TS Đỗ Văn Trụ, GS Trần Lâm Biền phản đối thi Hoa hậu tại động Thiên đường

Mấy ngày này, dư luận đang xôn xao về việc Ban tổ chức Cuộc thi Hoa hậu Hòa bình quốc tế (M.G.I) 2017 đã quyết định chọn động Thiên Đường là nơi tổ chức phần thi trang phục truyền thống các dân tộc từ ngày 15-19.10.

Rất nhiều ý kiến đã lo ngại việc tổ chức cuộc thi Hoa hậu hòa bình Quốc tế tại động Thiên đường sẽ làm ảnh hưởng tới cảnh quan, môi trường trong hang. Dân Việt đã ghi lại những ý kiến của các chuyên gia di sản văn hóa.

Động Thiên đường nằm trong quần thể vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

GS TS Trần Lâm Biền: Đừng vì cái lợi trước mắt

Động Thiên đường là quần thể nằm trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng  đã được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới lần 2. Chính vì vậy mà nếu chúng ta muốn khai thác thì cũng nên khai thác sao cho đúng để làm nổi bật được vẻ đẹp tự nhiên, giá trị của danh thắng đó, chứ không thể  là di sản thế giới lại quay sang làm việc khác. Động Thiên đường không thể làm nền cho những sự kiện, hoạt động khác được.

Tôi không hoàn toàn cấm chuyện không được phép quảng bá du lịch về động Thiên đường. Tuy nhiên chúng ta cần tính toán phối kết hợp như thế nào cho kỹ. Chúng ta không nên làm ẩu, cứ hoạt động nào cũng vin vào là quảng bá du lịch rồi đưa vào động Thiên đường.

Tôi chưa biết kế hoạch cụ thể của tỉnh Quảng Bình họ định làm như thế nào khi muốn tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế tại động Thiên đường. Nhưng, với hàng nghìn người có mặt cùng lúc tại động, ánh đèn, sân khấu, âm thanh, tất cả các yếu tố kỹ thuật…sẽ ảnh hưởng tới không gian, cảnh quan trong động. Đấy là chưa nói đến ý thức của người đến xem cuộc thi, sẽ không phải ai cũng có ý thức giữ gìn giá trị di sản thế giới. Ai dám chắc là sẽ không có một số người cậy thạch nhũ, lấy viên đá, vốn dĩ đã bị lấy đi ít nhiều trước đó.

Động Thiên đường cũng là nơi không thể tùy tiện tổ chức sự kiện. Và động Thiên đường được công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, đã nổi tiếng khắp thế giới được nhiều người biết đến. Nếu chúng ta tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế tại đây, liệu thế giới họ nghĩ chúng ta ứng xử với động Thiên đường có văn hóa hay không? Hay chúng ta đang nghĩ cái lợi trước mắt mà quên đi cái lợi lâu dài?

TS Đỗ Văn Trụ- Tổng Thư ký Hội Di sản văn hóa Việt Nam:

Cần cân nhắc kỹ trước khi làm

Việc phát triển du lịch, quảng bá các địa điểm di tích, di sản của  tỉnh Quảng Bình là điều cần thiết, rất tốt và nên làm, đi đúng với chủ trương của Nhà nước. Tuy nhiên, đứng về phương diện người làm công tác nghiên cứu di sản tôi nghĩ nếu tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế tại động Thiên đường, nơi được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới thì không nên. Tỉnh Quảng Bình cần suy nghĩ, tính toán cho thật kỹ.

Giải thích vì sao tôi nói không nên tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế tại động. Tôi sẽ đưa mấy lý do sau:

Thứ nhất: Động Thiên đường nằm vào vị trí vùng lõi của di sản thiên nhiên thế giới, nếu tổ chức trong đó sẽ ảnh hưởng tới không khí trong hang. Với số lượng người lên đến hàng nghìn thì hơi người, tay chân họ sờ vào các khối nhũ sẽ ít nhiều tác động tới cảnh quan, môi trường, nhiệt độ trong hang. Đấy là chưa nói đến, sẽ có nhiều người dù vô tình hay hữu ý nhưng sẽ có sự xâm hại nhất định nào đó tới các di tích…tất cả các tác động đó đều là yếu tố bất lợi cho vấn đề bảo tồn hang động đó.

Chúng ta đã từng để chuyện này xảy ra tại Quảng Ninh, hang Sửng Sốt, đã có thời kỳ người ta cho làm đám cưới tại hang và đã nhận được rất nhiều ý kiến phản đối của các chuyên gia di sản văn hóa, của người dân. Những tác động xấu tới không gian, cảnh quan, môi trường của hang đã xảy ra.

Lý do tiếp theo, nếu tổ chức ở trong động Thiên đường sẽ tạo thành tiền lệ cho các hoạt động, sự kiện tiếp theo cũng muốn bắt chước tổ chức trong động. 

Hơn nữa tôi muốn nhắc nhở, khi tổ chức cuộc thi Hoa hậu tại động Thiên đường, độ nguy hiểm, độ an toàn cho những người tham gia sẽ gặp rủi ro cao hơn nếu chúng ta tổ chức ở chỗ khác.

Lý do cuối cùng tôi nghĩ tỉnh Quảng Bình cần cân nhắc kỹ khi chọn giải pháp là tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế tại động Thiên đường. Tôi nói ra có vẻ rất lý thuyết, không mang tính thực tế, nhưng xét ra lại không hề lý thuyết. Động Thiên đường được công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. Tức động Thiên đường không chỉ của riêng Việt Nam, Việt Nam chỉ là đại diện đứng ra bảo vệ, giữ gìn di sản này. Nếu chúng ta làm không tốt, thì UNESCO có thể sẽ tước danh hiệu nếu chúng ta vi phạm quy ước.

Đại diện tỉnh Quảng Bình làm việc với Ban tổ chức Hoa hậu Hòa bình thế giới.  Ảnh: Mai Anh.

Theo tôi tỉnh Quảng Bình nên chọn giải pháp khác. Chọn địa điểm khác thay vì chọn trong động Thiên đường. Ngay phía ngoài của động Phong Nha Kẻ Bàng còn rất nhiều cảnh quan, khoảng rộng để thích hợp tổ chức cuộc thi Hoa hậu thay vì cứ nhất thiết phải chọn động Thiên đường.