Tiêu chết, thay bằng na, ổi, quả đã sai lại lo cháy hàng

Thay “vàng đen” bằng “na vàng”

Huyện Chư Pưh và Chư Sê (Gia Lai) từng được mệnh danh là vùng đất thủ phủ hồ tiêu, thế nhưng hiện tại thời kỳ “vàng đen” đã trở thành thời kỳ “vàng mắt”. Hàng nghìn ha hồ tiêu chết trơ trụi, nhiều hộ dân đã phải bỏ nhà đi nơi khác làm thuê kiếm tiền trả nợ. Tuy nhiên, một số hộ dân khác vẫn đang cố gắng phục hồi vườn tiêu xơ xác hay trồng thêm những loại tiêu mới như giống Srilanka...Khác với hàng xóm, láng giềng ông Toàn đã mạnh dạn đào hết toàn bộ 5ha hồ tiêu, làm mới đất và đưa 100 gốc na từ miền Tây về trồng và chăm sóc.

Vườn na của gia đình ông Toàn cho quả khá sai, thay thế vườn tiêu chết trắng

Trò chuyện với chúng tôi, ông Toàn cho biết: “Trước đây, toàn bộ diện tích 5ha này gia đình đầu tư trồng tiêu và cà phê, chủ yếu là hồ tiêu. Nhưng được một thời gian tiêu bắt đầu vàng lá, rụt ngọn rồi cứ thế chết dần. Biết không thể phục hồi vườn tiêu nên tôi đã phá toàn bộ diện tích 5ha tiêu, xuống miền Tây lấy 100 gốc na Thái về trồng thử nghiệm không ngờ na phát triển khá tốt. Mới vụ đầu tiên mà cây đã cho quả khá sai, đặc biệt na ra trái khá nhiều đợt, gần như là quanh năm luôn”.

Gia đình ông Toàn đang có dự định sẽ thay toàn bộ 5ha tiêu chết bằng cách trông xen thêm cây na và bơ 

Theo ông Toàn, loại na này khá đặc biệt và trái rất khủng, có quả na nặng gần 1kg. Giống na này là gốc na Thái ngọt thanh, thơm và ít hạt hơn na thường. Chỉ với hơn 1 sào đất, ông Toàn đã chia đều cho 100 gốc na. Dù mới mùa đầu tiên, vườn na lại đang thu bói nhưng ông Toàn đã thu về gần 1 tạ na. Với giá bán 65.000 đồng/kg, gấp đôi giá bán na thường, tuy nhiên na của ông Toàn vẫn “cháy hàng” không kịp cung cấp cho khách hàng.

“Khi trồng loại na này, cần bón thật nhiều phân chuồng, chú ý đến thời điểm na sắp ra quả thì ngắt đọt, tuốt 1 phần lá rồi bón phân và tưới nước cho na đậu quả. Khi quả na chín, ngoài vỏ na từng khe này sẽ căng hơn. Sắp tới tôi cũng đang có dự định sẽ mở rộng vườn na, xen canh thêm cây bơ. Gần 1ha bơ xen canh với cây cà phê vườn dưới cũng sắp thu hoạch rồi. Cứ theo cây hồ tiêu chắc giờ có khi phải bán nhà vườn để trả nợ rồi ấy”, ông Toàn chia sẻ.

Nhiều quả na của ông Toàn nặng đến 7-8 lạng

Sau thời kỳ thành tỷ phú nhờ hồ tiêu, cũng chính vì hồ tiêu mà nhiều hộ dân ở 2 huyện Chư Sê và Chư Pưh (Gia Lai), đặc biệt là xã Ia Blứ, Chư Pưh bước vào giai đoạn “khủng hoảng”, mất nhà, mất đất, chồng chất nợ nần... Nhiều hộ dân đã phải bỏ nhà đi tha hương làm ăn trả nợ, một số hộ dân khác thì mạnh dạn hơn đầu tư tiền bạc trồng xe cây ăn quả như na, bơ, ổi...

Trồng xen cây ăn quả, hướng đi an toàn

Tuy chỉ là bước đầu thử nghiệm nhưng đã có những dấu hiệu khá đáng mừng, nhiều vườn cây ăn quả cũng đã mang lại thu nhập ổn định cho bà con nơi đây. Tương tự, hơn 300 gốc bơ của ông Nguyễn Đình Nhiên (53 tuổi, xã Ia Blư, huyện Chư Pưh, Gia Lai) hiện cũng đang bung hoa và sắp có những đợt thu hoạch đầu tiên. “ Với diện tích hơn 1ha tiêu chết, biết không thể phục hồi nên tôi đã đào bỏ và mua hơn 300 gốc bơ booth về thử nghiệm. Năm 2017, cũng là năm đầu tiên vườn bơ cho những trái bói đầu tiên, có những trái nặng gần 1kg nên tôi cũng đang rất hy vọng năm 2018 sẽ cho lợi nhuận cao từ việc chuyển đổi cây trồng này...”, ông Nhiên bộc bạch.

Vườn bơ Booth của ông Nhiên đang đơm hoa và có những trái bói đầu tiên

Ông Nhiên cho biết thêm, ngoài việc chuyển đổi diện tích tiêu chết sang thử nghiệm trồng bơ Booth, ông còn trồng thêm 200 gốc ổi và hơn 100 gốc na. Chỉ hơn 1 năm, 2 loại na và ổi cũng đang cho quả bói...

Trao đổi với Dân Việt, ông Nguyễn Long Khánh – Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Pưh cho biết, diện tích hồ tiêu trên địa bàn huyện là 2.800 ha, những năm qua do thời tiết diễn biến thất thường, nắng hạn...nên dịch bệnh xuất hiện tràn lan trên cây hồ tiêu. Cũng chính vì vậy mà hàng nghìn ha tiêu bị chết trắng trụ, nhiều hộ nông dân trở thành con nợ, bỏ xứ đi làm ăn xa...

Nhiều hộ nông dân đã phấn khởi khi thay thế diện tích tiêu chết bằng việc trồng xen các dòng cây ăn quả như: ổi, bơ, na...

“Trước thực trạng này, chúng tôi cũng đang xây dựng dự án hỗ trợ chuyển đổi cây trồng, khuyến cáo nông dân luân chuyên cây trồng từ 2-3 năm, đợi diệt hết mầm bệnh trong đất trước khi trồng lại vườn tiêu mới. Một số cây trồng mà huyện đang khuyến khích nông dân xen canh như: Bơ, sầu riêng, cam...Bước đầu đã có những hiệu quả tích cực, bà con cũng đang dần chuyển đổi sang trồng xen cây ăn quả, phá bỏ diện tích tiêu chết”, ông Khánh cho biết thêm.