Nhật Bản cử tàu "Izumo" tập trận hải quân lớn nhất thế giới

Trang web "Defense News" của Mỹ đưa tin vào ngày 3/6 rằng Nhật Bản có kế hoạch gửi tàu sân bay "Izumo" mới được trang bị lại gần đây của mình đến khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để triển khai hàng năm, trong vòng 4 tháng tới. 

Hàng loạt hoạt động huấn luyện sẽ được thực hiện, trong đó được quan tâm nhất là đội hình do Tàu khu trục trực thăng lớp Izumo đứng đầu sẽ tham gia cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới - Pacific Rim-2022, được tổ chức tại vùng biển Hawaii  trong tháng 6. Đây sẽ là lần đầu tiên tàu chiến Nhật Bản tham gia cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương sau khi nó có khả năng cất cánh và hạ cánh trên tàu sân bay cánh cố định.

Theo báo cáo, Tàu khu trục trực thăng lớp Izumo sẽ thực hiện hoạt động triển khai ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cùng với hai tàu khu trục và một tàu ngầm chưa được đặt tên. Hoạt động triển khai được lên kế hoạch từ ngày 13/6 đến 28/10. Tham gia vào đợt triển khai này có các máy bay trực thăng gắn trên tàu "Izumo" như: một số máy bay JMSDF, máy bay tuần tra hàng hải P-1, một máy bay huấn luyện tình báo điện tử UP-3D và một máy bay đổ bộ US-2. Hiện vẫn chưa rõ liệu máy bay có đi theo đội hình trong suốt quá trình triển khai hay không?

Nhật Bản, 'khách hàng nước ngoài lớn nhất' của F-35 Mỹ, có kế hoạch mua 147 chiếc, trong đó có 42 chiếc F-35B phiên bản cất cánh / hạ cánh thẳng đứng. Trong cuộc tập trận này, tàu "Izumo" không mang theo máy bay F-35B dựa trên tàu sân bay, nhưng một số nhà phân tích cho rằng rất có thể chiến đấu cơ F-35B của quân đội Mỹ sẽ thực hiện hàng loạt cuộc tập trận cất, hạ cánh trên tàu sân bay "Izumo" Nhật Bản.

Trong đợt triển khai này, tàu "Izumo" của Nhật Bản sẽ tham gia một loạt cuộc tập trận hải quân, bao gồm cuộc tập trận đa quốc gia Vành đai Thái Bình Dương được tổ chức tại vùng biển gần Hawaii vào tháng 6 và cuộc tập trận "Kakadu-2022" được tổ chức tại Australia vào tháng 9. Các hoạt động huấn luyện khác bao gồm Tập trận Pacific Pioneer-2022 hợp tác với hải quân Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Úc, và các cuộc tập trận chung với Hải quân Ấn Độ.

Trong một tuyên bố, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết việc triển khai này có hai mục tiêu: "Nâng cao khả năng chiến thuật của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản, tăng cường hợp tác với hải quân các đối tác trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương thông qua các cuộc tập trận chung và tăng cường hiểu biết lẫn nhau cũng như hợp tác với các nước đối tác".

"Izumo" ban đầu được định vị như một tàu khu trục trực thăng lớp Izumo của Nhật Bản. Đây là con tàu lớn nhất của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản, choán nước khổng lồ 27 nghìn tấn. Boong phẳng, dài của con tàu đo chiều dài của hai sân bóng đá rưỡi là 248 mét. Tàu Izumo thường chở bảy máy bay trực thăng SH-60K được thiết kế để di chuyển trên biển ngăn chặn tàu ngầm thù địch, cùng với hai mô hình tìm kiếm và cứu nạn khác — mặc dù nó có thể mang theo 28 trực thăng nếu cần thiết. Tàu Izumo cũng có một số thang máy để hạ trực thăng xuống sàn chứa máy bay bên trong.

Trong lịch sử, Hải quân Nhật Bản rất chú trọng đến các hàng không mẫu hạm. Tàu sân bay Hōshō được đưa vào hoạt động vào ngày 27/12/1922, là ý tưởng chế tạo tàu sân bay đầu tiên của thế giới. Tham gia Trận chiến Midway vào tháng 6/1942, Nhật Bản có hạm đội tàu sân bay lớn nhất thế giới. Vào cuối cuộc chiến, nhiều tàu sân bay đã bị đánh chìm, chủ yếu là bởi Hải quân Hoa Kỳ.

Sau chiến tranh, các tàu sân bay còn lại đã bị phá hủy và Nhật Bản bước vào thời kỳ giải giáp, thông qua Hiến pháp năm 1947, cấm duy trì các lực lượng có thể tiến hành chiến tranh. Giữa Chiến tranh Triều Tiên và Chiến tranh Lạnh, với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, các khả năng quân sự đã được tái lập lại cho mục đích tự vệ, theo hiến pháp.

Gần đây, các quốc gia láng giềng Nhật Bản đã bắt đầu có tàu sân bay. Trung Quốc đang xây dựng một đội tàu sân bay lớn. Một trong số chúng, tàu sân bay Shandong đã đi qua eo biển Đài Loan với các máy bay chiến đấu trên boong như là một màn phô diễn sức mạnh. Hàn Quốc cũng đang lên kế hoạch đóng các tàu sân bay được trang bị máy bay phản lực đầu tiên của mình.

Trong bối cảnh đó, việc hiểu tinh thần Điều 9 từ bỏ chiến tranh của Hiến pháp đã thay đổi dưới thời Thủ tướng Shinzo Abe. Nhật Bản sẽ không có tàu sân bay, nhưng sẽ có Tàu khu trục đa mục đích. Đối với một người hiểu biết, sự khác biệt chỉ có ở tên gọi. Hai tàu khu trục “Trực thăng” hiện tại sẽ được sửa đổi để cho máy bay chiến đấu F-35B đồn trú.

Nhật Bản đã bắt đầu chuyển đổi con tàu này và tàu chị em "Kaga" thành một tàu sân bay hạng nhẹ có thể mang theo máy bay chiến đấu F-35B Lightning II do Mỹ sản xuất, có thể cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng. 

Vào ngày 18 tháng 12 năm 2018, Nội các Nhật Bản đã chấp thuận kế hoạch nâng cấp các tàu lớp Izumo để trang bị máy bay cánh cố định. Chương trình nâng cấp được chia thành 2 đợt, lần nâng cấp thứ nhất bao gồm: thêm một đoạn đường nối ở cuối đường băng, tăng cường năng lực kiểm soát không lưu và cải tạo bề mặt đường băng để có thể chịu trọng lượng bổ sung của các máy bay phản lực STOVL F-35B, cũng như sức nóng và áp lực từ động cơ của chúng khi hạ cánh thẳng đứng.

Chương trình nâng cấp đợt 1 được hoàn thành lần lượt vào năm 2020 (JDS Izumo) và 2021 (JDS Kaga). Chi phí sửa chửa, nâng cấp của giai đoạn này là 3,1 tỷ yên. Từ ngày 3 đến ngày 7 tháng 10 năm 2021, trong khuôn khổ các cuộc tập trận đổ bộ đường không ở Thái Bình Dương, các máy bay F-35B của Thuỷ quân lục chiến Mỹ đã thử nghiệm thành công khả năng cất hạ cánh trên tàu JDS Izumo DDH-183. Đây cũng là lần đầu tiên máy bay cánh cố định hoạt động trên tàu chiến của JMSDF kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Theo báo cáo, giai đoạn đầu tiên của quá trình 'hoán cải' Izumo đã hoàn thành, con tàu sẽ tiến hành các cuộc thử nghiệm cất và hạ cánh với chiếc F-35B của Thủy quân lục chiến Mỹ đóng tại Nhật Bản vào tháng 10 năm 2021, khiến nó trở thành tàu sân bay đầu tiên sau Thế chiến II của Nhật Bản.

Giai đoạn tiếp theo của việc trang bị thêm sẽ bao gồm việc thay đổi mặt trước của sàn đáp từ hình thang sang hình chữ nhật, đồng thời thay đổi nội thất của con tàu để phù hợp với hoạt động của F-35B. Những thay đổi này chủ yếu nhằm tăng không gian chứa nhiên liệu hàng không trên tàu sân bay và vũ khí trên không.

Trong lần nâng cấp thứ 2, Tàu khu trục trực thăng lớp Izumo được trang bị hệ thống tự động điều khiển cất cách và hạ cánh JPALS do Hải quân Mỹ và Công ty Raytheon hợp tác phát triển. JPALS là một hệ thống hoạt động trong mọi thời tiết, tự động hướng dẫn các máy bay quân sự như F-35B và Osprey hạ cánh an toàn và chính xác bằng cách sử dụng tín hiệu vệ tinh GPS và hệ thống định vị quán tính (INS). Chi phí mua thiết bị dẫn đường dự kiến là 3,6 tỷ yên, và chi phí hỗ trợ kỹ thuật từ Quân đội Mỹ là 1,2 tỷ yên. Ngoài ra, cùng với hoạt động của F-35B, các khoang bên trong cũng sẽ được cải tiến trong giai đoạn này.