Kỳ công quy trình sản xuất nước mắm Phú Quốc

Nghề làm nước mắm xuất hiện ở Phú Quốc, Kiên Giang cách đây hơn 200 năm. Ban đầu, do cá đánh bắt được nhiều, tiêu thụ không hết, ngư dân nghĩ ra cách bảo quản cá bằng muối, sau đó, tiếp tục sáng tạo nên phương pháp kéo rút để lấy nước mắm. Trong khi ở khu vực miền Bắc và miền Trung, người dân sử dụng các loại cá nhâm, thu, nục, quẩn hay cá trích… để ủ làm mắm thì tại Phú Quốc, nguyên liệu chính được sử dụng lại là cá cơm. Loại cá này ít xuất hiện tại các vùng biển, tập trung chủ yếu ở vùng Vịnh Thái Lan và quanh đảo ngọc Phú Quốc.

Theo kinh nghiệm của bà con huyện đảo, cá cơm làm nước mắm cho chất lượng thơm ngon, độ đạm cao, màu đẹp hơn các loại cá khác. Bên cạnh đó, để tạo ra sản phẩm trứ danh này, những người làm nghề ở Phú Quốc phải kỳ công chọn nguyên liệu, ủ chượp, kéo rút mắm thành phẩm.

Nước mắm Phú Quốc có hương vị đặc biệt nhờ nguồn nguyên liệu tươi ngon và phương pháp chế biến riêng. Ảnh: Bizmedia.

Về nguồn nguyên liệu, cá cơm gồm các loại cơm than, cơm đỏ, sọc tiêu, phấn chì..., được đánh bắt ở vùng biển Kiên Giang, Cà Mau thuộc Vịnh Thái Lan. Muối dùng để ướp cá là muối biển, có hàm lượng tạp chất thấp, được lưu kho ít nhất 3 tháng để giảm bớt vị chát.

Sau khi đánh bắt, người dân sẽ làm sạch các loại cá cơm và ướp muối ngay trên tàu ở ngoài khơi để đảm bảo độ tươi ngon. Chỉ tới khi tàu cập bến, hỗn hợp này (chượp) mới được chuyển vào các thùng gỗ làm từ cây bời lời, sao… để ủ theo phương pháp gài nén. Sau 9 đến 15 tháng, các chượp sẽ cho ra nước mắm thành phẩm nhờ phương pháp kéo rút chuyên nghiệp. Nước mắm Phú Quốc có màu cánh gián, nâu đỏ đặc trưng, tự nhiên nhờ cách ướp tươi cá và thời gian ủ lâu dài trong thùng gỗ.

Với quy trình sản xuất kỳ công, người Phú Quốc đã tạo ra loại nước mắm có mùi thơm dịu, vị béo tự nhiên, độ sánh nhất định và kích thích cảm giác thèm ăn. Ngay khi thưởng thức, bạn sẽ cảm thấy vị đậm đà nơi đầu lưỡi xen lẫn ngọt thanh. Sản phẩm nước mắm Phú Quốc được cấp văn bằng quốc gia bảo hộ chỉ dẫn địa lý vào năm 2001 và được Uỷ ban châu Âu cấp văn bằng bảo hộ tên gọi xuất xứ địa lý vào năm 2013.

Là gia vị truyền thống, độc đáo của người Việt, nước mắm trở thành thứ nước chấm không thể thiếu trong bữa cơm của mỗi gia đình. Du khách đến Kiên Giang hay huyện đảo Phú Quốc thường chọn mua loại nước mắm nổi tiếng nơi đây về làm quà tặng cho bạn bè và người thân.