Thực hư giai thoại về thiền sư Từ Đạo Hạnh

Tích xưa kể: Thiền sư Từ Đạo Hạnh, họ Từ tên Lộ, ở chùa Thiên Phúc, núi Phật Tích. Cha ông là Từ Vinh, làm chức tăng quan đô sát ở triều Lý, thường qua chơi làng An Lãng, lấy vợ tên là Lỗ Loan rồi ở lại đó.

Tương truyền, thời niên thiếu, Từ Đạo Hạnh tính tình phóng khoáng thích du ngoạn song lại có chí lớn. Hằng đêm, ông thường đọc sách đến khuya, ngày thì thổi sáo đánh cầu, chơi bời hơn người, khiến cha mẹ thường trách là trễ nải, lười biếng không có chí. Tuy nhiên, một đêm ghé qua khe cửa phòng Lộ thấy ngọn đèn gần tàn, sách vở chồng chất, Lộ đang gục xuống án mà ngủ, tay vẫn chưa rời khỏi sách, cha mẹ biết con mình là người hiếu học. Sau Lộ dự kỳ thi hương thì đỗ khoa Bạch Liên.

Tượng Thiền sư Từ Đạo Hạnh ở chùa Thầy (Nguồn Internet).

Biết là đạo pháp của mình đã thành, Từ Lộ tới chỗ Đại Điên, nói: "Ngươi còn không nhớ chuyện ngày trước sao? Thù cha ta nay phải trả" biết ngày quả báo đã tới, Đại Điên dứng dậy chuẩn bị chống đỡ.

Khi hai người đối diện nhau Từ Lộ bèn tung phép thuật đánh liền một gậy. Một tiếng sét nổ vang, Đại Điên thấy ngực đau tức, kinh mạch rối loạn, mồm thổ huyết. Trở về nhà Điên phát bệnh rồi chết. Trả thù cha xong, hận xưa coi như rửa sạch, lòng trần đã nguôi dần, Lộ du ngoạn các miền để tìm dấu Phật, đồng thời gặp gỡ, đàm đạo với những cao tăng nổi tiếng đương thời...