Bí thư Nguyễn Thiện Nhân đề xuất quy hoạch một bộ phận sinh con thứ 3

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân. (Ảnh: Internet)

Phát biểu trong phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá XIV, ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành uỷ TP.HCM, cho rằng, để đưa đất nước phát triển bền vững trong tương lai, ngay bây giờ một số vấn đề phải làm và cần được quan tâm hơn.

“Quốc gia phát triển bền vững có thể cần 5 yếu tố là bền vững về chính trị, kinh tế, xã hội, môi trường và lao động, dân số. Ở đây, tôi muốn đề cập đến vấn đề lao động, dân số”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói.

Tin liên quan

ĐBQH “đẩy” trách nhiệm cưỡng chế nợ thuế cho ngân hàng thương mại?

Theo Bí thư Nhân, trường hợp 2 người trưởng thành sinh được 2 người con thì khi 2 người này về hưu và mất đi, xã hội có 2 lao động thay thế.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói: “Đó chính là công thức đơn giản của bền vững xã hội về lao động. Đó gọi là mức sinh thay thế. Tuy nhiên, thống kê cũng cho thấy, khi 20 trẻ đến 20 tuổi thì có 1 trẻ mất do bệnh tật, tai nạn, tức chỉ còn 19 trẻ. Nếu 10 cặp vợ chồng sinh đúng 20 trẻ thì khi lớn lên chỉ còn 19 trẻ, vì vậy tỷ suất sinh lý tưởng được khuyến cáo là 10 người phải sinh được 21 cháu. Hay tỷ suất sinh lý tưởng là 2,1 cháu/phụ nữ, tỷ suất sinh này gọi là tỷ suất sinh thay thế”.

Theo ông Nhân, để thực hiện được mục tiêu nêu trên không dễ, bởi nhiều quốc gia không thành công trong việc duy trì mức suất sinh thay thế. Ví dụ, Nhật Bản sau nhiều năm nỗ lực thì hiện nay mức sinh là 1,4 cháu/phụ nữ. Theo dự báo, trong vòng 50 năm tới, dân số Nhật Bản giảm 40 triệu người, rơi vào tình trạng thiếu trầm trọng lao động, dư thừa năng lực về giao thông, trường học, bệnh viện, quỹ an sinh xã hội có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, nguyên nhân của tình trạng đã nêu do các quốc gia kể trên đề cao văn hóa lao động, còn gia đình, sinh con là phụ.

“Nhiều nước Nhật Bản, Hàn Quốc đã trải qua nửa thế kỷ làm việc liên tục nhiều giờ trong ngày, còn vấn đề gia đình, sinh con để sang một bên, nên bây giờ giải quyết hết sức khó khăn. Thứ hai, hiện nay những điều kiện hỗ trợ người có con về y tế, trường học không phù hợp nên nhiều người không muốn có con. Khi có con thì họ dễ mất việc làm nên họ không muốn sinh con. Đó là xu hướng của nhiều nước, kể cả Singapore”, ông Nhân nói.

Theo ông Nhân, năm 2017, Hội nghị Trung ương VI đã Nghị quyết 21 về vấn đề công tác dân số trong thời kỳ mới. Đây là Nghị quyết rất quan trọng và kịp thời, trong đó xác định chúng ta có mục tiêu là duy trì vững chắc tỷ suất sinh thay thế của đất nước, đó là bình quân 2,1 cháu/phụ nữ.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói: “Chúng ta đã giảm được mức sinh từ 4,3 xuống 2,1 cháu/phụ nữ trong những năm qua. Trong vòng 10 năm qua, Việt Nam là quốc gia duy nhất duy trì được mức này. Nhưng vấn đề đặt ra là chúng ta có nên giảm mức sinh nữa hay không? Kế hoạch cũ là đến năm 2020, còn mức sinh thay thế là là 1,8 cháu/phụ nữ. Đây là mục tiêu không hợp lý, do đó Nghị quyết Trung ương đã đề nghị thay đổi. Đến 31/12/2017, Chính phủ có Nghị quyết 37 về công tác dân số với chỉ tiêu hàng đầu là duy trì vững chắc mức sinh thay thế và coi dân số là một chỉ tiêu kế hoạch kinh tế-xã hội, vận  động mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ 2 con. Mục tiêu của chúng ta là duy trì mức sinh 2,1 cháu/phụ nữ, nhưng nếu vận động mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ 2 con sẽ không đủ mục tiêu”.

Hiện nay, khu vực Đồng bằng sông Hồng mức sinh là 2,16 cháu/phụ nữ; Tây Bắc và miền núi phía Bắc là 2,4 cháu/phụ nữ; Bắc Trung bộ và Duyên hải Trung bộ, Tây Nguyên hơi cao nhưng cần thiết. Vì Đông Nam bộ chỉ ở mức 1,62 cháu/phụ nữ; Tây Nam bộ là 1,8 cháu/phụ nữ

Ông Nhân nêu quan điểm: "Chừng nào tỷ lệ sinh ở Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ còn quá thấp, việc sinh con thứ 3 ở phần còn lại của đất nước là cần thiết. Tới khi khu vực miền Nam không đạt mức sinh thay thế thì miền Bắc còn phải bù, và đó là điều cần thiết, điều này phải có tổ chức, kế hoạch".

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cũng cho rằng để đạt được tỷ lệ sinh bền vững 2,1 cháu/phụ nữ, cần có sự chuyển đổi nhận thức trong một bộ phận người dân để sinh con thứ 3. Về phía Chính phủ cũng cần thiết để ban hành hướng dẫn về mức sinh cho các địa phương để đảm bảo 2,1 cháu/phụ nữ.