Liên hoan Phim Việt Nam - Như gánh xiếc rong

Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ 17 sắp diễn ra ở TP.Tuy Hòa (Phú Yên). Cứ 2 năm một lần, LHP mang tính quốc gia này diễn ra, mỗi lần lại tổ chức ở một nơi. Chỉ riêng chuyện địa điểm liên hoan không được cố định đã đủ nói lên tính chất “gánh xiếc rong” của một hoạt động nghề nghiệp lẽ ra phải rất chuyên nghiệp.

Một tiết mục khai mạc LHP Việt Nam lần thứ 16 - 2009

Trên thế giới, mỗi LHP đều mang tên địa điểm cố định nơi diễn ra thường kỳ để nhắc đến tên địa danh đó là người ta hình dung ra ngay tính chất, quy mô của sự kiện. Mà sự kiện càng danh giá, càng uy tín, thì cái địa danh diễn ra sự kiện càng vang xa lan rộng trong nước và quốc tế.

Trong lĩnh vực điện ảnh, nói tới LHP Cannes, Venice, Berlin... lập tức giới làm nghề và công chúng yêu thích môn nghệ thuật thứ bảy đã biết, đã muốn đến. Chỉ ở Việt Nam ta, LHP mới rong ruổi mỗi kỳ một tỉnh, khiến cho dù định kỳ 2 năm một lần tổ chức nhưng khách xem có muốn theo dõi thì cũng ngán ngẩm vì tính nghiệp dư của nó.

Nói nghiệp dư là vì cung cách tổ chức từ lễ khai mạc đến lễ bế mạc, từ các buổi chiếu đến các cuộc tọa đàm, trao đổi, từ nghi thức đi trên thảm đỏ đến nghi thức trao giải, xem vào là thấy “quê quê”, thấy vẻ quan chức chính quyền nhiều hơn vẻ nghề nghiệp chuyên môn.

Tóm lại, LHP chỉ nói ở khâu tổ chức thôi đã thấy ngày càng mất giá. Người ta không hiểu vì sao Nhà nước và Hội Điện ảnh không quyết định dứt khoát được việc tổ chức LHP ở một nơi cố định theo như thông lệ quốc tế.

LHP lại cũng mất giá ở các tác phẩm tham dự. Phim điện ảnh Việt Nam lâu nay hầu hết là phim không tác giả và không khán giả. Chúng ta chưa có một môi trường điện ảnh đúng nghĩa. Các phim làm ra đem chiếu không mấy thu hút công chúng, không có dư luận.

Những phim tết, phim thị trường có đông người xem thì chỉ thắng về mặt thương mại, căn cứ vào đó mà đánh giá tác giả phim thì cũng thật tội nghiệp cho một nền điện ảnh. Hai năm, số lượng phim không nhiều, đóng cửa trong nhà xem nhau đã biết nhau, đem ra một LHP tầm quốc gia mâm bát chỉ có vậy, bày ra giải này giải nọ cũng thật là khó xử và khó coi.

Trong hoàn cảnh một nền điện ảnh hắt hiu và thoi thóp như vậy, duy trì LHP 2 năm một lần thật là một sự dũng cảm của ban tổ chức. Trong khi không phải không có những cố gắng đột phá của đôi ba người làm phim riêng lẻ thì lại không được đánh giá đúng, không được sự cổ vũ, khuyến khích của các ban giám khảo liên hoan. Như vậy, LHP sẽ mất đi sức mạnh thúc đẩy sự phát triển của nền điện ảnh nước nhà.

V.P