Lô tôm xuất khẩu đầu tiên sang EU sau EVFTA có gì đặc biệt?

Được biết, lễ công bố xuất khẩu tôm sang EU sau hơn 1 tháng EVFTA có hiệu lực được tổ chức tại Ninh Thuận vào ngày mai.

Những lô tôm xuất khẩu đi EU đều đạt chứng chỉ ASC, là tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt nhất áp dụng cho nuôi trồng thủy sản, là bộ tiêu chuẩn dựa trên 4 nền tảng chính là môi trường, xã hội, an sinh động vật và an toàn thực phẩm.

 Đáng ghi nhận là, hiện diện tích nuôi tôm đạt chứng nhận ASC ở Việt Nam đã và đang được nhân rộng, hiện đã đạt 65% diện tích nuôi để đáp ứng yêu cầu thị trường EU.

Đơn cử như tại Thông Thuận Group, đơn vị có lô tôm xuất khẩu sang EU sau khi EVFTA có hiệu lực hiện có hai nhà máy tại Ninh Thuận và Khánh Hòa. Doanh số xuất khẩu của hai nhà máy hàng năm đạt 100-120 triệu USD. 

Quy trình sản xuất của Thông Thuận là một chuỗi sản xuất khép kín từ con giống đến nuôi và chế biến xuất khẩu. Toàn bộ các xí nghiệp nuôi và nhà máy của Thông Thuận đều đạt tiêu chuẩn quốc tế như: BRC, Global GAP, ASC, BAP…

Khi Việt Nam tham gia EVFTA, các đơn hàng của Thông Thuận tại thị trường EU cũng tăng mạnh và có sự dịch chuyển cơ cấu nhóm thị trường xuất hàng của toàn hệ thống. Trong tháng 9/2020 Thông Thuận Group dự kiến xuất khẩu 9,5 triệu USD, trong đó xuất khẩu vào châu Âu khoảng 4,5 triệu USD.

Theo báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), hiệp định EVFTA đã mang đến nhiều hy vọng cho xuất khẩu tôm sang thị trường EU những tháng cuối năm.

Thực tế, xuất khẩu tôm sang EU đã có lúc giảm kim ngạch liên tục từ tháng 3 đến tháng 6 năm nay, bước sang tháng 7, kim ngạch xuất khẩu tôm sang EU đạt 54,2 triệu USD.

 EVFTA chính thức có hiệu lực từ mùng 1/8/2020 ngay lập tức đã tạo động lực cho xuất khẩu tôm Việt Nam ngay trong tháng 8 tăng tới 10% so với tháng 7/2020 và tăng tới 20% so với cùng kỳ năm 2019. 

EU cũng là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 4 của Việt Nam sau Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc, chiếm 13,3% tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam.

Được biết, ngay khi EVFTA có hiệu lực, thuế xuất khẩu một số mặt hàng tôm Việt Nam sang EU sẽ về 0%, trong khi các đối thủ cạnh tranh với tôm Việt chủ yếu trên thị trường EU như Thái Lan không được hưởng ưu đãi thuế quan, không có FTA nên có mức thuế cơ bản 12%; Ấn Độ chịu thuế 4,2%; Indonesia chịu thuế 4,2%.

"Xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU từ nay đến hết năm dự kiến sẽ tiếp tục tăng mặc dù tốc độ tăng chưa cao do vẫn chịu tác động từ dịch bệnh Covid-19. Nhờ lợi thế về thuế của tôm Việt Nam tốt hơn so với các đối thủ cạnh tranh nên nhà NK của EU cũng tìm tới nguồn cung từ Việt Nam nhiều hơn" – VASEP nhận định.

Đánh giá về cơ hội cho tôm Việt cũng như nhiều mặt hàng nông sản khác ở thị trường EU khi EVFTA có hiệu lực, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến nhận định, EVFTA đã tạo cơ hội để hàng hóa Việt Nam hạ giá thành khi xuất khẩu vào thị trường châu Âu, nâng cao khả năng cạnh tranh với các mặt hàng chưa có FTA với EU.

"Theo đánh giá bước đầu, sau hơn 1 tháng EVFTA có hiệu lực và được thực thi, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực tại thị trường EU. Điển hình, từ đầu tháng 8 đến nay, xuất khẩu thủy sản có số lượng đơn hàng tăng khoảng 10% so với tháng 7/2020. Trong đó mặt hàng tăng tập trung nhiều vào tôm và mực…" – Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.

Cũng theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, EVFTA đi vào thực thi, doanh nghiệp thủy sản, trong đó có chế biến xuất khẩu tôm đã có thêm lợi thế về thuế suất cũng như thuận lợi hơn các thủ tục pháp lý liên quan sang EU. 

Bởi lẽ EU là thị trường quan trọng với thủy sản và để tận dụng được lợi ích về thuế quan các doanh nghiệp thủy sản đã chuẩn bị hệ thống tiêu chuẩn, chứng nhận quốc tế, cập nhật thông tin hoạt động chế biến, logistics… nên sẽ đáp ứng được các nội dung đưa ra trong EVFTA. 

Báo cáo của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT) cho thấy, giá trị xuất khẩu thủy sản tháng 8 năm 2020 ước đạt 800 triệu USD, đưa giá trị xuất khẩu thủy sản 8 tháng đầu năm 2020 đạt 5,2 tỷ USD, giảm 5,3% so với cùng kỳ năm 2019. 

Riêng mặt hàng tôm, trong tháng 7/2020, giá trị xuất khẩu tôm thẻ chân trắng đạt 286,75 triệu USD, chiếm 36,01% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản, tăng 17,57% so với cùng kỳ năm 2019; tôm sú đạt 50,09 triệu USD, chiếm 6,29%, giảm 12,98%. 

Nhận định về xu hướng thị trường tôm châu Âu từ nay đến cuối năm, các chuyên gia cho biết, các nhà hàng, dịch vụ thực phẩm đang từng bước mở cửa trở lại, ngành du lịch cũng đang bắt đầu khởi động tuy nhiên các nhà nhập khẩu tôm tại phân khúc này và các nhà cung cấp của họ vẫn phải chịu áp lực lâu dài do dịch bệnh chưa chắc chắn khi nào sẽ kết thúc. Trong khi doanh số bán lẻ hoặc trực tuyến tiếp tục tăng. Nhu cầu tôm cho phân khúc bán lẻ sẽ còn tốt hơn hơn khi chuẩn bị tới các kỳ nghỉ lễ cuối năm.