Thân thương giếng đất nơi làng quê

Do đặc điểm địa tầng không thể đào giếng khơi, một số vùng quê từ ngàn xưa phải sử dụng nước sinh hoat chung từ những chiếc “giếng đất” (giếng làng). Giếng có chu vi hình tròn, hình vuông hay chữ nhật, được đào rộng như chiếc ao con. Xung quanh giếng và thành giếng xây gạch hoặc đá ong.

Lợi dụng mặt thoáng khá lớn và khả năng làm sạch chất hữu cơ nhanh của một số loài thực vật sống trong nước, giếng ở một số vùng ven thành phố Hà Nội và vùng Xứ Đoài (Sơn Tây cũ) thường được thả bèo tổ ong (cánh bèo xếp như tổ ong).

Rễ bèo loại này hấp thụ mạnh chất bẩn hữu cơ có trong nước để làm sạch tự nhiên cho nước. Nhìn chung, chất lượng nước giếng đất khá tốt, chứa nhiều yếu tố vi lượng có lợi cho sức khỏe và ít bị nhiễm các chất kỵ khí độc hại. Người dân vùng quê ở đây có ý thức rất cao trong việc giữ gìn chất lựợng nước giếng. Với họ, giếng còn là nơi gửi gắm bao điều tâm linh nơi cộng đồng…

Sự phát triển khoa học kỹ thuật cùng với điện khí hoá nông thôn đã làm cho những chiếc giếng này trở thành… di tích! Hầu hết các hộ dân hôm nay đã dùng nước ngầm mạch sâu từ những máy hút nước giếng khoan, qua bể lọc cát.

Tuy vậy, giếng đất nơi làng quê - người bạn tri ân bao đời nay vẫn mãi là những hình ảnh thân thương, gần gũi và sẵn lòng “hỗ trợ” dân làng trong mùa cạn nước giếng khoan và những khi mất điện!

Giếng đất ở xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ, Hà Nội, nay chủ yếu dùng cho việc giặt giũ

Giếng đất ở làng Nguyên Xá- huyện Từ Liêm, Hà Nội được bảo tồn như một di tích của miền quê

Giếng đất ở làng Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội được xây dựng cải tiến, có ngăn thu nước riêng

Giếng đất ở xã Song Phượng, huyện Đan Phượng, Hà Nội, vẫn sạch và đẹp như xưa bên mái đình

Giếng đất ở xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất, Hà Nội, nơi có giai thoại về Rùa Thần rất thiêng nơi đáy giếng

 Hương Ngải