Nước mua nhiều gạo nhất của Việt Nam áp mức trần giá gạo, thị trường gạo Việt Nam có bị ảnh hưởng?

Philippines ấn định mức trần giá gạo trên thị trường bán lẻ

Ngày 1/9, Văn phòng Tổng thống Philippines cho biết nước này đã ấn định mức trần giá gạo trên thị trường bán lẻ trong nước.

Được biết, đây là động thái nhằm bình ổn giá của mặt hàng chủ lực của quốc gia Đông Nam Á này khi giá bán lẻ tăng ở mức “báo động” do ảnh hưởng của các sự kiện trong và ngoài nước.

Cụ thể, Philippines ấn định giá trần cho gạo xay xát thông thường ở mức 41 peso/1 kg (tương đương khoảng 0,72 USD/1kg). Trong khi đó, giá của gạo xay xát kỹ được ấn định ở mức 45 peso/1 kg (tương đương khoảng 0,79 USD/kg). Các mức giá trần này có hiệu lực cho đến khi có quyết định tiếp theo của tổng thống. Bộ Nông nghiệp Philippines cho biết các mức giá trần nói trên đều thấp hơn so với mức giá bán trên thị trường trong nước tính đến ngày 30/8.

Thông báo của Văn phòng tổng thống cho biết quyết định áp giá trần được đưa ra sau khi ghi nhận tình trạng thao túng giá bất hợp pháp đang diễn ra tràn lan ở Philippines, như nạn đầu cơ tích trữ của các thương nhân và sự câu kết giữa các doanh nghiệp sản xuất và chế biến gạo.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Philippines, trong thời gian qua, hai loại gạo này được bán với giá cao hơn lần lượt 34% và 24% so với mức giá trần vừa được áp dụng. Giới chức Philippines hiện lo ngại việc giá gạo liên tục tăng cao sẽ khiến lạm phát tại nước này tăng tốc trở lại.

Gạo hiện chiếm 9% rổ hàng hóa để tính lạm phát của Philippines và là loại ngũ cốc chính của gần 114 triệu người dân nước này. Lạm phát của Philippines vốn đã chạm đáy 16 tháng trong tháng 7 vừa qua; tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Philippines ước tính lạm phát trong 8 đã tăng trở lại sau 7 tháng giảm do giá gạo và nhiên liệu lên cao.

Hồi năm 2018, việc giá gạo tăng cao do thiếu hụt nguồn cung nội địa đã khiến lạm phát tại Philippines tăng vọt, buộc nước này phải tăng lãi suất để kìm hãm đà tăng vật giá.

 Giá gạo trên thị trường quốc tế hiện đang ở mức cao kỷ lục trong hơn 10 năm trở lại đây sau khi Ấn Độ, quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đột ngột cấm xuất khẩu các loại gạo tẻ kể từ ngày 20/7/2023.

Philippines là một trong những nước nhập khẩu ngũ cốc lớn nhất trên thế giới. Trong nửa cuối năm 2023, nguồn cung gạo của Philippines ước tính sẽ đạt 10,15 triệu tấn, trong đó, 7,2 tấn là sản lượng thu hoạch trong nước. Theo Nikkei Asia, khoảng 90% lượng gạo nhập khẩu của Philippines trong năm 2022 đến từ Việt Nam.

Quyết định của Philippines có tác động đến thị trường gạo Việt Nam?

Là nước mua nhiều gạo nhất của Việt Nam, nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại quyết định mới nhất của Philippines có thể gây tác động đến thị trường lúa gạo trong nước.

Hiện, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang ở mức cao nhất thế giới, với gạo 5% tấm ở mức 643 USD/tấn, gạo 25% tấm ở mức 628 USD/tấn. 

Theo thông tin của một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam, sau khi Philippines ấn định mức trần giá gạo, đã có những doanh nghiệp Philippines xin hủy hợp đồng do lo ngại thua lỗ. Nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự lo ngại, giá gạo Việt Nam có thể sẽ có biến động giảm.

Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân của đại diện một doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo ở TP.Hồ Chí Minh, nếu là thời điểm đầu vụ, thông tin này chắc chắn sẽ xoay chuyển thị trường gạo của Việt Nam. Nhưng thời điểm này, gạo của Việt Nam đã nằm trong kho của các nhà thương mại, lúa trong dân gần như không còn nên tác động sẽ không lớn.

Theo Cục Thống kê Philippines, Việt Nam là nhà cung cấp gạo lớn nhất của nước này trong 5 tháng đầu năm 2023 với lượng 1,5 triệu tấn, chiếm tới 89,6% lượng gạo được nhập khẩu vào quốc gia này.

Như vậy, Việt Nam tiếp tục là nhà cung cấp gạo lớn nhất của Philippines với kim ngạch đạt 772,4 triệu USD, tăng 31,1% so với cùng kỳ năm 2022.