Nghệ sĩ và 'mốt' viết tự truyện: Hỉ, nộ, ái, ố bày ra giữa đàng...

Huy Hoàng Thứ hai, ngày 18/04/2016 06:43 AM (GMT+7)

Vài năm gần đây, phong trào viết hồi ký đang trở thành “mốt” trong giới nghệ sĩ. Có cuốn hồi ký khi tung ra đã gây bão, thậm chí gây nhiều tranh luận trái chiều gay gắt ảnh hưởng không chỉ tới cuộc sống mà còn gây mâu thuẫn trong chính gia đình người nghệ sĩ đó.

Có những cu Có những cuốn hồi ký khi tung ra lại bị ném đá cho rằng một lần nữa nghệ sĩ ấy muốn đánh bóng tên tuổi.

Hồi ký bão giông

Còn nhớ cách đây gần 20 năm, cuốn hồi ký của danh ca Khánh Ly cũng gây tò mò trong dư luận, bởi cuốn sách của bà không được in và phát hành trong nước. Hơn nữa, do đề cập một phần cuộc đời bà gắn với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nên hồi ký của Khánh Ly có sức hấp dẫn lớn, được độc giả lùng đọc trên mạng rất nhiều.

Diễn viên Thương Tín và nhà báo Thu Hiền trong buổi ra mắt cuốn hồi ký tại Hà Nội.Ảnh:Thanh Hà

Chỉ sau một ngày “Sợi xích” ra mắt, Hội Nhà văn Việt Nam đã có công văn gửi nhà xuất bản cuốn sách yêu cầu niêm phong toàn bộ số sách đã in ấn chuẩn bị phát hành, với lý do: Sách kém chất lượng

Trong cuốn hồi ký, Khánh Ly kể về tuổi thơ nghèo khó, bị bỏ rơi cả về vật chất lẫn tinh thần. Bà tự bươn chải và sống hoang dã như một con thú để rồi có em bé và lấy chồng khi mới chỉ 16 tuổi. Rồi về những mối tình đi qua cuộc đời bà, về cái duyên nghiệp đi hát và định mệnh nào đưa bà gặp gỡ với cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để đưa tên tuổi bà lên một tầm cao mới trong làng nhạc Việt. Với cuốn hồi ký được Khánh Ly kể chân thật và trải lòng ra từng trang sách, đã phần nào khiến độc giả hiểu hơn về tuổi thơ, về những sóng gió trong cuộc đời bà.

Cũng tiếp bước giống bậc đàn chị, như một lời sám hối, NSND Lê Vân ra cuốn hồi ký của mình với tựa đề “Lê Vân – Yêu và sống”. Ngay khi cuốn tự truyện chính thức được phát hành, nó làm chấn động dư luận vì những gì được viết trong đó. Ngoài những miêu tả về cuộc sống khổ cực lúc ấu thơ của 3 chị em "tài nữ" Lê Vân - Lê Khanh - Lê Vy, cuốn tự truyện gây tranh cãi nhất là về phần Lê Vân nói về bố mình - NSND Trần Tiến, như là một người vô dụng, "người chưa bao giờ đưa nổi một tháng lương về cho vợ con, người đắm chìm trong những cuộc tình triền miên từ trẻ cho đến giờ". Hàng trăm bài báo tranh cãi về việc Lê Vân có thực sự đang làm một việc đúng hay chỉ "vạch áo cho người xem lưng", làm sụp đổ hình ảnh đẹp của một đại gia đình nghệ thuật được ngưỡng mộ bấy lâu nay.

Nhiều người đã sửng sốt khi nghe Lê Vân kể về lần bố bắt mẹ phá thai. "Vào thời điểm bố đi chiến trường, em út chưa tròn tuổi. Tôi nhớ lần thấy mẹ nước mắt ngắn dài về nhà, túi xách nhỏ khoác vai, tay cầm một bơ gạo. Vì sao mẹ khóc? Tôi nghe lỏm bố gắt mẹ: “Có thế thôi mà cũng khóc. Quay lại bệnh viện đi”. Thì ra bố bắt mẹ phải tự đi phá bỏ cái mầm thai đã 3 tháng tuổi. Mẹ bảo đã 3 lần mẹ đi bộ đến bệnh viện rồi nhưng cả 3 lần đều không đủ can đảm”.

Và cuốn hồi ký cũng đã gây xích mích trong chính ngôi nhà của NSND Lê Vân, khi bố chị, NSND Trần Tiến đã chịu một cú sốc rất lớn khi bị chính con gái ruột của mình kể những chuyện này trước công chúng.

Gần đây nhất là cuốn hồi ký của nghệ sĩ Thương Tín, cuốn hồi ký thực sự gây bão trong dư luận như đúng với tựa đề của cuốn sách: “Thương Tín - Một đời giông bão”. Cuốn hồi ký nói về một thời trai trẻ nông nổi, về chuyện bị lạm dụng tình dục khi còn nhỏ và những người phụ nữ đã đi qua cuộc đời ông. Ngay khi cuốn hồi ký ra mắt, tại các diễn đàn về sách, đánh giá về tác phẩm này, đa số bạn đọc đều cho rằng sách gây sốc và thất vọng cho người đọc. Rất nhiều ý kiến nhận xét Thương Tín đang khoe những chiến tích về tình trường của mình mà quên rằng, mình đã và đang là thần tượng điện ảnh một thời vàng son với những vai diễn trong “Biệt động Sài Gòn”, “Chiến trường chia nửa vầng trăng”, “Ván bài lật ngửa”; “SBC”…

Cân nhắc kỹ trước khi viết

Cuốn tiểu thuyết “Sợi xích” của người mẫu kiêm ca sĩ Lê Kiều Như đến giờ vẫn nắm giữ 1 kỷ lục: Bị đình bản nhanh nhất, chỉ sau 1 ngày phát hành. Cuốn “Sợi xích” sau hơn một năm được nữ tác giả dày công chuẩn bị và chắp bút cuối cùng cũng đến được tay khán giả bằng một lễ ra mắt khá đình đám tại TP.Hồ Chí Minh. Được gắn với mác tiểu thuyết “sex” - một trong những đề tài nóng vào thời điểm ra mắt - cuốn sách có những ngôn từ táo bạo miêu tả cảnh phòng the kèm lời dẫn gây tò mò: “Tôi muốn viết về những bản năng nhục thể của con người, mặt phải và mặt trái của sex... Nhờ sex mà thế giới con người tồn tại cho đến hôm nay, sex làm con người tươi tốt, thăng hoa trong cuộc sống... Nhưng sex cũng làm cho con người khổ đau, cùng quẫn... Tôi cần có một tình yêu cao đẹp... vượt trên cả những gì người ta cho là sex”.

Còn rất nhiều những nghệ sĩ đã phát hành và cũng gây xôn xao dư luận như cuốn hồi ký của ca sĩ Long Nhật; cuốn hồi ký của búp bê Thanh Thảo; Cuốn “Lạc giữa tuổi thanh xuân” của Huyền Anh (bà Tưng)…

Có thể nói, mỗi cuốn hồi ký của người nghệ sĩ đều cho độc giả đủ mọi cung bậc của cảm xúc, những hỉ, nộ, ái, ố mà người nghệ sĩ đã trải qua trong cuộc đời.

Có thể với những người bình thường, số phận, cuộc đời họ còn trải qua những khổ đau, bất hạnh, vấp ngã hơn thế nữa, nhưng với người nghệ sĩ, người của công chúng, thì dường như mỗi cuốn hồi ký của họ luôn đem tới cho độc giả sự tò mò, háo hức khi biết cuộc đời thực của thần tượng mình sẽ ra sao.

Ý kiến:

Ca sĩ Tùng Dương: “Tôi nghĩ, mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Mỗi cuộc đời là một câu chuyện khác nhau. Nếu cảm thấy đủ chín, đủ trải nghiệm, người nghệ sĩ đó muốn viết hồi ký hay tự truyện thì nên viết. Tuy nhiên để cuốn hồi ký có ý nghĩa, mang giá trị nào đó, thì cũng nên cân nhắc viết sao đừng gây sốc, hay gây tổn thương quá tới những người thân, bạn bè xung quanh mình”.

Nghệ sĩ Thành Lộc: “Cuộc đời mỗi người đều có những thăng trầm, bể khổ khác nhau, và nếu lưu giữ được đó cũng là một ý hay, một cách nhìn khác nữa khi nhìn lại cuộc đời của chính mình. Tôi cũng đã ra mắt một cuốn hồi ký. Tuy nhiên để cuốn sách không sốc, tôi đã lựa chuyện vui, lựa người tốt, những cá nhân đẹp đẽ để đưa vào tác phẩm. Còn những chuyện không vui, những chi tiết gây sốc, tiết lộ chấn động tôi chỉ nhắc thoáng qua. Vì vậy cuốn sách của tôi rất nhẹ nhàng”.

Đạo diễn Đặng Thái Huyền: “Tôi nghĩ trào lưu viết tự truyện trong giới nghệ sĩ nói riêng và những mọi người trong xã hội nói chung cũng rất thú vị và khá hay. Trước tới giờ chúng ta thường tránh nói về người đồng tính cho đến khi hai cuốn tự truyện là “Bóng” của Nguyễn Văn Dũng do Hoàng Nguyên – Đoan Trang chấp bút, và cuốn “Không lạc loài” của Phạm Thành Trung do Lê Anh Hoài chấp bút thì mọi người mới nhìn nhận vấn đề hiện thực mà không thể chối bỏ. Đấy là chưa kể đến, khi viết tự truyện, người nghệ sĩ cũng thật sự là người có bản lĩnh để dám chấp nhận nói ra những sự thật, và đánh đổi những cái được mất của người nghệ sĩ”.