnh Hạ Long, lãnh đạo tỉnh gọi điện đến chúc mừng. Thế là anh em trong Hội bảo nhau, hay là hôm tới đây trong Hội Lim ta tổ chức sự kiện như vậy, đầu xuân anh em quan họ gặp nhau.

Kinh phí để tổ chức sự kiện này từ đâu ra, thưa ông?

- Do người tham gia sự kiện góp hết, họ bỏ tiền thuê tới 400 chiếc ô tô, chở người từ 8 huyện thị đến, quần áo họ cũng tự sắm hết, chứ chúng tôi lấy đâu ra. Chúng tôi tổ chức chu đáo và an toàn lắm. Thế mà cuối cùng PGS. TS Nguyễn Văn Huy chê, nói là kỷ lục đó khôi hài, so sánh với bánh dày, bánh chưng độn xốp.

Không chỉ có mình PGS.TS Nguyễn Văn Huy, mà rất nhiều những nhà khoa học khác như GS Tô Ngọc Thanh, TS Đặng Hoành Loan, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền... cũng lên tiếng, tại sao Hội chỉ khiếu nại ông Nguyễn Văn Huy?

- Tất cả những người đó là họ nói dựa theo ông Huy thôi, đến giờ tôi mới chỉ có trong tay lời phát biểu giấy trắng mực đen của ông Huy nên Hội chúng tôi mới làm đơn đề nghị Bộ xử lý. Tôi không biết các ông GS Tô Ngọc Thanh, Nguyễn Văn Huy giỏi ở đâu, nhưng nói về quan họ thì các ông ấy thua tôi.

Tôi là con nhà nòi, là người sinh ra ăn cơm uống nước trên đất quan họ. Hơn nữa, ai nói thì tôi chịu, chứ ông Huy với cương vị là Ủy viên Hội đồng Di sản quốc gia, Trưởng ban Di sản văn hóa phi vật thể của Hội Di sản văn hóa VN mà nói thế là không được.

Trước khi làm đơn khiếu nại, ông có trao đổi với PGS.TS Nguyễn Văn Huy không, UBND tỉnh Bắc Ninh có biết việc này?

- Tôi có gọi điện chứ, tôi năm nay 84 tuổi, hơn ông Huy 20 tuổi nên tôi bảo chú cứ lên anh chơi, lên để tìm hiểu rồi có gì nói lại với anh em trong Hội một câu, nhưng ông Huy không đồng ý, ông bảo quan điểm của ông thể hiện hết trên báo rồi. Đơn này tôi gửi hết khắp nơi rồi, UBND tỉnh Bắc Ninh, Sở VHTTDL người ta biết mà không có ý kiến gì thì tôi cứ làm.

Các nhà khoa học không đồng tình việc tổ chức mấy ngàn người cùng đi diễu hành trong trang phục quan họ, bởi nó hoàn toàn xa lạ với văn hóa quan họ cổ. Ông nghĩ sao?

- Quan điểm của chúng tôi là thời đại ngày nay khác rồi, không thể bắt quan họ ngồi trong nhà hát khoảng 3-4 người với nhau được, muốn bảo tồn cũng phải có những cuộc trình diễn. Chúng tôi muốn làm sống lại không gian quan họ theo đương đại. Sai lầm của các anh ấy là nhìn cái kỷ lục chúng tôi tổ chức như là sự kiện trong Hội Lim chỗ trẻ con hát xin tiền, đó là do UBND huyện Tiên Du tổ chức, chúng tôi không liên quan.

Vậy trước những sự kiện có những canh hát quan họ xin tiền, rồi liền chị ngồi cả vào trong lòng khách... sao Hội không phản đối để làm trong sạch môi trường quan họ?

- Hội mới thành lập vài tháng nay và không biết chuyện đó. Nhưng Hội đã có quy định, các nghệ nhân chỉ hát trước hoặc sau khi khách ăn, còn lúc đang ăn nhồm nhoàm mà vẫn hát thì chúng tôi đuổi thẳng.

Đại diện Bộ VHTTDL nói đây là chuyện riêng của Hội với cá nhân PGS Nguyễn Văn Huy nên sẽ chuyển đơn về cho Bắc Ninh giải quyết, ông nghĩ thế nào?

- Tôi chưa nhận được thông báo gì từ Bộ. Hội viết đơn kiến nghị thì Bộ phải trả lời hội chứ.

Nếu UBND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu Hội dừng việc kiến nghị?

- Nếu tỉnh bảo tôi dừng thì tôi sẽ dừng ngay. Nhưng họ phải giải thích cho tôi lý do vì sao chứ.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Anh (thực hiện)