Là 1 trong 6 nhóm sản phẩm chủ lực của TP.HCM, cá cảnh đang gặp khó

Ngành nông nghiệp TP.HCM đang tập trung phát triển 6 cây, con chủ lực gồm: rau, hoa cây kiểng, bò sữa (con giống, sữa), heo (con giống, thịt), tôm nước lợ và cá cảnh (xác định là sản phẩm có tiềm năng). Ngoài ra phát triển thêm cây dược liệu, tôm càng xanh, thủy đặc sản.

Mặc dù được xác định là sản phẩm có tiềm năng, nhưng đến nay, tình hình sản xuất và xuất khẩu cá cảnh trên địa bàn TP.HCM đang gặp nhiều khó khăn.

Từ năm 2010-2019, tổng sản lượng cá cảnh của thành phố mỗi năm đều tăng, trung bình 15%/năm (năm 2010 là 60 triệu con, đến năm 2019 là 205 triệu con). Tuy nhiên, trong giai đoạn 2020 - 2022, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các ngành nghề và lĩnh vực cá cảnh. Sản lượng sản xuất cá cảnh đã giảm trên 50% vào năm 2021 (100 triệu con).

Trong 4 tháng đầu năm 2023, số lượng cá cảnh sản xuất là 37,40 triệu con (năm 2022 là 42,18 triệu con, giảm 11,3% so với cùng kỳ). Số lượng cá cảnh xuất khẩu hơn 4,1 triệu con, giảm 0,5% so với cùng kỳ năm 2022. Giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 4.279.222 USD, tăng 1,0% so với cùng kỳ năm 2022 (4.235.308 USD).

Thị trường xuất khẩu chủ yếu của cá cảnh TP.HCM tập trung lớn nhất ở châu Âu (chiếm 64,78%), châu Á (chiếm 28,49%); châu Mỹ (chiếm 5,10%); Trung Đông (chiếm 1,28%) và Nam Phi (chiếm 0,35%).

Theo ông Lê Tôn Cường - Phó Chi cục trưởng, Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT TP.HCM), nguyên nhân khiến số lượng cá cảnh sản xuất trong 4 tháng đầu năm 2023 tại TP.HCM giảm là do một số cơ sở, hộ nuôi cá cảnh ở các huyện Bình Chánh (xã Tân Nhựt, Bình Lợi…), huyện Củ Chi (xã Thái Mỹ…) tạm ngưng sản xuất do thị trường tiêu thụ cá cảnh trong nước và xuất khẩu vẫn chưa khởi sắc.

“Do ảnh hưởng kinh tế toàn cầu, cá sản xuất không tiêu thụ tốt nên người nuôi thu hẹp đối tượng và giảm sản lượng so với trước đây. Đồng thời, một số cá cảnh nuôi phổ biến như cá chép, cá bảy màu, cá chuột được chuyển đổi sang nuôi tại các tỉnh lân cận như Tiền Giang, Long An”, ông Cường cho biết.

Hiện nay, tổng diện tích nuôi cá cảnh trên toàn thành phố khoảng 90ha với khoảng gần 300 cơ sở và hộ nuôi. Trong đó có các hình thức như nuôi trong hồ kính, nuôi hồ xi măng lót bạt, nuôi ao, nuôi trong keo, hũ, bình, thau, chậu, thùng xốp...

Trong đó có 3 hình thức nuôi chính. Nuôi hồ kính, thể tích trung bình từ 100-200 lít/hồ; nuôi các loài cá: dĩa, neon, mũi đỏ. Hiện TP.HCM có khoảng 100.000 hồ kính (4ha).

Giá trị kim ngạch xuất khẩu cá cảnh của TP.HCM 4 tháng đầu năm 2023 đạt 4.279.222 USD. Ảnh: Nguyên Vỹ

Đối với dạng nuôi hồ xi măng, hồ bạt nhựa, diện tích trung bình từ 4-6m2/hồ; nuôi các loài cá: bảy màu, Hòa Lan, hồng kim… TP.HCM có khoảng 20.000 hồ dạng này (24ha). Đối với mô hình nuôi ao, diện tích giao động từ 200-2.000m2/ao; nuôi cá chép Nhật, ba đuôi, bảy màu, Hòa Lan, hồng kim… Tại TP.HCM có khoảng 500 ao (60ha).

Tại TP.HCM có khoảng 20 đơn vị xuất khẩu cá cảnh. Trong đó, Công ty Cổ phần Sinh vật cảnh Thiên Đức, Công ty Cổ phần Sài Gòn cá kiểng và Hợp tác xã Sài Gòn cá kiểng là 3 đơn vị xuất khẩu chủ lực của thành phố trong thời gian qua. Thị trường xuất khẩu cá cảnh của TP.HCM phân bố khoảng 50 quốc gia, trong đó châu Âu chiếm khoảng 50-60%, còn lại là các thị trường châu Á, châu Mỹ, Trung Đông và Nam Phi.