Ông Biden nói gì trước cuộc gặp với ông Putin?

Trong một bài viết hôm 5/6 cho tờ The Washington Post, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chia sẻ về chuyến công du châu Âu sắp tới và cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin, đồng thời trình bày chi tiết về chương trình nghị sự dự kiến của ông và đặc biệt lưu ý rằng Mỹ "phải dẫn đầu thế giới từ vị thế sức mạnh".

"Trong thời điểm bất ổn toàn cầu này, khi thế giới vẫn phải vật lộn với đại dịch, chuyến đi này nhằm hiện thực hóa cam kết mới của Mỹ với các đồng minh và đối tác của chúng tôi, đồng thời thể hiện năng lực của các nền dân chủ trong việc đáp ứng các thách thức và ngăn chặn các mối đe dọa của thời đại mới", Biden viết. "Cho dù đó là chấm dứt đại dịch Covid-19 trên toàn thế giới, đáp ứng nhu cầu của một cuộc khủng hoảng khí hậu đang gia tăng, hay đối mặt với các hành động bất thường của chính phủ Trung Quốc và Nga, Mỹ vẫn phải dẫn dắt thế giới từ vị thế mạnh mẽ nhất". 

Ông cũng nói rằng Washington và các đồng minh đang "thống nhất để giải quyết những thách thức của Nga đối với an ninh châu Âu", đồng thời cam kết "ngăn chặn những hành vi vi phạm chủ quyền của Mỹ, bao gồm cả việc can thiệp vào các cuộc bầu cử dân chủ."

"Vì vậy, khi tôi gặp ông  Putin ở Geneva, đó sẽ là những cuộc thảo luận cấp cao với bạn bè, đối tác và đồng minh, những người nhìn thế giới qua lăng kính giống như Mỹ, chúng tôi sẽ làm mới mối quan hệ của mình và xác định chung mục đích", Biden viết.

Sự tự tin của Biden về "mục đích chung" và "bạn bè" của mình xuất hiện trong bối cảnh các báo cáo gần đây về việc cơ quan tình báo Đan Mạch đã giúp Mỹ theo dõi các đồng minh châu Âu của mình như thế nào. Ngay sau đó, các nhà lãnh đạo Pháp và Đức yêu cầu Washington giải thích. Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron vạch ra rằng hoạt động gián điệp là "không thể chấp nhận được giữa các đồng minh."

Mỹ cũng tỏ ra có lập trường khác với các đồng minh châu Âu khi nói đến Nord Stream 2 - đường ống cung cấp hàng tỷ gallon khí đốt tự nhiên của Nga tới châu Âu. Được nhiều quốc gia châu Âu ủng hộ, đường ống này phải chịu lệnh trừng phạt từ Mỹ, trong đó Nhà Trắng cho rằng dự án đang phá hoại an ninh năng lượng của châu Âu. Moscow đã nhiều lần cho rằng dự án này hoàn toàn là mục đích kinh tế, đồng thời cho rằng việc Washington phản đối Nord Stream 2 là một ví dụ về sự cạnh tranh không lành mạnh.

Theo ông Biden, Mỹ "không tìm kiếm xung đột", Tổng thống nhắc lại mong muốn có một mối quan hệ "ổn định và có thể dự đoán được", trong đó Washington và Moscow sẽ có thể hợp tác trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như "ổn định chiến lược và kiểm soát vũ khí."

Trong bài phát biểu của mình, Biden cũng tập trung vào việc cần phải đảm bảo rằng "những nền dân chủ thị trường, không phải Trung Quốc hay bất kỳ ai khác" sẽ là người "viết nên các quy tắc của thế kỷ 21 xung quanh thương mại và công nghệ".

Hội nghị thượng đỉnh Putin-Biden

Cuối tháng 4, hai nhà lãnh đạo đã tổ chức một cuộc điện đàm sau Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo về Khí hậu, mà Biden đã mời Tổng thống Nga. Vào thời điểm đó, Putin và Biden bày tỏ mong muốn tiếp tục đối thoại và cân nhắc khả năng có một cuộc gặp cá nhân.

Trong khi tầm quan trọng của hội nghị thượng đỉnh Geneva đã được nhấn mạnh, Điện Kremlin cảnh báo không nên "thổi phồng kỳ vọng" từ cuộc họp, vì "không có lý do gì để mong đợi việc đạt được một thỏa thuận". Tuy nhiên, thực tế là hội nghị thượng đỉnh sẽ diễn ra được Moscow coi là "một dấu hiệu rất tích cực bất chấp tình trạng quan hệ song phương đang ở mức tồi tệ".

“Chúng tôi sẽ thảo luận các vấn đề liên quan đến quan hệ song phương. Tôi cho rằng chúng ta cần cố gắng tìm cách hàn gắn các mối quan hệ, vốn đang ở mức thấp nhất cho đến thời điểm hiện tại. Tất cả chúng tôi đều nhận thức rõ về thực tế này”, ông Putin nói hồi đầu tuần khi được hỏi về cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Mỹ.

Kể từ sau khi ông Biden nhậm chức vào tháng Giêng, căng thẳng giữa Nga và Mỹ đã leo thang, với nhiều người, trong đó có Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, Dmitry Medvedev, ước tính rằng quan hệ song phương chưa bao giờ tồi tệ hơn và hiện đang ở mức Chiến tranh lạnh.

Mối quan hệ đặc biệt bị phá hoại với việc Mỹ áp dụng các lệnh trừng phạt liên quan đến Nord Stream 2 và cáo buộc Nga "gây hấn" cũng như "can thiệp" vào cuộc bầu cử Mỹ, cùng với đó là hành động trục xuất các nhà ngoại giao Nga khỏi Mỹ. Moscow đã phản ứng lại bằng cách đưa ra những biện pháp cứng rắn và tuyên bố các nhà ngoại giao Mỹ là 'không có cá tính'.