Nông dân phải vay tín dụng đen: Ngân hàng muốn cho vay, nhưng...

Nhà to, 2 trang trại lớn vẫn khó vay thêm vốn ngân hàng

Căn nhà của ông Nguyễn Văn Khương ở thôn 12 xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang (Bắc Giang) như một ngôi biệt thự giữa vùng đồi cao khiến ai trong xã cũng phải ghen tị.

“Nhờ 4 năm kinh doanh thức ăn chăn nuôi và chăn nuôi lợn với quy mô lớn, tôi đã đầu tư hoàn thiện căn nhà với tổng giá trị đầu tư khoảng 4 tỷ đồng. Tuy nhiên, do giá lợn xuống thấp nên vừa rồi chăn nuôi cũng bị thua lỗ khoảng 1,5 tỷ đồng. Dù tôi có 2 khu trang trại nhưng tôi mới chỉ vay được 500 triệu đồng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Bắc Giang (Agribank Bắc Giang). Để tiếp tục sản xuất kinh doanh, gia đình tôi rất cần vay thêm khoảng 2 tỷ đồng nữa”- ông Khương chia sẻ.

   Ông Đồng Văn Lập (xã Tiên Lục Lạng Giang, Bắc Giang) phải vay gần 4 tỷ đồng từ tín dụng đen.
ảnh: Thanh Xuân

Tuy nhiên, ông Khương dù đã gửi hồ sơ tài sản là căn nhà mới xây hết 4 tỷ lên huyện đề nghị xác nhận giá trị tài sản trên đất 15 ngày, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được giấy chứng nhận. “Cái khó nhất là việc chứng nhận tài sản trên đất, nếu không được chứng nhận thì không thể dùng làm tài sản thế chấp để vay vốn được”- ông Khương nói.

Cùng chung hoàn cảnh như ông Khương, ông Đồng Văn Lập ở thôn Đồng Kim xã Tiên Lục huyện Lạng Giang cũng có diện tích trang trại lên tới 20.000m2 nhưng cũng vướng ở cái thủ tục “giấy chứng nhận tài sản trên đất” nên không thể vay được thêm vốn, đành phải vay “tín dụng đen” gần 4 tỷ đồng.

Theo ông Lập, gia đình ông đã đầu tư vào trang trại 2 tỷ đồng nhưng do nguồn gốc đất của trang trại là đất lâm nghiệp, muốn được chứng nhận trang trại phải làm thủ tục chuyển đổi thành đất trang trại, sau đó tiếp tục làm thủ tục xác nhận tài sản trên đất. “Dù tôi đã tìm hiểu và làm thủ tục 3 năm nay rồi nhưng vẫn chưa được cấp nên rất khó vay thêm vốn ngân hàng”- ông Lập cho biết.

Ông Lập cũng chia sẻ đang vay Ngân hàng Agribank Bắc Giang 1,4 tỷ đồng, trong đó có 200 triệu là mới được vay thêm theo hình thức tín chấp sau khi đề nghị hỗ trợ vốn lưu động khôi phục sản xuất. Tuy nhiên, nhu cầu của gia đình ông Lập cần khoảng 7 tỷ, nhưng không có tài sản thế chấp nên trước mắt đành phải vay “tín dụng đen” gần 4 tỷ đồng với lãi suất 1,2%/tháng.

Dư 5.000 tỷ đồng vẫn khó cho vay

Ông Dương Văn Ngọc – Phó Giám đốc Agribank Bắc Giang cho biết, do đặc thù của Bắc Giang chủ yếu đầu tư 2 lĩnh vực chính là cây ăn quả và chăn nuôi. “Trước đây đầu tư cho người dân trồng cây ăn quả rất lớn nhưng đến nay những hộ dân ở Lục Nam, Lục Ngạn không chỉ còn trồng vải thiều mà trồng cả cây có múi, cho thu nhập quanh năm với lợi nhuận rất cao nên Agribank Bắc Giang lại trở thành khách hàng của họ. Việc họ có tiền gửi ngược lại ngân hàng cũng chính là hiệu quả mà Agribank đã đầu tư cho họ trước đó”- ông Ngọc nói.

Ông Ngọc cũng cho biết, Agribank Bắc Giang đang thừa vốn (vốn huy động 19.000 tỷ đồng, mới cho vay được 13.000 tỷ), trừ đi khoản dự trữ bắt buộc vẫn thừa 5.000 tỷ. Nguyên nhân không đẩy được vốn ra là do nhiều trang trại, nhiều lĩnh vực chăn nuôi vẫn còn gặp khó khăn.

“Chăn nuôi vẫn có những mô hình tự phát, từ chăn nuôi nhỏ lẻ sau đó tiếp tục mở rộng đầu tư sang kinh doanh con giống, kinh doanh thức ăn chăn nuôi... Các năm trước đây, chăn nuôi rất hiệu quả nhưng khoảng một năm gần đây, nhất là năm 2017 người chăn nuôi thua lỗ rất lớn nên cũng là rủi ro đối với Agribank” - ông Ngọc chia sẻ.

Ông Nguyễn Xuân Thu - Chủ trang trại tổng hợp ở xã Quỳnh Phú, huyện Gia Bình (Bắc Ninh) đang cho lợn ăn. Ảnh: Trần Quang 

Ông Ngọc cũng cho biết, điểm vướng nhất để ngân hàng cho nông dân, HTX vay vốn chính là Thông tư liên tịch số 09/2016/TTLT-BTP-BTNMT ngày 23.6.2016 của Bộ Tư pháp, Bộ TNMT hướng dẫn việc đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất. Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn Bắc Giang mới chỉ có vài chục doanh nghiệp và cá nhân có giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất. Nếu ngân hàng vẫn cho vay, khi xảy ra ra rủi ro cũng không thể xử lý tài sản trên đất được nếu không có giấy chứng nhận tài sản trên đất, đây là vấn đề rất khó khăn đối với các ngân hàng hiện nay.

Bà Nguyễn Thị Mười – Trưởng phòng khách hàng cá nhân Agribank Bắc Giang cho biết: Căn cứ luật dân sự, các giao dịch dân sự liên quan tới bất động sản phải có chứng nhận sở hữu nếu đưa ra giao dịch thế chấp. “Nhưng không phải thế mà ngân hàng không cho vay, các chi nhánh và hội sở vẫn vận dụng, nhiều trường hợp chưa được cấp chứng nhận sở hữu nhưng vẫn cho vay, tuy nhiên cán bộ cho vay cũng không yên tâm”. Theo bà Mười, vướng mắc lớn nhất là thủ tục cấp chứng nhận sở hữu tài sản trên đất.

“Chúng tôi cũng đã kiến nghị tháo gỡ vướng mắc của quy định tại Thông tư 09 với Ngân hàng Nhà nước, với đoàn đại biểu Quốc hội để đẩy mạnh tín dụng trong nông nghiệp. Tuy nhiên, muốn làm đăng ký quyền sở hữu tài sản trên đất phải có Sở TNMT, Sở Xây dựng, chính quyền địa phương xác nhận. Trong khi, cán bộ phụ trách lĩnh vực này ở các huyện chỉ có khoảng 5- 6 người mà muốn triển khai chứng nhận cũng sẽ mất rất nhiều thời gian” - ông Ngọc chia sẻ.