Người nuôi tôm đang tự làm khó mình

Sử dụng quá liều 

“Nếu nuôi tôm sú thì thường sử dụng kháng sinh ở 3 giai đoạn phát triển sau: Từ 25-35 ngày; từ 45-50 ngày; từ 85-90 ngày. Còn ở tôm thẻ chân trắng có thời gian sinh trưởng ngắn hơn nên việc cung cấp kháng sinh sẽ ít số lần hơn. Ở đây, ai nuôi tôm cũng đều dùng kháng sinh để ngừa bệnh như gan, tụy, đường ruột, đốm trắng…Còn nếu phát hiện tôm bị bệnh thì vô phương trị, kháng sinh cũng vô tác dụng” – ông Nguyễn Văn Nên, người dân có nhiều năm kinh nghiệm nuôi tôm ở ấp Cái Già (xã Hiệp Mỹ Đông) nói.

Anh Nguyễn Thanh Mộng cùng ngụ ấp Cái Già, cho biết: “Tôi có 1ha diện tích mặt nước nuôi tôm. Để ngừa bệnh cho tôm, trong thời gian nuôi, tôi phải sử dụng khoảng 3 loại kháng sinh của 3 công ty sản xuất khác nhau. Hiện nay, tình hình dịch bệnh trên tôm đã ít hơn nhiều so với các năm trước nhưng vẫn còn diễn biến rất phức tạp nên bắt buộc ai cũng phải sử dụng, nếu không sẽ không còn bán được con tôm nào khi thu hoạch”.

Nông dân huyện Cầu Ngang thu hoạch tôm.

Thông tin từ kết quả khảo sát của UBND xã Hiệp Mỹ Đông cho thấy: Hiện chỉ có từ 15-20% số hộ nuôi sử dụng kháng sinh đúng liều quy định ghi trên nhãn bao bì, số hộ dân còn lại sử dụng với liều lượng rất cao. Theo người dân giải thích thì sử dụng đúng liều lượng thì sẽ không mang lại hiệu quả, thuốc kháng sinh trộn với thức ăn rải xuống ao nuôi sẽ bị loãng với nước, hạn chế tác dụng (?!).

Theo chúng tôi tìm hiểu, không chỉ ở Hiệp Mỹ Đông, người dân ở xã Mỹ Long Nam cũng sử dụng kháng sinh khá nhiều. Người dân cho biết, hiện nay trên địa bàn xã này chưa áp dụng các quy trình nuôi sinh học (không sử dụng thuốc), trong khi đó dịch bệnh vẫn thường xuyên xảy ra.

Vì vậy, bà con phải nuôi theo cách truyền thống là sử dụng kháng sinh để yên tâm không bị mất mùa còn đầu ra thì tính sau.

Do sử dụng nhiều kháng sinh nên người nuôi rất lo lắng trong những ngày thu hoạch tôm. Vì không biết dư lượng tôm có còn trong con tôm không, các doanh nghiệp thu mua có chê hay hạ giá không.

“Thời gian qua, ở ấp Cái Già cũng đã có nhiều hộ dân bị doanh nghiệp từ chối thu mua do tôm sử dụng kháng sinh. Cũng có trường hợp, doanh nghiệp bắt vài con làm mẫu đem đi thử thấy có dư lượng thuốc kháng sinh nên không mua luôn. Những hộ dân này đành phải bán cho thương lái bên ngoài (mua để bán thị trường trong nước) với giá rất thấp. Còn tôi cũng bị vạ lây, tôi có 1 ao nuôi có tôm bị nhiễm tảo lam, nó sẽ làm cho con tôm có mùi giống như mùi tôm sử dụng thuốc kháng sinh nên bị doanh nghiệp trả hàng” – ông Nên thông tin.

Ông Mai Văn Dương - cán bộ nông nghiệp xã Hiệp Mỹ Đông cho rằng: “Chúng tôi không thể cấm người dân sử dụng kháng sinh trong nuôi tôm vì đây không phải là chất cấm, người dân được phép sử dụng nhưng phải trong ngưỡng cho phép. Chất này còn làm cho con tôm thẻ chân trắng và tôm sú chậm phát triển, thời gian nuôi kéo dài thêm, kinh phí bỏ ra cao hơn. Vì vậy, chúng tôi chỉ chủ yếu tập trung vào khâu tuyên truyền để người dân hiểu sử dụng ít kháng sinh hơn nhưng vẫn còn xảy ra trường hợp doanh nghiệp thu mua phát hiện có dư lượng kháng sinh trong tôm và từ chối mua”.

Người dân nuôi tôm vùng ĐBSCL vẫn còn thói quen lạm dụng kháng sinh   làm ảnh hưởng đến chất lượng tôm nuôi.

“Tình hình dịch bệnh, giá tôm đang giảm như hiện nay đã khiến cho vụ tôm này có khoảng 30% số hộ hòa vốn và khoảng 20% số hộ không lấy lại đủ vốn. Những tưởng các trường hợp bị doanh nghiệp từ chối mua là bài học đắt giá, sẽ không còn hộ nào làm theo nhưng người dân vẫn còn lạm dụng nhiều trong quá trình nuôi tôm. Nếu người dân cứ tiếp tục như vậy, tình hình sẽ ngày càng xấu hơn, người nuôi sẽ tiếp tục gặp nhiều rủi ro” – ông Dương lo lắng.

Ông Phạm Minh Tâm - cán bộ kỹ thuật (Phòng NNPTNT huyện Cầu Ngang) cho biết: “Hiện toàn huyện có khoảng 1.930,55 ha diện tích nuôi tôm sú, 3.298,1 ha diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng. Nhìn chung từ khi nuôi tôm công nghiệp phát triển, người dân đã bắt đầu đã dùng kháng sinh ở mức độ thấp cho tôm, đặc biệt là từ đầu năm 2012, tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi diễn biến phức tạp nên người dân đã lạm dụng kháng sinh nhiều hơn để phòng ngừa bệnh. Chúng tôi đã và đang khuyến cáo bà con nông dân không nên lạm dụng quá thuốc kháng sinh trong quá trình nuôi tôm, nếu sử dụng phải đảm bảo thời gian cách ly và thuốc kháng sinh đó phải được Bộ NNPTNT cho phép lưu hành”.

Còn theo UBND huyện Cầu Ngang thì thông tin, hiện nay người dân rất lo lắng bởi thông tin Nhật Bản, EU kiểm tra chặt các sản phẩm tôm được nhập từ vùng ĐBSCL, trong đó đặc biệt chú ý đến dư lượng thuốc kháng sinh. Thời gian tới, nguồn cung cấp tôm từ các nước khác tăng lên cũng sẽ khiến thị phần Việt Nam giảm, giá có thể sẽ tiếp tục giảm.

Vì vậy, UBND huyện đã chỉ đạo UBND các xã phối hợp với một số công ty hướng dẫn bà con nông dân nuôi tôm theo hướng an toàn sinh học, không sử dụng thuốc (bán dễ hơn với giá cao hơn tôm nuôi bằng chất kháng sinh 10.000 – 15.000 đồng/kg) nhưng chưa được nhiều hộ dân hưởng ứng, đồng tình vì sợ rủi ro. Mặt khác, các cơ quan chức năng của huyện cũng đang tìm hiểu thông tin những chất kháng sinh mới, đảm bảo độ an toàn cho tôm thịt xuất khẩu để phổ biến lại cho người dân.