"Phản ứng" của Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khi nhiều đại biểu Quốc hội "xin" tăng lương từ 1/1/2023

Trong văn bản giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Hồ Đức Phớc nêu: Thực hiện kết luận số 20-KL/TW ngày 16/20/2021 của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương về nguồn thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW.

Mặc dù xác định đây là nhiệm vụ chính trị, xã hội quan trọng, cấp thiết, nhất là trong bối cảnh dịch Covid - 19 và giá cả xăng dầu, hàng hóa cơ bản… tác động tới nhân dân cả nước (trong đó có độ ngũ cán bộ, công chức, viên chức), nhưng trước nguy cơ lạm phát cao, thì việc cải cách chính sách tiền lương cần được thực hiện một cách thận trọng, hài hòa với các mục tiêu điều hành kinh tế xã hội nói chung.

Vì vậy, Chính phủ tiếp tục tham mưu các cấp thẩm quyền chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW trong năm 2023.

Thay vào đó, đề xuất từ ngày 01/07/2023, thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng (khoảng 20,8%), cơ bản bù đắp mức độ trượt giá thời gian qua.

Ngoài ra, theo Bộ Tài chính thời điểm thực hiện từ ngày 01/7/2023 thay vì từ đầu năm là do thời điểm đầu năm gần với tết dương lịch và âm lịch, nhu cầu mua sắm sử dụng hàng hóa dịch vụ của người dân và doanh nghiệp tăng mạnh.

"Nếu thực hiện cải cách tiền lương vào thời điểm này sẽ gây thêm sức ép lên điều hành giá cả do tâm lý tăng lương đi kèm với tăng giá, gây khó khăn cho việc kiểm soát lạm phát", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu.

Bộ trưởng Nội Vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng cho rằng, việc tăng lương cơ sở từ 1/7/2023 là hợp lý trong điều kiện chúng ta phải chủ động lường trước những vấn đề phát sinh trong năm 2023 như lạm phát và các yếu tố khách quan. "Nhiều đại biểu có ý kiến nên thực hiện từ 1/1/2023, nhưng như vậy thì rất khó khăn", bà Trà nói.

Về xác định thời gian cụ thể thực hiện cải cách tiền lương từ năm 2024 trong Nghị quyết của Quốc hội, tránh tình trạng trì hoãn, kéo dài tại các báo cáo dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023 trình Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo nhu cầu và nguồn tích lũy để thực hiện cải cách tiền lương theo quy định.

Do bối cảnh thế giới, trong nước đang chịu áp lực lạm phát lớn, nên Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội lùi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW sau năm 2023.

"Trường hợp các áp lực lạm phát giảm, không có biến động lớn về kinh tế - xã hội, Chính phủ sẽ khẩn trương trình các cấp thẩm quyền về lộ trình thực hiện cải cách tiền lương Nghị quyết 27-NQ/TW", Bộ Tài chính cho hay.

Về ý kiến đề nghị cần lưu ý việc điều chỉnh tăng trợ cấp cho người có công, trợ cấp bảo trợ xã hội cần đảm bảo cao hơn chuẩn nghèo đô thị.

Bộ Tài chính cho biết, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 được quy định tại Nghị định 23 số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/1/2021 của Chính phủ (thực hiện từ năm 2022).

So với quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020 quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg, thì chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 có mức tăng đáng kể (chuẩn nghèo khu vực nông thôn có thu nhập bình quân đầu người dưới 1.500.000 đồng/tháng, so với mức cũ là dưới 700.000 đồng/tháng; tăng 2,15 lần) và theo quy định thì đây chỉ là tiêu chí, điều kiện để được hưởng các chính sách hiện hành hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo (không phải là mức thực được hưởng), thời gian áp dụng đến hết năm 2025.

Theo đó, việc so sánh chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công năm 2023 với chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 là chưa đồng chất và cần được xem xét kỹ, cụ thể.

Thứ nhất, việc điều chỉnh chuẩn nghèo thực chất là việc thay đổi tiêu chí, điều kiện xác định hộ nghèo để từ đó xác định đối tượng được hưởng các chính sách an sinh xã hội, chứ không phải thay đổi mức hỗ trợ của nhà nước đối với người nghèo. Trong khi đó mức trợ cấp ưu đãi người có công là mức hỗ trợ từ NSNN cho các đối tượng được thụ hưởng theo quy định.

Hai là, chuẩn nghèo là tiêu chí được áp dụng cho giai đoạn dài, đến hết năm 2025; trong khi đó trợ cấp người có công được điều chỉnh hàng năm căn cứ vào khả năng của NSNN và yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ xã hội.

Ba là, mức trợ cấp người có công dự kiến điều chỉnh tăng 20,8% từ 1/7/2023, cũng là mức tăng khá.

Ngoài ra, chuẩn trợ cấp bảo trợ xã hội mới được điều chỉnh năm 2021 theo nghị định số 20/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/7/2021 đã có mức tăng khá (tăng 33,3% từ mức 270.000 đồng/tháng lên mức 360.000 đồng/tháng).

Thực tế, ngay sau khi Chính phủ trình Quốc hội phương án tăng lương cơ sở cho công chức, viên chức và người lao động, thông tin này đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri và công luận.

Các đại biểu Quốc hội đều bày tỏ ý kiến cho rằng, nên tăng lương cơ sở ngay từ đầu năm 2023.

Đại biểu Nguyễn Huy Thái (đoàn Bạc Liêu) cho hay, vừa tạm yên đại dịch, việc điều chỉnh tăng mức lương cơ sở là thấu tình, đạt lý trong sức chống chịu của nền kinh tế và sức chịu đựng của ngân sách, đây là điều rất đáng trân trọng.

Tuy nhiên, để cho niềm vui của người làm công ăn lương trọn vẹn hơn và cũng là để nhanh chóng bù đắp những trượt giá trầm trọng của đồng lương eo hẹp bấy lâu nay, từ những kiến nghị của rất nhiều cử tri, tôi xin trân trọng kiến nghị Quốc hội và Chính phủ thực hiện tăng lương cơ sở sớm hơn dự định là 6 tháng, thay vì thực hiện từ 1/7/2023 thì thực hiện ngay từ đầu năm, tức là từ 1/1/2023.

Đồng tình, đại biểu Thái Thu Xương (đoàn Hậu Giang) dẫn ý kiến của đại đa số cán bộ, công chức, viên chức đề xuất Chính phủ tăng lương từ ngày 1/1/2023, vì theo phương án trình của Chính phủ là ngày 1/7/2023, nếu tính khoảng cách giữa 2 lần tăng lương là 4 năm.

Bên cạnh đó là kiềm chế lạm phát, kiềm giá, tránh tình trạng lương chưa tăng thì giá đã tăng, lương tăng 1 đồng giá tăng 2 đồng, nếu như thế thì đời sống người dân nói chung và đối tượng yếu thế càng khó khăn hơn.