Nghệ sĩ làm từ thiện: Làm sụp đổ hình tượng vì đánh mất niềm tin!

Danh ca Bảo Yến nhận định rằng, danh hiệu "nghệ sĩ" cao quý lắm. Ở đây có cả chữ "nghệ" để nói về nghề, chữ "sĩ" để nói về những giá trị mà họ đã cống hiến cho xã hội. Vì lẽ đó, nghệ sĩ ngày nay có tiếng nói, có sức ảnh hưởng và được nhiều người yêu mến. Những nghệ sĩ chân chính, nghệ sĩ tên tuổi… thậm chí còn được xem như một "tượng đài nghệ thuật". Lẽ dĩ nhiên, không phải ai cũng được xem là nghệ sĩ dù có tham gia biểu diễn nghệ thuật trong nhiều lĩnh vực.

Nhiều nghệ sĩ ngày nay không chỉ cống hiến cho nghệ thuật mà còn đóng góp rất nhiều cho cộng đồng qua các hoạt động thiện nguyện.

NSND Kim Cương bao nhiêu năm nay vẫn hoạt động từ thiện và cộng đồng không ngưng nghỉ. Ở tuổi "bát thập lai hy", nữ nghệ sĩ vẫn thường xuyên tổ chức các chương trình thiện nguyện để hỗ trợ, giúp đỡ các nghệ sĩ nghèo khổ, neo đơn, công nhân gặp hoàn cảnh khó khăn…

Ca sĩ Thuỷ Tiên dù tuổi đời được xếp vào hàng trẻ nhưng nhiều năm qua cũng năng nổ với hàng loạt các hoạt động thiện nguyện đến với các bà con nghèo ở vùng sâu, vùng xa qua các dự án xây nhà, nước sạch… Năm ngoái, khi người dân miền Trung oằn mình trong mưa lũ, cái đói và cái rét bủa vây, Thuỷ Tiên đã đứng ra kêu gọi được hơn 180 tỷ đồng để ra tận nơi cứu trợ kịp thời. Ngoài ra, còn có hàng loạt nghệ sĩ khác như: Chi Bảo, Đại Nghĩa, Mỹ Tâm, Thái Thuỳ Linh… cũng vẫn âm thầm và tích cực trong các dự án thiện nguyện của riêng mình.

Những hình ảnh đó đã làm lung linh và gần gũi thêm hình ảnh người nghệ sĩ trong mắt công chúng. Và đó cũng là lý do mà mỗi khi các nghệ sĩ đứng ra kêu gọi quyên góp ủng hộ các hoàn cảnh khó khăn hoặc đồng bào gặp thiên tai, công chúng đều hưởng ứng rất mạnh mẽ. Minh chứng rõ ràng nhất là trong đợt đồng bào miền Trung chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ liên tiếp, chỉ chưa đầy 1 tuần, Thuỷ Tiên đã kêu gọi được hơn 180 tỷ đồng, Trấn Thành được hơn 8,7 tỷ đồng và Hoài Linh được gần 14 tỷ đồng. Những con số mà người bình thường khó lòng có được nếu đứng ra kêu gọi.

Làm từ thiện rất khó nhưng không phải ai cũng nhận ra điều đó. Nhiều người vẫn nghĩ đơn giản rằng, làm từ thiện chỉ cần có cái tâm là được. Tuy nhiên, tâm – tấm lòng chỉ là điều kiện "cần" nhưng phải là chưa đủ. Điều kiện "đủ" còn phải có sự nhiệt tình, có kinh nghiệm, có hiểu biết và đặc biệt là phải minh bạch về mọi chuyện. Sự minh bạch là thứ duy nhất để giữ được lòng tin của những người đã gửi tiền ủng hộ, của công chúng với nghệ sĩ.

Tiếc thay, nhiều nghệ sĩ ngày nay bị ngáo quyền lực nên cho phép mình cái quyền tối thượng đó là khi đã cầm tiền của bá tánh trong tay, có nghĩa là mình muốn trao cho ai thì trao, trao lúc nào thì cũng được và công khai lúc nào nếu muốn. Sự ngộ nhận quyền lực này vô cùng nguy hiểm.

Tiền đó là tiền bá tánh gửi gắm, tiền mang cả tình thương lẫn niềm tin. Vì thế, người nghệ sĩ khi đứng ra kêu gọi mọi người cùng chung tay với mình trong hoạt động nhân ái phải xác định đang mang trên mình sứ mệnh của một người làm nhân ái, sứ mệnh chuyên chở tình thương và niềm tin đến với người cần được nhận. Và lẽ dĩ nhiên, người nghệ sĩ phải có trách nhiệm công khai và minh bạch mọi thứ để bá tánh thấy sự gửi gắm của mình là đúng người, đúng chỗ, đúng thời điểm...

Bài học nhãn tiền cho đến nay vẫn còn vương hệ luỵ đó là trường hợp của MC Phan Anh. Mặc dù nam MC này đã nhiều lần lên tiếng giải thích và công bố các khoản thu chi từ số tiền 24 tỷ đã quyên góp được để ủng hộ đồng bào miền Trung trong đợt bão lũ 2016 nhưng nhiều người vẫn chưa cảm thấy thoả đáng. Cho đến nay, dù sự việc đã kết thúc được 5 năm nhưng thỉnh thoảng vẫn có nhiều người nhảy vào trang cá nhân của Phan Anh để bỉ bôi, khích bác... với những câu từ rất khó nghe.

MC Phan Anh cũng đã nhiều lần lên tiếng về sự việc đau đầu này: "Một lần lên tiếng kêu gọi ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt được sự ủng hộ rộng rãi mà các bạn tìm cách đánh mình hết năm này qua năm khác. Cà khịa mình hết sự kiện này qua sự kiện khác. Mình đã giải thích, công bố thông tin đầy đủ cách đây mấy năm nhưng các bạn vẫn giả vờ giấu nhẹm đi kêu mình làm giàu không khó".

Sự việc nghệ sĩ Hoài Linh "ngâm" hơn 13 tỷ đồng từ thiện cứu trợ người dân miền Trung trong trận lũ 2020 mới đây như một trận cuồng phong, cuốn phăng đi tất cả lòng tin và giá trị hình tượng một nghệ sĩ lớn. Hoài Linh quá sai khi không trao tiền cho dân miền Trung như mong muốn của những người chung tay quyên góp mà còn không một lời thông báo đến mọi người. 

Câu chuyện bị đẩy đi xa hơn khi nam nghệ sĩ này lên tiếng nhưng vẫn chưa có được một lời giải thích thoả đáng và lời xin lỗi chân tình. Đến ngay như ông Đoàn Ngọc Hải cũng phải thốt lên: "Hoài Linh đã sai sót rất lớn trong phương pháp thực hiện giải ngân những đồng tiền "xương máu" mà bá tánh chung tay quyên góp để gửi đến với đồng bào miền Trung. 

Tại sao một chuyện sơ đẳng như vậy mà anh ấy lại sai sót? Bởi vì anh ấy là một diễn viên hài. Anh em nghệ sĩ đa số thường luôn bay bổng và luôn nghĩ mọi chuyện đơn giản".

Nghệ sĩ được quyền bay bổng, lãng mạn, thăng hoa… khi bước lên sân khấu. Nhưng nghệ sĩ đã gánh trên vai trách nhiệm của một sứ giả mang tình thương, lòng tin, lòng nhân ái của mọi người đến với những người kém may mắn thì không được bay bổng, càng không được "ngáo" quyền lực. Một khi đã đánh mất niềm tin thì mọi sự yêu mến dành cho "tượng đài nghệ thuật" cũng sẽ bị sụp đổ.

Ca sĩ, diễn viên, người mẫu, MC… để vươn tới hình tượng "nghệ sĩ" trong hàng triệu người là điều không hề dễ dàng. Nên nghệ sĩ đừng bao giờ "bay" lên quá cao, đừng nghĩ mình được yêu thương thì sẽ được xuề xoà trong mọi chuyện. Mọi thứ trong cuộc đời đều rất sòng phẳng, nhất là chuyện tiền bạc trong hoạt động từ thiện. Người ta yêu mến anh rất nhiều nhưng không có nghĩa sẽ đồng loã với anh trong những chuyện khuất tất. Xin nghệ sĩ "đừng mua danh ba vạn, bán danh ba đồng" vì những điều không đáng có.