Lo ngại "kho báu" CO2 ẩn sâu trong rừng để lâu sẽ mất giá, Bộ NNPTNT đề xuất thẩm quyền chuyển nhượng

Báo cáo của Bộ NNPTNT nêu rõ, ngày 22/10/2020, Bộ Nông nghiệp và PTNT và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) ký Thỏa thuận chi trả GPT khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ (ERPA).  

Ngày 11/12/2023, Bộ NNPTNT đã thực hiện chuyển nhượng 10,3 triệu tấn CO2 cho WB; ngày 20/12/2023, WB có thư xác nhận chuyển giao lại khoảng 95% kết quả chuyển nhượng lượng giảm phát thải (GPT) đã chuyển nhượng cho Việt Nam để đóng góp vào NDC theo cam kết tại ERPA. 

Ngày 06/10/2023, WB có Công thư gửi Bộ NNPTNT xác nhận kết quả GPT vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018 - 2019 đạt 16,21 triệu tấn CO2, trong đó lượng GPT chuyển nhượng cho WB theo ERPA là 10,3 triệu tấn CO2. Theo ERPA đã ký, WB có quyền mua bổ sung tối đa 5 triệu tấn CO2, mức giá 5 USD/tấn CO2, khoảng 95% kết quả chuyển nhượng được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào NDC. 

Hiện nay, WB đang đề xuất mua bổ sung 01 triệu tấn 2 CO2 từ kết quả GPT vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018 - 2019, Bộ NNPTNT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất phương án chuyển nhượng bổ sung 01 triệu tấn CO2 cho WB theo ERPA đã ký và đề xuất xử lý đối với 4,91 triệu tấn CO2 của giai đoạn 2018 - 2019, đồng thời tổ chức lấy ý kiến các bộ và UBND 06 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ về phương án chuyển nhượng bổ sung 01 triệu tấn CO2 cho WB theo quy định tại Nghị định số 107/2022/NĐ-CP và đề xuất xử lý đối với 4,91 triệu tấn CO2. 

Trên cơ sở các ý kiến góp ý, trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ NNPTNT đã nêu rõ thẩm quyền chuyển nhượng lượng GPT khí nhà kính còn dư thuộc giai đoạn 2018 - 2019.

Cụ thể, việc chuyển nhượng 01 triệu tấn CO2 cho WB thuộc lượng GPT bổ sung tối đa là 5 triệu tấn CO2 theo ERPA đã ký, được Chính phủ giao thẩm quyền cho Bộ NNPTNT thay mặt Chính phủ Việt Nam và các chủ rừng tại 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ chuyển nhượng cho WB trong thời gian thực hiện ERPA. 

Đối với 4,91 triệu tấn CO2 từ lượng GPT còn lại, WB không đề xuất mua thêm, Việt Nam có quyền chuyển nhượng cho các đối tác tiềm năng khác. 

Hiện tại, Bộ NNPTNT chưa nhận được đề xuất của các tổ chức, đối tác trong và ngoài nước về trao đổi, chuyển nhượng lượng GPT này. Việt Nam có thể sử dụng lượng GPT này đóng góp vào NDC quốc gia. 

Bộ NNPTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ NNPTNT tiếp tục thực hiện chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO2 cho WB theo ERPA đã ký. Đây cũng là thẩm quyền được Chính phủ cho Bộ NNPTNT thay mặt Chính phủ Việt Nam và các chủ rừng tại 06 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ chuyển nhượng cho WB trong thời gian thực hiện ERPA. Bên cạnh đó,kết quả GPT chuyển nhượng này là kết quả tạo ra trong quá khứ (giai đoạn 2018 - 2019), nên rất khó có thể tìm kiếm các đối tác khác để thực hiện trao đổi, thương mại, để lâu sẽ bị mất giá theo thời gian. 

Đối với lượng GPT còn lại (4,91 triệu tấn CO2), trường hợp có đối tác đề xuất trao đổi, thương mại, Bộ NNPTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ NNPTNT nghiên cứu, đề xuất phương án quản lý, sử dụng nguồn thu này, lấy ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường và 06 tỉnh Bắc Trung Bộ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đảm bảo không ảnh hưởng đến kết quả đóng góp vào NDC. 

Trường hợp chưa có ý kiến đồng ý của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chuyển nhượng lượng GPT còn dư của vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018 - 2019 (gồm 01 triệu tấn CO2 theo đề xuất của WB và 4,91 triệu tấn CO2 còn lại), cho phép Bộ NNPTNT có Công thư gửi WB về việc chưa chuyển nhượng thêm 01 triệu tấn CO2. Đến khi có kết quả đánh giá, tổng kết kết quả thực hiện triển khai Nghị định số 107/2022/NĐ-CP, Bộ NNPTNT đề xuất phương án quản lý, sử dụng đối với lượng GPT còn dư báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.