Kinh ngạc “bếp nấu ăn” sạch cho 45.000 con bò của TH true Milk

“Bếp nấu” siêu hiện đại

Thoạt nghe giới thiệu về khu “bếp nấu ăn” cho bò trong toàn bộ trang trại, tôi hình dung về một bếp nấu nhỏ xinh, ấm cúng. Nhưng tới khi lọt thỏm vào một khu 18 hố ủ chua thức ăn thô xanh với công suất mỗi hố lên tới 4.500 tấn thì tôi thực sự bị choáng ngợp. Bên trong khu ủ chua, xe cẩu chở nguyên liệu chạy ầm ầm hết công suất để đổ nào ngô, rơm, cao lương, hướng dương… vào máy trộn thức ăn với công suất trộn hàng trăm tấn/giờ. Trên các máy trộn đều có bảng điện tử nhấp nháy thông báo chính xác số lượng từng loại nguyên liệu. Bên dưới mỗi máy trộn, các ô tô tải đã đợi sẵn để chở thức ăn tới từng khu trại theo khẩu phần đã được chuẩn hóa trên máy tính.

Vy Thị Thu Hằng đang điều khiển lập trình phối trộn thức ăn bên trong khu ủ chua có công suất 4.500 tấn/hố ủ. Ảnh: P.L

Lê Thọ Thắng, quản lý trung tâm thức ăn số 1 cho biết, toàn bộ nhân viên dinh dưỡng, kỹ thuật, lái xe ở khu vực bếp nấu này là 70 người. Tất cả đều được đào tạo bài bản về nhận diện nguyên liệu, thực phẩm. “Ngay cả khi con người có sai sót thì máy cũng… nhắc nhở và từ chối nhận nguyên liệu nếu không đúng thành phần nguyên liệu đã lập trình”- Thắng nói.

Trên đài cao chỉ huy toàn bộ quá trình “xào nấu”, Vy Thị Thu Hằng- quản lý dinh dưỡng của trang trại để lại cho tôi ấn tượng đặc biệt khi say sưa nói về các loại thức ăn. Giải thích về các thông số đang hiện trên màn hình máy tính điều khiển hoạt động phối trộn thức ăn, Hằng cho biết đây là phần mềm Rationall- công nghệ của Israel, được tối ưu hóa về dinh dưỡng và giá thành của tất cả khẩu phần ăn cho bò, từ bê con mới sinh tới bò mẹ sau sinh. Hằng là “đệ tử chân truyền” của Hanan Saghi- chuyên gia về dinh dưỡng của Israel đang làm việc tại trang trại để hoàn thành nốt việc chuyển giao công nghệ.

Lợi ích của việc tính khẩu phần ăn rất rõ ràng. Khẩu phần ăn cho bò được các chuyên gia Israel tính theo độ tuổi, định lượng quy theo vật chất khô, trong đó phải tính được bao nhiêu chất đạm, xơ, protein để đủ dinh dưỡng cho bò.

“Trung bình một con bò bình thường ăn khoảng 40kg/ngày, máy tính sẽ giúp trang trại tối ưu hóa khẩu phần để bò ăn vừa đủ lượng và đủ các dưỡng chất cần thiết để có chất lượng sữa tốt nhất. Thực tế, nếu không tính toán được khẩu phần, nhiều nông dân cho bò sữa ăn tới 60-70kg cỏ nhưng cỏ có nhiều nước, bò ăn đầy bụng  thì không ăn thêm được những dưỡng chất khác nữa. Vì thế, tuy bò ăn no nhưng không đủ chất, sữa cũng bị ảnh hưởng”- Hằng giải thích nhiệt tình.

Ngoài thức ăn thô xanh, bò cũng được ăn bổ sung gồm cám hỗn hợp, chất bổ sung vitamin, khoáng… Trang trại TH cũng là trang trại duy nhất có công thức cám riêng dành cho bò và “đặt hàng” các công ty thức ăn gia súc làm theo công thức này. “Trên thị trường hiện có nhiều loại cám hỗn hợp nhưng không biết rõ trong cám có gì. Còn chúng em kiểm soát được hàm lượng trong cám, nguồn protein cũng được lựa chọn cho từng lứa tuổi của bò và chọn loại bò dễ ăn nhất như khô dầu đậu tương. Vì vậy mà có thể đảm bảo 100% thức ăn của bò được lựa chọn từ những nguyên liệu tốt nhất”- Hằng nói. Tới kho cám của TH, có thể nói không ngoa là mùi thơm của khô dầu đậu nành thơm phức cả khu vực phối trộn.

Những cô bò… sành ăn

Nói sành ăn một cách… sành điệu cũng không ngoa khi mà món ăn thô xanh của các cô bò sữa toàn những loại cây “tạo dáng” đẹp như hoa hướng dương, cao lương, ngô, cỏ Mombasa… là những loại cây đang được trồng bát ngát trong trang trại TH và tạo nên vẻ đẹp lãng mạn cho vùng đất Nghĩa Đàn. Hằng cho biết, thức ăn cho bò ở trang trại TH được chia ra làm 3 loại: Thô xanh, protein và khoáng chất. “Bò là loài nhai lại cần nhiều chất xơ nên sẽ tùy nhu cầu để sử dụng cân đối trong khẩu phần. Nhiều quá hay ít quá cũng không tốt”- Hằng nói.

 Hàng ngàn tấn các loại ngô, cao lương, hướng dương được thu hoạch bằng máy chuyên dụng. Ảnh: P.L

Xét về mặt dưỡng chất, cây cao lương có phần thân lá, cung cấp chất xơ, hạt cung cấp tinh bột và protein; hoa hướng dương chặt cả cây cho bò, có xơ, hạt có lượng protein rất cao. Mỗi loại cây các nhà khoa học sẽ phân tích chất lượng loại nào bao nhiêu xơ, tinh bột; protein.

Cùng với cao lương, hướng dương, bò sữa ở Trang trại TH được ăn nhiều nhất là cỏ Mombasa nhập từ Brazil, giống cỏ rất hợp với khí hậu Nghệ An, thu hoạch hàng ngày... Cỏ này có hàm lượng xơ cao, protein phong phú, lượng đường cao hơn và có độ ngọt. Các chuyên gia dinh dưỡng như Hằng là dân kiểm tra chất lượng nên hay … nhấm thử cỏ và cảm nhận mùi cỏ thơm ngọt mùi mía, chất lượng rất tốt. Bò ăn cỏ này cũng cho chất lượng sữa tốt và thơm.

Ngoài ra, bò sữa trong trang trại còn được “đổi khẩu vị” bằng rơm và ngô. 2 nguyên liệu này trang trại sản xuất không đủ phải thu mua thêm ngô và rơm của dân. Nông dân từ Thanh Hóa tới Nghệ An, Hà Tĩnh đã có thói quen trồng ngô bán cho Trang trại TH. Tập đoàn TH hiện có công ty chuyên thu mua nguyên liệu của dân. Ngô thì mua 1 năm 3 vụ, rơm mua 2 vụ vào tầm tháng 5 và tháng 9, kế hoạch mỗi năm mua khoảng 30.000 tấn (15.000 tấn/lần) để ủ chua dự trữ cho bò ăn quanh năm.

“Các loại ngô, cao lương, hướng dương thu hoạch được ở trang trại bộ phận trồng trọt cắt hàng ngàn tấn/ngày bằng máy chuyên dụng. Với số lượng đó thì bên “bếp nấu” của bọn em tiến hành ủ chua. Còn mua của dân thì chỉ được khoảng 200 tấn/ngày nên bọn em vào máy băm và cho ăn tươi luôn”- Hằng chia sẻ.

Có vào “bếp nấu” của trang trại mới biết quy mô trang trại được đánh giá lớn nhất châu Á có ý nghĩa thế nào. “Vụ hoa hướng dương vừa rồi mọi người trầm trồ về cánh đồng hoa bạt ngàn nhưng trông thế thôi nếu cắt ủ làm thức ăn thì chỉ đủ cho vài chục con bò ăn. Tính theo diện tích một cách hết sức khoa học thì 1ha đất chỉ trồng ngô, cỏ đủ nuôi 5-7 con bò/năm”- Hằng chia sẻ.

Chúng tôi tò mò về giá trị khẩu phần ăn của từng con bò. Hằng tính toán một lúc rồi đưa ra số liệu: Những nhóm bò đặc biệt, chẳng hạn bò sau sinh thì cần lượng thức ăn trị giá khoảng 180-200 ngàn đồng/ngày. Bê non thì khoảng 30.000-50.000 đồng.

“Chúng em tính theo khẩu phần của từng loại bò. Thức ăn chiếm tới 70% chi phí sữa. Bất cứ sai sót nào trong vấn đề dinh dưỡng cũng ảnh hưởng tới chất lượng sữa và giá thành. Vì thế mà bọn em phải tuân thủ các nguyên tắc vận hành hết sức khoa học, không có chuyện nhầm lẫn ở một trang trại hiện đại đến mức này được”- Hằng bày tỏ.