Nga, Trung Quốc xích lại gần nhau, Mỹ cảnh báo Moscow nên cẩn thận

Nga và Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận chung vào tuần trước, dẫn đến việc các tàu chiến của 2 nước này đi vòng quanh biển Nhật Bản. Động thái mới nhất nhằm tăng cường mối quan hệ Nga-Trung đã khiến các quan chức phương Tây lo lắng. Theo đó, 10 tàu chiến của Nga và Trung Quốc đã lần đầu tiên đi qua eo biển hẹp Tsugaru - nằm giữa hai hòn đảo lớn của Nhật Bản và tiếp tục tuần tra chung ở Thái Bình Dương, cũng là lần đầu tiên. Trước đó, trong một lần đầu tiên khác, các tàu chiến Nga-Trung đi qua eo biển Osumi ngoài khơi bờ biển phía nam của Nhật Bản vào Biển Hoa Đông rồi chia tay nhau.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố, cuộc tuần tra nhằm mục đích phát triển hơn nữa "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" trong khi Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh, hoạt động này nhằm "biểu dương mối quan hệ của Nga và Trung Quốc" dồng thời "bảo vệ các cơ sở hoạt động kinh tế hàng hải của cả hai nước".

Cuộc tập trận chung giữa Nga và Trung Quốc được nhiều người xem là một thông điệp ngầm gửi đến Mỹ và Nhật Bản. 

Tuy nhiên, Nicholas Burns, quan chức Mỹ vừa được Tổng thống Joe Biden đề cử làm đại sứ Mỹ tại Trung Quốc đã cảnh báo rằng, Nga nên cảnh giác với đối tác mới của mình.

"Tôi nghĩ rằng rất nhiều người trong chúng ta, có thể là 10, 20 năm trước, sẽ không lường trước được rằng Trung Quốc và Nga sẽ bắt đầu hợp tác chiến lược với nhau, nhưng họ đã làm điều đó. Đó là lý do  tại sao chúng ta cần làm sâu sắc hơn các liên minh và quan hệ đối tác của riêng mình", ông Burns nói với các thượng nghị sĩ trong phiên điều trần xác nhận đề cử cho ông.

Cũng theo ông Burns, sự lớn mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc sẽ khiến Moscow lo lắng.

"Người Nga sẽ phải lo lắng về lâu dài, về sự thống trị kinh tế của Trung Quốc đối với Nga", ông Burns nhấn mạnh.

"Người Nga nên lo lắng về việc Trung Quốc tích lũy vũ khí hạt nhân ở phía Tây của nước này, về vụ thử tên lửa siêu thanh vào đầu năm nay và thực tế là Trung Quốc hoàn toàn không bị kiềm chế", ông Burns nói thêm.

Nhận xét của ông Burns thực tế lặp lại những bình luận khác của các quan chức và chuyên gia Mỹ khác - những người đều cho rằng, Nga nên cẩn thận với Trung Quốc. 

Peter Dutton, một chuyên gia về các hoạt động hàng hải của Trung Quốc tại Trường Cao đẳng Chiến tranh Hải quân Mỹ nhấn mạnh, sự cạnh tranh của Trung Quốc và Nga với Mỹ và các đối tác đã giúp thúc đẩy 2 bên hợp tác, nhưng họ cũng có những tranh chấp lịch sử riêng. 

Theo Christopher Bort, quan chức tình báo quốc gia về Nga và Á-Âu thuộc Hội đồng Tình báo Quốc gia Mỹ từ năm 2017 đến năm 2021, hoạt động của Trung Quốc tại các khu vực mà Nga có ảnh hưởng truyền thống có thể đã khiến các quan chức Nga "mất ăn mất ngủ".

Các chuyên gia khác cho biết Trung Quốc có lợi ích trong việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Nga, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng với Mỹ.

"Trong tương lai gần, tôi không thấy bất kỳ xung đột hoặc điểm nóng nào có thể làm suy yếu nghiêm trọng quan hệ Nga-Trung. Điều đó chủ yếu do họ có đối thủ chung là Mỹ", ông Artyom Lukin, một học giả về quan hệ quốc tế tại Đại học Liên bang Viễn Đông của Nga nhấn mạnh.