Bộ trưởng Bộ GDĐT: Phải đầu tư chứ không thể "tay không bắt chíp" được

Theo báo cáo kinh tế-xã hội giai đoạn 2025-2030, Việt Nam cần khoảng 50 nghìn đến 100 nghìn nhân lực chất lượng cao làm việc trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn. Nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã chuẩn bị được gì và sẽ làm thế nào để hệ thống giáo dục đại học thực hiện được nhiệm vụ rất lớn và rất khó này.

Phát biểu tại phiên thảo luận sáng 1/11, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cảm ơn sâu sắc tới sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu Quốc hội, Cử tri và Nhân dân cả nước đối với lĩnh vực GDĐT của nước nhà. 

Các đại biểu đã nêu nhiều nội dung quan trọng như vấn đề đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đổi mới giáo dục phổ thông, sách giáo khoa, tài chính cho giáo dục, tự chủ đại học, chính sách cho nhà giáo…

Về việc chuẩn bị nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng cho biết, ngành giáo dục đào tạo đã nhận thức rõ được trọng trách sứ mệnh của mình trong lĩnh vực này. 

Nhận chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GDĐT đã lên kế hoạch triển khai nhiệm vụ của mình. Hiện nay, 50 nghìn đến 100 nghìn nhân lực cần có cho ngành bán dẫn có thể chia thành nhiều nhóm chuyên môn với trình độ, yêu cầu khác nhau, hiện đang có ưu tiên cho nhóm nhân lực trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn.

Theo Bộ trưởng, hiện nay có 35 cơ sở giáo dục đào tạo đại học của Việt Nam đang trực tiếp đào tạo lĩnh vực trực tiếp, hoặc gần với ngành này. Các nhân lực ngành công nghệ thông tin, điện tử viễn thông thì có thể tiến hành bổ túc, chuyển đổi để bổ sung thành nhân lực ngành bán dẫn. 

Các trường cũng đã tổ chức mạng lưới để cùng chia sẻ kinh nghiệm thiết kế chương trình. Ngày 19/10 vừa qua, tại Đà Nẵng, Bộ GDĐT đã tổ chức hội nghị để triển khai công việc quan trọng này và đang tăng cường điều kiện từ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để đáp ứng yêu cầu đào tạo.

"Bộ GDĐT đã liên kết, hợp tác chặt chẽ với các tập đoàn công nghệ thông tin toàn cầu để nắm bắt chính xác con số nhân lực cần thiết cho ngành bán dẫn, tránh việc ào ào đào tạo rồi lại thừa thì đó là chuyện không tốt", theo Bộ trưởng Bộ GDĐT.

Ông Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự kiến trong năm 2024, sẽ tuyển sinh đào tạo trên 1000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, và các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển trên 7000 học viên. Các con số tuyển sinh sẽ tăng dần theo từng năm để đáp ứng yêu cầu nhân lực ngành bán dẫn theo đúng kế hoạch đặt ra. 

"Tuy nhiên đây là một lĩnh vực công nghệ đòi hỏi cao, mong rằng Quốc hội, Chính phủ cần phải có sự đầu tư cao chứ không thể "tay không bắt chip" được", ông Sơn nói.

Về vấn đề thừa, thiếu giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, tại nhiều địa phương vẫn tiếp tục tình trạng giáo viên nghỉ việc. Tính đến tháng 9/2023 toàn quốc có 17278 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.

Bộ GDĐT đã phối hợp với Bộ Nội vụ đưa ra chỉ tiêu tuyển giáo viên cho các tỉnh, tuy nhiên, theo thống kê, các tỉnh vẫn còn lại 64 nghìn chỉ tiêu chưa dùng, vì nhiều lý do khác nhau. 

Thậm chí, ở một số địa phương, không có nguồn tuyển để tuyển giáo viên theo đúng chỉ tiêu vì "giáo viên mầm non làm thì áp lực, lương thì thấp nên nhiều địa phương tuyển giáo viên nhưng không có người ứng tuyển"

Bộ trưởng cho rằng, cần sớm có những điều chỉnh về lương, chế độ, chính sách, nhà ở công vụ, phụ cấp ưu đãi, thực hiện các giải pháp khác một cách đồng bộ để nâng cao đời sống nhà giáo, góp phần thu hút nguồn nhân lực vào ngành giáo dục.

Ngoài ra, về vấn đề sách giáo khoa, Bộ trưởng cho rằng, vừa qua, Đoàn giám sát của Quốc hội đã ghi nhận hệ thống sách giáo khoa cơ bản được biên soạn, phê duyệt, phát hành cơ bản đúng tiến độ, đáp ứng được yêu cầu dạ và học. Nội dung sách giáo khoa bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục… 

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, đây là sự ghi nhận đối với toàn ngành giáo dục, đội ngũ giáo viên, những người tham gia soạn sách. Về tài chính chi cho giáo dục, con số đưa ra là tính cả chi thường xuyên và chi cho đầu tư phát triển.

Về việc soạn sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ GDĐT cho rằng, từ nay đến năm 2024, việc quan trọng nhất cần làm là thẩm định chất lượng các sách giáo khoa lớp 5, lớp 9, lớp 12 cho thật tốt, đảm bảo đủ sách giáo khoa trước năm học mới. 

"Về vấn đề được giao, Bộ sẽ có đánh giá tổng thể, sâu sắc về vấn đề này và sẽ có đề đạt phương án với Quốc hội", ông Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.