Phòng không Nga để lộ 'gót chân Asin', tạo cơ hội cho Ukraine tấn công không thể chống đỡ?

Vào đêm 3/5, một máy bay không người lái đã phát nổ trên nóc một tòa nhà ở Điện Kremlin, gây ra một đám cháy nhỏ. Chính quyền Nga cho biết 2 máy bay không người lái đã tấn công Điện Kremlin với mục đích ám sát Tổng thống Putin và đổ trách nhiệm cho Moscow.

Theo CEPA, thủ đô Moscow và khu vực trung tâm xung quanh luôn là những nơi được bảo vệ nghiêm ngặt nhất ở Nga. Hiện nay, việc bảo vệ Thủ đô và các quận trung tâm do Quân chủng Phòng không và Tên lửa 1 đảm nhiệm.

Hệ thống phòng thủ tên lửa phòng không của Moscow có cấu tạo phức tạp gồm 2 lớp. Đầu tiên là hệ thống phòng thủ tên lửa chiến lược A-135M. Thứ hai là S–50M, bao gồm các hệ thống điều khiển tự động Baikal-1 và Universal-1, các tổ hợp S-400 và S-300PM2 cũng như các tổ hợp phòng không Pantsir.

Tất cả chúng đều được hỗ trợ bởi các trạm radar khác nhau cho phép phát hiện và dẫn đường cho tên lửa phòng không.

Tuy nhiên, dàn hệ thống lớn này chủ yếu chống lại các cuộc không kích, tên lửa hành trình và đầu đạn tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Theo CEPA, Bảo vệ Moscow khỏi mối đe dọa từ máy bay không người lái chưa bao giờ là nhiệm vụ của các hệ thống phòng thủ tên lửa trong biên chế của Quân đoàn 1.

Cả Chiến lược An ninh Quốc gia năm 2021 và Học thuyết Quân sự của Liên bang Nga đến nay đều không xác định máy bay không người lái là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

Trong khi đó, việc các máy bay không người lái của Ukraine có khả năng và ý định tấn công các mục tiêu quan trọng trên lãnh thổ Nga đã rõ ràng ngay từ mùa thu năm ngoái. Ukraine tuyên bố họ đang phát triển máy bay không người lái tầm xa và có kế hoạch chi 550 triệu USD cho các dự án như vậy vào năm 2023. Máy bay không người lái của họ đã nhiều lần thực hiện các cuộc tấn công xuyên biên giới bên trong nước Nga.

Vào tháng 11/2022, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đã kêu gọi tăng cường lực lượng phòng không để bảo vệ các cơ sở đặc biệt quan trọng. Nhưng việc nhận ra lỗ hổng phòng không này được cho là đã quá muộn.

Vào tháng 1, nguyên Phó Tổng tư lệnh Không quân Nga phụ trách Hệ thống phòng không chung của Cộng đồng các quốc gia độc lập, Trung tướng Aytech Bizhev, đã đề xuất thiết lập nhiệm vụ phòng không 24/24 giờ tại các địa điểm chiến lược quan trọng, bao gồm Điện Kremlin, Bộ Quốc phòng và trụ sở của Cơ quan An ninh Liên bang, FSB. Tuy nhiên, khuyến nghị của ông đã không được chấp nhận.

Theo chuyên gia quân sự kiêm Giám đốc Bảo tàng Lực lượng Phòng không Yuri Knutov, điều này có thể là do sau khi phát động chiến dịch quân sự vào Ukraine, hầu hết các hệ thống phòng không của Nga đã được di chuyển đến gần biên giới Ukraine.

Việc bố trí các hệ thống phòng không trên mái của một số tòa nhà ở Moscow vào tháng 1 cũng cho thấy quân đội Nga đang thiếu hụt nghiêm trọng các hệ thống tầm ngắn.

Đại tá đã về hưu Viktor Murakhovsky - Chuyên gia quân sự - Tổng biên tập tạp chí Arsenal Otechestva của Nga lưu ý, có vẻ như các hệ thống phòng không Pantsir của Nga phần lớn không thể phát hiện các mục tiêu nhỏ và tốc độ thấp, bao gồm cả máy bay không người lái quân sự (UAV).

Cũng có khả năng hệ thống phòng không của Nga gặp vấn đề với việc phát hiện và đánh bại máy bay không người lái đối địch trong bóng tối; các UAV đã tấn công Điện Kremlin trong khoảng thời gian từ 2 giờ sáng đến 3 giờ sáng.

Các nhà lý luận quân sự tại Bộ Quốc phòng Nga cho biết, việc phòng thủ đã trở nên phức tạp hơn vì UAV thường được làm bằng nhựa và chạy bằng động cơ kim loại nhỏ, do đó có tín hiệu radar thấp. UAV thường bay ở tốc độ thấp và độ cao thấp, khiến chúng khó bị tấn công từ xa.

UAV cũng rất cơ động, cho phép chúng vượt qua radar và hệ thống phòng không. Điều này chỉ ra rằng máy bay không người lái tấn công Điện Kremlin có thể được phóng từ bất cứ nơi nào, hoặc từ lãnh thổ của Ukraine hoặc khu vực Moscow.

Hơn nữa, có những dấu hiệu cho thấy Ukraine (kẻ tấn công khả dĩ nhất) đã và đang thăm dò để chọc thủng hệ thống phòng không Nga.

Từ tháng 2 đến tháng 4, các máy bay không người lái đã liên tục được phát hiện hoặc bị loại bỏ ở các quận Kaluga, Kolomna, Chekhov và các khu vực khác của khu vực Moscow.

Theo CEPA, hệ thống phòng thủ tên lửa của Moscow không hoàn hảo và ngay cả với các công nghệ mới, khả năng bảo vệ 100% là điều khó lòng đạt được. Và sự xuất hiện của các đội cảnh sát chống máy bay không người lái ở St Petersburg đã cho thấy sự lo lắng của chính quyền về mối nguy hiểm từ UAV.

Trong khi đó, Moscow đã cấm hoàn toàn việc sử dụng UAV, nhưng điều này không thể khắc phục những điểm yếu nghiêm trọng trong phòng không được mô tả ở trên. Thủ đô của Nga vẫn dễ bị tổn thương, CEPA bình luận.