Lỷ cá sông Gâm

 Lỷ cá được dựng bằng phên tre, nứa, chèn bằng hàng trăm mét khối đá bắt chéo dòng thác theo hình chữ V, dồn cá vào bẫy. Bẫy như cái sàng, để cá nhỏ lọt đi, cá to ở lại. “Ăn cái cá to thôi, cá nhỏ để sông nó nuôi, lớn mình lại ăn”- cái lý của đồng bào dân tộc Tày sống dọc sông Gâm.

Cá lỷ giữ lại phải nặng trên 1kg có khi đến hàng chục kg, thường là giống cá ngon như lăng, chiên, khó bắt bằng cách khác. Lỷ cá thường do cả xóm chung sức mới làm được, cùng trông nom, chia sẻ sản phẩm. Lỷ cá như một bộ phận cấu thành bữa ăn của những dân tộc “ăn theo nước”, sáng ra suối lấy gạo từ cối giã bằng sức nước, rau ven suối, cá trong lỷ. Cuộc sống hiền hòa giữa người với người, giữa người với thiên nhiên.

Lỷ cá của một nhóm gia đình ven sông Gâm ở thị trấn Bảo Lạc, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng).

Cá giữ lại trên “sàng” thường nặng hơn 1kg.

Một chú cá lăng hơn 2 kg được bắt ra trong chiếc “túi” dưới đáy lỷ.

Nhiều chiếc “túi” tre cài sâu dưới đáy lỷ bắt những chú cá khôn nhất.

Thu cá trong đêm.

Xuân Trường