Nghị quyết 01 tạo dựng cuộc sống mới

Chương trình xây dựng NTM góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo các vùng quê Quảng Ninh, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế, góp phần đưa Quảng Ninh đến năm 2015 cơ bản phát triển theo hướng hiện đại hóa.

Linh hoạt, sáng tạo từ chủ trương...

Nghị quyết đầu tiên của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh khóa XIII là nghị quyết số 01 về xây dựng NTM. Để nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, thực sự bắt rễ trong cuộc sống, đem lại hiệu quả thực sự cho phát triển khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Quảng Ninh đã sáng tạo trong lồng ghép 2 nhiệm vụ trọng yếu của tỉnh nhiệm kỳ Đại hội  khóa XIII là “Xây dựng NTM” và “Xây dựng tỉnh công nghiệp”  trong một quá trình phát triển toàn diện.

Người dân thôn Đông Nam, xã Đông Ngũ (Tiên Yên, Quảng Ninh) thu hoạch tôm. Ảnh: Tư liệu 

Quan điểm xây dựng chương trình NTM đã gắn với thực tiễn của tỉnh, cách thức lấy thành thị dẫn dắt nông thôn, lấy công nghiệp hỗ trợ nông nghiệp để kéo gần lại khoảng cách giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Công tác chỉ đạo được tiến hành đồng bộ, quyết liệt, sáng tạo và toàn diện.

Sự quyết liệt sâu sát của tỉnh Quảng Ninh thể hiện rõ trong việc Trưởng Ban chỉ đạo của tỉnh là đồng chí Bí thư Tỉnh ủy và ở các cấp là bí thư các huyện, thị xã, thành phố (trong khi phổ biến ở các tỉnh khác do chủ tịch UBND các cấp làm trưởng ban chỉ đạo); thành lập Ban xây dựng NTM là cơ quan chuyên trách.

Các cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở đã phát huy tốt vai trò lãnh đạo. Các thành viên Ban chỉ đạo tỉnh trực tiếp phụ trách các địa phương, kịp thời nắm bắt tình hình, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho cơ sở trên tất cả các lĩnh vực NTM. Đặc biệt là công tác tuyên truyền được triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức như tọa đàm, họp báo thường kỳ để định hướng dư luận, các hoạt động tuyên dương điển hình về cách làm hay, mô hình mới, gương điển hình ở mỗi địa phương...

Phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM” của Quảng Ninh được  cụ thể hóa ở từng lực lượng như: “Công nông liên minh xây dựng NTM”, “Thành thị giúp đỡ nông thôn xây dựng NTM”, “Nông dân tự lực sáng tạo xây dựng NTM”, “Quân đội chung sức xây dựng NTM”, “Doanh nghiệp đồng hành xây dựng NTM”.

Quảng Ninh đã chuyển phong trào thi đua "Xã, phường, thị trấn tiên tiến" thành phong trào thi đua “Xã NTM, phường, thị trấn văn hóa” với các chỉ tiêu thi đua sát thực, mức thưởng cao, phần thưởng là các công trình sản xuất, văn hóa xã hội... Nhờ đó đã động viên kịp thời cán bộ, nhân dân các xã, tạo được phong trào thi đua xây dựng NTM sâu rộng, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, lòng tin của dân với Đảng tăng lên, nông dân Quảng Ninh tự tin với vai trò chủ thể xây dựng NTM. Đây cũng chính là điểm nhấn của chương trình NTM mà từ trước tới nay chưa có phong trào nào đạt được.

Xác định rõ chủ trương xây dựng NTM thực chất là sự chuẩn hóa việc đầu tư phát triển cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, vì vậy Quảng Ninh đã có cách làm rất linh hoạt và sáng tạo, không gò bó theo một khuôn mẫu, mô hình cụ thể nào. Tỉnh đã triển khai đồng loạt ở tất cả các xã, lấy phát triển khu vực nông thôn ổn định làm địa bàn để đẩy mạnh phát triển kinh tế khu vực thành thị, từ đó có lực để đầu tư về cho nông thôn.

Việc hoàn thành các tiêu chí cũng không cứng nhắc theo quy chuẩn của Trung ương mà dựa trên đặc thù, tình hình thực tế của địa phương để đầu tư cho phù hợp, tránh lãng phí. Ba đột phá chiến lược đã được cụ thể hóa trong xây dựng NTM. Bắt đầu từ khâu quy hoạch, tỉnh đã chỉ đạo và hoàn thành sớm nhất trong toàn quốc. Bên cạnh đó tỉnh triển khai nhiều biện pháp nhằm huy động mọi nguồn lực thực hiện chương trình.

... Đến cách làm mới, hiệu quả thấy rõ

Thay đổi tư duy từ  quản lý tập trung theo dự án sang phân cấp cho địa phương chủ động huy động và sử dụng nguồn lực, tỉnh Quảng Ninh đã huy động  được trên 57.700 tỷ đồng để xây dựng NTM, giảm tỷ trọng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước xuống còn 11,62% (Trung ương quy định là 40%), vốn tín dụng tăng cao đạt 66,12%, vốn xã hội hóa  đạt 22,26%. Có thể nói, kết cấu hạ tầng thời gian qua được đầu tư đồng bộ làm cho bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

Tỉnh cũng thay đổi tư duy, từ chỉ quan tâm nhiều đến đầu tư hạ tầng sang chú trọng đầu tư sản xuất. Với quan điểm, phát triển sản xuất trong xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, Quảng Ninh đã ưu tiên 50% vốn cho sản xuất, bố trí 4% ngân sách hàng năm cho khoa học công nghệ,  giá trị đầu tư trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh đã tăng gấp 20 lần so với năm 2010. Tỉnh đang thực hiện bước đầu có hiệu quả Đề án “Quảng Ninh, mỗi xã, phường một sản phẩm” (One commune, one product - OCOP), sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, trở thành điển hình của liên kết 4 nhà (nhà nông, nhà khoa học, nhà nước và doanh nghiệp).

Các địa phương trong tỉnh đều đã xác định được sản phẩm hàng hóa chủ lực để tập trung chỉ đạo phát triển; 17 vùng sản xuất hàng hóa tập trung cấp tỉnh đã được quy hoạch để tạo vùng nguyên liệu. Chưa đầy 5 năm, thu nhập của người dân nông thôn tăng từ 10,98 triệu đồng/năm (năm 2010) lên 29,533 triệu đồng/năm (năm 2015), gấp 2,69 lần (Nghị quyết 01 đặt ra là gấp 1,5-2 lần), tốc độ tăng thu nhập khu vực nông thôn của tỉnh nhanh hơn tốc độ tăng thu nhập bình quân của tỉnh (bình quân của tỉnh là 1,76 lần). Toàn tỉnh có 84% xã đạt tiêu chí thu nhập, có 84,8% xã đạt tiêu chí hộ nghèo, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn 1,55%.

Văn hóa xã hội và môi trường nông thôn có nhiều tiến bộ; dân chủ được mở rộng, hệ thống chính trị được củng cố; an ninh, trật tự xã hội được giữ vững. Sau 5 năm thực hiện xây dựng NTM, các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và an sinh xã hội vùng nông thôn được đẩy mạnh; ý thức về bảo vệ môi trường đã có tiến bộ; đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân cũng được nâng cao rõ rệt.

…NTM là mục tiêu không chỉ của Đảng, Nhà nước ta mà còn là mong muốn của người dân. Mục tiêu đề ra là vậy, nhưng thực thi nó không chỉ có lãnh đạo các cấp mà cần có sự dốc sức của cả cộng đồng, sự chung tay của toàn xã hội nhiều hơn nữa, quyết tâm hơn để không dừng lại những điểm đạt được mà tiến lên ổn định một cách bền vững cho chương trình NTM. Quảng Ninh tiến tới một NTM luôn có cái mới, nông thôn phát triển bền vững theo hướng thân thiện với môi trường, thích nghi với xu hướng của thời đại.