Máy bay chiến đấu F-16 đến Ukraine: Thay đổi cuộc chơi hay lãng phí thời gian?

F-16 của NATO. Ảnh 19fortyfive

Ukraine cuối cùng sẽ nhận được F-16 Vipers?  

Trong nhiều tháng, các nhà phân tích và chính trị gia đã tranh luận về vấn đề cung cấp máy bay chiến đấu phương Tây cho Ukraine.

Những người ủng hộ lập luận rằng việc đào tạo và chuyển giao nên được tiến hành ngay lập tức, còn những người phản đối cảnh báo về những lo ngại leo thang và thúc giục tập trung vào các ưu tiên khác trong nỗ lực chiến tranh của Ukraine.

Trong vài ngày qua dường như có một số chuyển động về vấn đề này.

Các nhà khai thác máy bay chiến đấu đa năng F-16 Viper, bao gồm cả Hà Lan, đã bày tỏ sẵn sàng chuyển giao máy bay của họ cho Ukraine. Một báo cáo bị rò rỉ từ Lực lượng Không quân Mỹ cho thấy việc huấn luyện phi công F-16 có thể hoàn thành trong ít nhất 4 tháng, mặc dù có thể có một số câu hỏi về hiệu quả của các phi công được đào tạo.

 Do tính chất phức tạp của buôn bán vũ khí, Washington có quyền phủ quyết đối với việc chuyển giao bất kỳ Viper nào trên thế giới. Giờ đây, rõ ràng là để đáp lại những tuyên bố quan tâm từ một số nhà khai thác, chính quyền Biden dường như đang nói rõ rằng họ sẽ không phủ quyết việc chuyển giao F-16 cho Ukraine. Quan trọng hơn, chính quyền Biden cũng đã đồng ý tạo điều kiện cho việc đào tạo chung các phi công Ukraine trên F-16.

Tất cả những điều này khiến rất có khả năng những chiếc F-16 sẽ sớm tham chiến ở Ukraine.

 Những gì đã đi trước

Động thái này diễn ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về năng lực của mạng lưới phòng không Ukraine.

Nếu Ukraine hết tên lửa hoặc đơn giản là phải cắt giảm việc sử dụng chúng, lực lượng không quân của Nga sẽ có được sự tự do chiến lược và chiến thuật lớn hơn đáng kể.

Phương Tây đã dần gia tăng hỗ trợ cho lực lượng không quân của Ukraine, bắt đầu bằng việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển phụ tùng thay thế và các thiết bị khác cần thiết để đưa những chiếc MiG-29 lên không trung. Những tháng gần đây những chiếc MiG-29 từ kho dự trữ của các quốc gia thuộc Hiệp ước Warsaw cũ cũng đã được chuyển giao.

Những nỗ lực này đã giúp Ukraine có thể triển khai nhiều máy bay hơn so với số máy bay đã bay khi bắt đầu xung đột. Phương Tây cũng cung cấp các thiết bị tinh vi cho những chiếc máy bay này, nâng cao năng lực chiến đấu của chúng.

Tuy nhiên, hạm đội máy bay chiến đấu cũ của Liên Xô phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng về công nghệ so với các máy bay chiến đấu hiện đại của phương Tây.

Tác động F-16

Thật khó để nói việc chuyển giao F-16 sẽ có tác động như thế nào đối với cuộc chiến ở Ukraine.

Phần lớn phụ thuộc vào việc máy bay chiến đấu được gửi đến nhanh như thế nào và với số lượng bao nhiêu. F-16 có thể làm được mọi thứ, bao gồm ném bom chiến thuật, ném bom chiến lược, chế áp hệ thống phòng không của đối phương, đánh chặn và chiếm ưu thế trên không.

Và có rất nhiều F-16 có sẵn. Chín quốc gia châu Âu vận hành hoặc đã vận hành Viper, trong đó một số quốc gia đang trong quá trình chuyển đổi từ F-16 sang F-35.

Liệu F-16 có cam kết thực hiện tất cả các vai trò đó hay không phụ thuộc rất nhiều vào vũ khí mà phương Tây sẽ cung cấp và quá trình huấn luyện. Ngay cả sau khi được huấn luyện cơ bản, các phi công Ukraine sẽ phải mất thời gian để làm chủ những điều phức tạp của máy bay và tận dụng tối đa khả năng chiến đấu của nó. Đội ngũ mặt đất của Ukraine sẽ cần phải thành thạo công việc bảo trì và các sân bay của Ukraine sẽ cần được cập nhật.

Những chiếc F-16 có thể giúp giải quyết vấn đề phòng không của Ukraine và có thể khiến máy bay cánh cố định của Nga tránh xa mặt trận. Với số lượng lớn, vũ khí và sự huấn luyện phù hợp, họ có thể giúp đẩy lùi các nỗ lực của Nga ở tiền tuyến và đóng góp trực tiếp vào việc hỗ trợ các lực lượng mặt đất của Ukraine. "Tuy nhiên, bay vào tâm của lực lượng phòng không Nga không phải là một kỳ tích và chúng ta không nên mong đợi rằng Vipers sẽ sớm có tác động quyết định", trang 19fortyfive nhận định.

Phương Tây đã chuyển giao các xe tăng tiên tiến nhất và các hệ thống phòng không tiên tiến nhất của họ cho Ukraine trong vòng 6 tháng qua. Những hệ thống này sẽ rất quan trọng đối với sự thành công của vũ khí Ukraine trong các cuộc tấn công vào mùa hè và mùa thu. Không có lý do gì vào thời điểm này để vạch ra một đường ranh giới rõ ràng bao gồm xe tăng và loại trừ máy bay chiến đấu. Thật vậy, nhìn về phía trước, có vẻ như rất có khả năng lực lượng không quân Ukraine sẽ yêu cầu chuyển giao các máy bay tiên tiến của phương Tây sau khi chiến tranh kết thúc.