Nghĩ về cái chết của Khăm Bun

Một chú voi con của đoàn xiếc vốn gây quan tâm cho nhiều người đã vừa chết. Đó là Khăm Bun, ba năm nay rời rừng Tây Nguyên ra Hà Nội. Chú lạc đàn, bị sập bẫy, mang vết thương nặng ở chân. Sau đó được Văn phòng Chính phủ và Bộ VH-TT&DL tặng cho Liên đoàn Xiếc VN vào tháng 9-2007.

Người ta đã bỏ ra nhiều tiền, nhiều công sức để chạy chữa cho chú. Khăm Bun được quan tâm săn sóc, được người Hà Nội thương yêu. Nhưng, chú đã không qua khỏi.

Voi Khăm Bun khi còn sống

Thực ra, từ bao đời nay, con người đã biết cách chung sống với thú rừng. Về cơ bản đàn thú ăn thịt hay ăn cỏ đều không có mâu thuẫn đối kháng với con người. Hổ báo ăn thịt hươu nai và thú nhỏ khác. Con người ăn thịt vật nuôi trong chuồng, cá trong ao. Thú ăn cỏ rừng, uống nước suối. Người ăn ngô, khoai, sắn, gạo... do mình trồng.

Con người hoàn toàn có thể sống hòa thuận với đàn thú nếu biết cách cư xử thông minh. Đàn thú, kể cả thú dữ, từ rắn độc đến cọp, sư tử hay lang sói đều là những mắt xích của hệ sinh thái đã được cân bằng hàng triệu năm nay.

Có hàng ngàn loại thú rừng tuyệt chủng và trên bờ vực tuyệt chủng vì sự ngu ngốc của con người. Săn bắn bừa bãi. Chiếm đất sinh sống của thú rừng. Dùng thuốc trừ sâu và chất hóa học, kể cả phân bón đầu độc môi trường sống của thú. Cho nên bão lụt, lũ quét, lở đất, đàn voi kéo về dày xéo bản làng, hàng triệu ha rừng, lá phổi của đất nước bị tàn phá. Những tai vạ ấy có liên quan ít nhiều đến việc tàn sát đàn thú, tàn phá môi trường sống của chúng.

Mặc dù Khăm Bun đã được chăm sóc, thương yêu nhưng suy cho cùng, chú đã chết vì cạm bẫy của con người. Mong rằng cái chết của chú làm chúng ta suy nghĩ nghiêm túc hơn về tương lai của đàn thú, nhất là đàn voi trên bán đảo Đông Dương, nay đã sa sút thảm hại.

Nguyễn Quang Thân