Nuôi ong quanh năm ăn bờ ngủ bụi, làm ra thứ mật ngọt đắt giá

20 năm ăn tết trong vườn rừng

Trò chuyện với chúng tôi, anh Nhuần kể, anh đã làm nghề nuôi ong lấy mật từ năm 2000 đến nay, trong đó 2 năm đầu đi làm "cửu vạn" cho các chủ nuôi ong dày kinh nghiệm. Sau khi học lỏm được nghề, anh xin ra "ở riêng". 

Thoạt đầu, để tránh mạo hiểm thua thiệt, anh chỉ đầu tư nuôi 150-200 thùng (đàn) ong, khi có lãi anh mới nâng dần số thùng nuôi lên 500 đàn ong như hiện tại. Sản lượng thu được mỗi năm khoảng 40-50 tấn mật các loại, chủ yếu là mật nhãn, vải, keo và cà phê, tổng giá trị ước đạt trên dưới 2 tỷ đồng (tùy từng năm).

"Mưu sinh bằng nghề nuôi ong lấy mật phải có sức khỏe tốt, chịu được sự buồn tẻ, vất vả. Bởi cuộc sống người nuôi ong luôn nay đây mai đó, ăn bờ, ngủ bụi trong những túp lều dựng tạm dưới tán cây, ven đường dưới mọi điều kiện thời tiết, không điện lưới thắp sáng, không sóng viễn thông kết nối, xa những nơi phồn hoa đô hội. Hạnh phúc vợ chồng như "ông Ngâu bà Ngâu", mỗi năm gần nhau được khoảng mười lần" - anh Nhuần chia sẻ.

Anh Nhuần cho biết, năm 2005, bất ngờ mật rớt giá thê thảm, càng để càng xuống giá, có thời điểm chỉ còn 10.000 đồng/kg mà chẳng ai mua. Năm đó, anh Nhuần lỗ ngót 200 triệu đồng, tương đương 8 cây vàng bây giờ.

Số tiền thua lỗ ấy với các chủ nuôi ong lâu năm chỉ coi là mất lãi của 2-3 năm trước đó. Riêng với anh Nhuần mới vào nghề, có bán hết số đàn ong đang nuôi cũng không đủ bù lỗ. 

Tuy vậy, anh Nhuần vẫn quyết tâm "đánh canh bạc" với nghề, thế chấp sổ đỏ vay vốn ngân hàng, tiếp tục đầu tư các đàn ong đang có.

Kết quả đúng như anh Nhuần dự báo, từ sau năm 2006, giá các loại mật ong tăng trở lại. Sau 5 năm, anh Nhuần trả hết nợ nần, xây được nhà cao tầng hiện đại…

Kinh nghiệm nuôi ong khai thác mật

Chia vẻ với PV, anh Nhuần cho biết, không ít người vẫn quan niệm, nuôi ong lấy mật chỉ đơn thuần là mang ong đi "săn" mật hoa từ các loại cây trồng, thật ra đó mới chỉ đúng một nửa.

Để khai thác được mật hoa hiệu quả, người nuôi ong phải nắm vững đặc điểm sinh học, tập tính sống và yêu cầu sinh thái của loài ong mật; phải có hiểu biết nhất định về khí hậu, thời tiết từng vùng trong cả nước; mùa vụ ra hoa và khả năng cho hoa của những cây trồng cho hoa khai thác mật trong năm…

Từ đó mới có thể lựa chọn đúng biện pháp kỹ thuật chăm sóc, phòng ngừa dịch bệnh cho đàn ong nuôi và vận trù đường đi khai thác mật hoa phù hợp, tránh thất thoát.

Anh Trên Văn Thế (cùng nhóm nuôi ong với anh Nhuần), bổ sung: Loài ong cũng có sự phân công, phân nhiệm tự nhiên rất rạch ròi. Ví dụ ong chúa chuyên sinh sản, ong đực chuyên giao phối, ong thợ tùy làm nhiều nhiệm vụ khác nhau theo lứa tuổi như kiếm ăn, nuôi dưỡng ấu trùng ong chúa, đi lấy nước, vệ sinh thùng cầu, quạt thông khí hoặc bảo vệ tổ ong. 

Vì vậy việc giúp cho con ong làm tốt các chức năng này, đồng nghĩa với người nuôi ong sẽ thu được sản lượng mật cao.

"Người nuôi cần bổ sung thức ăn đầy đủ cho ong vào những lúc cây trồng ít hoa, trời mưa bão, kiểm tra thay thế kịp thời những ong chúa đẻ kém, nhằm đảm bảo đàn ong thợ luôn đông đảo. Lưu ý khi chọn mua giống, nên chọn ong lai siêu mật - ong Ý, đây là giống cho quân khỏe, phàm ăn, chống chịu tốt, khai thác mật đạt hiệu quả cao" - anh Thế nói.