Sơn La: Nước sông Đà đột ngột rút mạnh, dân nuôi cá lo sốt vó

Đi dọc đôi bờ sông Đà những ngày đầu tháng 6, dưới cái nắng cháy da cháy thịt, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước cảnh dòng sông Đà vốn rộng mênh mông, nước trong xanh và tĩnh lặng ngày nào, giờ trở thành con sông cạn, nước đục ngầu.

Khu vực ven sông biến thành bãi bùn lầy phẳng lỳ, nứt vỡ vì nắng khô, trông chẳng khác gì bãi cát ven biển khi thủy chiều rút. Nước sông xuống thấp đang khiến hàng trăm hộ nuôi cá lồng ruột gan như lửa đốt vì lo cá chết. Không chỉ vậy rất nhiều thuyền, bè và lưới đánh cá của người dân chài ven sông đành bỏ lại trên bãi đất khô vì bất lực.

Sông Đà mùa nước cạn.

Được người dân chở ra tiếp cận các lồng nuôi cá dọc bờ sông, gặp ai mặt cũng buồn rầu và lo lắng. Ông Nguyễn Văn Huy, một chủ nuôi cá lồng từ tỉnh Phú Thọ lên nuôi cá lồng tại địa phận xã Tường Thượng (Phù Yên) hơn 4 năm nay.

Ngồi trong chiếc chòi gỗ nổi chòng chành giữa mặt nước bên lồng cá, ông Huy trải lòng: 4 năm nuôi cá ở đây tôi chưa thấy năm nào nước sông Đà xuống thấp như năm nay, hiện người nông dân nuôi cá chúng tôi đang đứng trước nguy cơ mất trắng.

Mực nước xuống thấp, ai cũng lo lắng “ăn không ngon, ngủ không yên” vì cả đống cá nuôi trong lồng đang nổi lềnh bềnh giữa vùng nước đục ngầu, chưa biết sống chết ra sao.

Người nuôi cá lồng đang lo lắng vì lồng cá đang nằm giữa vùng nước đục ngầu.

“Cách đây vài ngày, gia đình tôi mới bị chết vài yến cá do nước đục. Trời mưa cuốn theo bùn đất từ trên các đỉnh đồi, bãi bồi, đổ xuống lòng sông, khiến nước sông đục ngầu. Cứ đà này chẳng cá nào sống được, giờ chúng tôi chỉ còn cách tranh thủ vớt vát đem ra chợ bán đề phòng cá chết và mong bù lại ít vốn, trước khi đợi nước sông dâng cao trở lại”, ông Huy chia sẻ.

Nước sông đục đã làm cá nuôi của nhiều gia đình bị chết.

Tiếp tục câu chuyện, ông Huy nói bảo: Nuôi cá lồng ở đây rất vất vả, năm nào cũng phải di chuyển lồng cá chạy theo mực nước rút đi hàng chục cây số để tránh lồng cá mắc cạn. Tuy chúng tôi đã quen với công việc này nhưng chưa năm nào nước rút mạnh và mực nước xuống thấp như năm nay. Khoảng cách từ vị trí nuôi ban đầu đến chỗ hiện tại là hơn 10 km chặng đường phải di chuyển.

Vợ chồng ông Nguyễn Văn Huy ngụ trong chiếc chòi gỗ canh cá phòng nước tiếp tục xuống thấp.

“Cách đây một tuần, tôi kéo lồng cá xuống cái eo nước gần một con suối, khi đó mực nước còn sâu hơn 2 mét, vì chủ quan nghĩ vài hôm nữa nước mới rút tiếp. Ngày hôm đó, trời mưa như trút nước từ chiều đến nửa đêm, đến khoảng 2 giờ sáng, ngoài trời tối om, bỗng nghe một tiếng dầm bên tai, tôi liền cầm chiếc đèn pin từ trong chòi chui ra xem đã thấy mực nước xuống sát mép lồng cá, xung quanh màu nước toàn bùn đất, đục ngầu.

Đàn cá trong lồng nhao lên ngắc ngoải. Tôi cuống cuồng chạy bờ nhổ neo, nổ thuyền máy kéo lồng cá ra khỏi vũng nước cạn. May lồng cá không mắc cạn nhưng một số cá trong lồng đã bị chết vì nước đục và thiếu ôxi, toàn cá to từ 3 – 4kg/con. Sáng ra, vợ chồng tôi phải vớt đem ra chợ bán gấp”, ông Huy chia sẻ.

Nỗi lo cá chết vì nước sông tiếp tục xuống thấp.

Cùng cảnh với ông Huy, rất nhiều hộ gia đình nuôi cá trên sông Đà thuộc địa phận huyện Phù Yên đang rơi vào cảnh khốn đốn vì mực nước sông xuống thấp và nước đục. Trong những hộ nuôi cá, thiệt hại nhiều nhất phải kể đến gia đình ông Nguyễn Khánh Vinh, nuôi gần 10 lồng cá, mất trắng hơn 1 tấn cá lăng, cá nheo do cá sặc bùn và thiếu ôxi, ước tính thiệt hại hàng chục triệu đồng.

Một số thuyền, bè, phương tiện đánh bắt cá của người dân bị mắt cạn do nước rút.

Nghề nuôi cá lồng trên sông Đà ở Phù Yên đang phát triển và mang lại nguồn thu nhập khá cho nhiều người nông dân. Tuy nhiên, do nước lên xuống bất thường khiến các hộ nuôi cá lồng gặp không ít khó khăn.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Phù Yên có hàng trăm lồng cá nằm rải rác dọc sông Đà thuộc vùng lòng hồ thủy điện Hòa Bình. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở các xã Tường Thượng, Tường Tiến, Tường Phong và xã Tân Phong…

Do ảnh hưởng của nước sông xuống thấp, để đảm bảo an toàn các hộ dân nuôi cá phải chật vật di chuyển lồng cá đến chỗ vùng nước trũng tránh mắc cạn.

Tuy nhiên, do nước sông tại những khu vực này đang tiếp tục xuống thấp cộng thêm dòng nước bị đục, đã khiến cho không chỉ cá nuôi và cả cá ngoài tự nhiên cũng bị chết do thiếu ôxi, khiến cho nhiều người nuôi cá lồng nơi đây thiệt hại về kinh tế.