Tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc có gì đặc biệt?

Ông Lý được bầu làm tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc ngày 12/3, thay thế cho người tiền nhiệm Ngụy Phượng Hòa. Trước khi được bầu làm Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, ông Lý là lãnh đạo Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược của quân đội. Đây là chi nhánh được thành lập trong cuộc tái cấu trúc quân đội vào tháng 12/2015 của Trung Quốc nhằm tập trung vào tác chiến không gian, an ninh mạng, chính trị và điện tử.

Theo The Diplomat, ông Lý có mối quan hệ sâu sắc với các doanh nghiệp vũ trụ cho mục đích quân sự của Trung Quốc.

Báo cáo Quân sự Trung Quốc năm 2022 của Bộ Quốc phòng Mỹ mô tả ông Lý là vị tướng cung cấp “chuyên môn kỹ thuật về hiện đại hóa quân đội và các vấn đề không gian” cho Quân ủy Trung ương Trung Quốc (CMC) - cơ quan ra quyết định quân sự cao nhất nằm dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Nền tảng kỹ thuật hàng không vũ trụ của ông Lý được cho là có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp tân Bộ trưởng sắp xếp lại các quy trình và tiêu chuẩn nghiên cứu không gian và phát triển tên lửa của Trung Quốc.

Chính vì thế, giới chuyên gia nhấn mạnh, việc ông Lý được thăng chức Bộ trưởng Quốc phòng báo hiệu Trung Quốc ngày càng chú trọng hơn vào công nghệ hàng không vũ trụ.

Theo The Diplomat, tướng Lý là một cán bộ có phẩm chất lý tưởng mà Đảng Cộng sản Trung Quốc cần: Đó là "vừa đỏ vừa chuyên" - theo cách nói của quân đội Trung Quốc. Điều này có nghĩa là một người phải có lòng trung thành kiên định với Đảng đồng thời sở hữu chuyên môn kỹ thuật cao.

Trong thời đại của Chủ tịch Tập Cận Bình, quân đội Trung Quốc đã củng cố tiêu chuẩn này. Và tướng Lý là người rất phù hợp với tiêu chuẩn này. Ông Lý sinh năm 1958 vốn là con trai của một chỉ huy cấp cao lực lượng đường sắt thuộc quân đội Trung Quốc. Trong công việc, ông Lý được mệnh danh là một “chuyên gia thực sự” biết rõ công việc của mình.

Ông từng học tại Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc và sau đó làm việc tại Trung tâm Phóng vệ tinh Tây Xương, nơi ông giám sát quá trình phóng tàu thăm dò Mặt trăng đầu tiên của Trung Quốc. Trong thời gian ông Lý công tác tại đây, Trung Quốc cũng đã phóng thành công tên lửa chống vệ tinh đầu tiên. Ngoài ra, ông Lý cũng từng học Tự động hóa tại Đại học Trùng Khánh, một trường đại học dân sự nổi tiếng với chương trình giảng dạy kỹ thuật.

Ông Lý từng giữ chức chánh văn phòng và sau đó là phó giám đốc Tổng cục Vũ khí từ năm 2013 đến 2015. Năm 2017, ông trở thành lãnh đạo Cục Phát triển Vũ khí của quân đội Trung Quốc, sau khi giữ chức tham mưu trưởng và phó chỉ huy Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược của quân đội vào năm 2016.

Năm 2018, ông Lý bị Mỹ trừng phạt vì hỗ trợ chuyển giao máy bay Su-35 và hệ thống phòng không S-400 từ Nga sang Trung Quốc.

Các hạn chế áp đặt đối với ông Lý bao gồm cấm giao dịch với hệ thống tài chính Mỹ, phong tỏa tất cả tài sản ở Mỹ (nếu có) và cấm cấp thị thực.

Theo Bloomberg, điều này làm dấy lên câu hỏi sẽ ra sao nếu ông Lý được mời đến Mỹ gặp người đồng cấp Lloyd Austin. Mỹ có thể bị đặt vào thế kẹt nếu muốn liên lạc với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc để giữ các kênh liên lạc quốc phòng luôn mở trong bối cảnh quan hệ hai bên ngày càng căng thẳng.

Theo The Diplomat, việc bổ nhiệm tướng Lý phản ánh nỗ lực thúc đẩy nhanh việc chuyển giao công nghệ để cho phép Trung Quốc tạo ra những điều bất ngờ về công nghệ trước các đối thủ gần ngang hàng của họ.

Việc ông Lý trở thành Bộ trưởng Quốc phòng phản ánh mong muốn của Trung Quốc để biến quân đội của họ trở thành lực lượng chiến đấu hiện đại, có năng lực, có thể tồn tại và thậm chí chiến thắng trong cuộc cận chiến chiến lược lâu dài với các đối thủ tiềm năng mạnh mẽ của họ.