Sắp có "bảo kiếm" dẹp nạn lừa đảo, gian lận trong môi trường số

Ngăn lừa đảo, chặn tài khoản rác để nông dân yên tâm với ngân hàng số

Chia sẻ tại Hội thảo "Chuyển đổi số ngân hàng, tài chính và cơ hội của nông dân" do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Ngân hàng Nhà nước chủ trì và giao cho Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt điện tử trực tiếp thực hiện, nông dân Phạm Văn Quyên, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nam Việt cho hay, cách đây 2 ngày, anh vừa nhận được cuộc gọi lừa đảo mời gọi tham gia tương tác bán hàng trên sàn thương mại điện tử, với hình thức chuyển khoản trước để nhận hoa hồng.

Điều đáng nói, hình thức lừa đảo này không chỉ mình anh Quyên gặp phải. Như nông dân này cho biết, trước đó đã rất nhiều người "sập bẫy" của đối tượng lừa đảo với hình thức này, hoặc những hình thức tương tự. Điều này khiến những người nông dân như anh lo ngại khi tham gia các giao dịch trên nền tảng số, trong đó có giao dịch tài chính, ngân hàng.

Cũng theo chia sẻ của ông Quyên, hiện tượng mất tiền trong tài khoản còn diễn ra rất nhiều. Chỉ khi tình trạng này giảm bớt, người nông dân mới thật sự sẵn sàng sử dụng các dịch vụ ngân hàng, tài chính số.

"Rất mong Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước truy quét sim rác, tài khoản ngân hàng nhận tiền lừa đảo; đồng thời tăng cường tính bảo mật cho thông tin cá nhân, tài khoản của khách hàng, để nông dân chúng tôi yên tâm chuyển đổi số", ông Quyên đề nghị.

Nói về các tiện ích khi sử dụng APP giao dịch của các ngân hàng trên điện thoại, trao đổi với PV Dân Việt, ông Phạm Tiến Duật – Phó Giám đốc Công ty TNHH Dược Liệu Vũ Gia cho biết: Hiện, tôi sử dụng dịch vụ tài chính của ngân hàng Agribank, Vietcombank, TPBank thông qua APP phục vụ cho hoạt động chuyển khoản thanh toán cho nhà cung cấp, đối tác và khách hàng.

"Song song đó, là nhận tiền thanh toán từ khách hàng và thanh quyết toán của công ty. Việc chuyển tiền qua APP rất thuận tiện cho giao dịch đối trừ công nợ", ông Duật nêu rõ. Thế nhưng, bên cạnh những tiện ích, ông Duật kiến nghị các ngân hàng cần bảo mật thông tin của khách hàng tuyệt đối. Ông lo ngại nếu tình trạng bảo mật thông tin khách hàng không được chưa tốt, một ngày nào đó ông cũng có thể trở thành nạn nhân của đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản; bởi các hình thức lừa đảo ngày càng biến tướng, tinh vi mà người nông dân như ông rất khó nhận diện.

Nhức nhối vấn nạn lừa đảo, nhưng không có câu chuyện hack vào máy chủ của ngân hàng, hack tài khoản

Trước những e ngại của người nông dân, Trung tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng A05, Bộ Công an cho biết, tội phạm mạng, tôi phạm lừa đảo qua mạng không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu, ngay cả những nước tiên tiến như: Mỹ, Úc... cũng có tình trạng lừa đảo qua mạng. Sở dĩ có những tội phạm lừa đảo qua mạng là vì chúng ta sử dụng các dịch vụ qua mạng rất lớn, vô hình chung các hoạt động đời sống, tài nguyên, tài sản đưa lên môi trường mạng.

Trong khi đó, các biện pháp bảo vệ của Nhà nước, cá nhân chưa tương xứng, "đương nhiên" dẫn đến những nguy cơ thách thức liên quan tới tội phạm.

"Hiện nay, hoạt động lừa đảo trở thành như một nghề, có thể nói số lượng người coi lừa đảo là một nghề để hoạt động rất lớn. Do đó, số vụ việc lừa đảo xảy ra là rất rộng, thậm chí có sự cấu kết giữa trong nước và nước ngoài", Trung tá Triệu Mạnh Tùng nhấn mạnh.

Phó Cục trưởng A05, Bộ Công an cho biết, Bộ Công an đang phối hợp với Ngân hàng Nhà nước triển khai rất nhiều biện pháp ngăn chặn lừa đảo, tình trạng lừa đảo đã giảm đi nhiều. Sắp tới, ngân hàng sử dụng ứng dụng nhận diện qua khuôn mặt sẽ hạn chế được việc sử dụng tài khoản của người khác để thực hiện giao dịch.

Cũng theo Trung tá Triệu Mạnh Tùng, việc tấn công chiếm quyền điều khiển hack điện thoại để chuyển tiền từ điện thoại là không phổ biến. Thường người dân bị mất tài khoản bởi các đối tượng lợi dụng hành vi thiếu an toàn, chẳng hạn như các đối tượng gửi các đường link, người dân truy cập vào những link có mã độc khi đó, các đối tượng lợi dụng đánh cắp thông tin của khách hàng. Như vậy, chúng ta không nên click vào những đường link mà chúng ta không biết.

Thứ hai, các đối tượng lợi dụng thông tin cá nhân của khách hàng lộ lọt trên mạng xã hội để lừa đảo dẫn dắt qua các hình thức được hưởng hoa hồng từ hoạt động thương mại điện tử. Thậm chí, các đối tượng còn tinh vi giả danh Công an, Viện Kiểm sát để tham gia các vụ án, từ đó yêu cầu người dân chuyển tiền.

"Tôi khẳng định, không có cơ quan Công an, Viện Kiểm sát nào lại yêu cầu người dân chuyển tiền thông qua điện thoại. Các đối tượng còn tinh vi đến mức, có những đội ngũ ngồi nghiên cứu viết các kịch bản lừa đảo người dân. Do đó, cần có những phương án tuyên truyền, chia sẻ tới người dân", ông Tùng nói.

Về vấn đề này, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ Trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) trả lời: Những năm qua nạn lừa đảo diễn ra khá nhức nhối. Các đối tượng luôn tìm kẽ hở để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có cả đánh cắp thông tin cá nhân. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo bà con nông dân, người tiêu dùng phải ý thức được việc bảo mật thông tin cá nhân của mình.

"Vừa qua chúng tôi cũng đã có văn bản yêu cầu tất cả tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán, khi gửi thông báo qua tin nhắn, email đến người tiêu dùng, tuyệt đối không sử dụng đường link. Bởi hiện nay việc giả mạo đường link trong tin nhắn đã khiến người tiêu dùng bị lừa. Một số ngân hàng trong khu vực cũng đã có các chỉ đạo tương tự", ông Phạm Anh Tuấn cho hay.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước khuyến nghị yêu cầu khuyến nghị tất cả các tổ chức tín dụng khi cung cấp dịch vụ mobile banking phải xác minh điện thoại chính chủ, thông qua việc gửi tin nhắn đến 1404. Giao dịch viên phải kiểm tra lại toàn bộ thông tin khi khách hàng cung cấp để đảm bảo rằng, người đăng ký dịch vụ mobile banking chính là chủ là tài khoản đã được mở. Điều đó sẽ ngăn chặn hạn chế những thông tin thất thoát, thông tin được mua bán, trao đổi.

Một điểm nữa, vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã nghiên cứu dự thảo gửi các tổ chức tín dụng, lấy ý kiến về biện pháp xác thực bằng khuôn mặt sinh học, thu thập lấy dữ liệu từ căn cước công dân. Theo ông Phạm Anh Tuấn, đây là tiền để đảm bảo người mở tài khoản đó là người thực hiện nhiệm vụ thanh toán.

"Dự kiến quyết định này sẽ có hiệu lực từ tháng 4/2024, để các tổ chức tín dụng có thời gian thu thập thông tin của người tiêu dùng. Khi đó, chúng tôi tin rằng tình trạng về lừa đảo, gian lận khó xảy ra. Khi người tiêu dùng thực hiện giao dịch ở một hạn mức nhất định sẽ được kiểm tra bằng khuôn mặt sinh trắc học phải khớp với khuôn mặt khi mở tài khoản", Vụ trưởng Vụ Thanh toán thông tin.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cũng khẳng định, Ngân hàng Nhà nước cam kết ứng dụng của ngân hàng là an toàn, "không có câu chuyện hack vào máy chủ của ngân hàng, không có câu chuyện hack tài khoản" - ông nói.

Hiện nay, mỗi ngày giao dịch thanh toán qua hệ thống ngân hàng tương đương 35 tỷ đô la (khoảng 800.000 tỷ đồng). Do đó, ngành ngân hàng phải đảm bảo an toàn cho các giao dịch đó và sẽ phải cung cấp dịch vụ tốt hơn, đảm bảo tiện - lợi - an toàn.

Phó Thống đốc đề nghị truyền thông rộng rãi về các phương thức, cách thức lừa đảo như qua tin nhắn, điện thoại, giả danh cán bộ, lừa đảo qua facebook,... để người dân nắm được các nguy cơ lừa đảo, cách phòng tránh.