Bộ Y tế muốn TAND tỉnh Hòa Bình hiểu sâu hơn về vụ án chạy thận

Ngày 10.5, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến đã ký văn bản gửi TAND tỉnh Hòa Bình, Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Hòa Bình về việc xét xử phúc thẩm khách quan, công tâm, khoa học trong vụ án chạy thận nhân tạo khiến 8 bệnh nhân tử vong tại BVĐK tỉnh Hòa Bình.

Theo Bộ Y tế, ngày 30.1.2019, Hội đồng xét xử sơ thẩm (HĐXX) – TAND TP.Hòa Bình đã tuyên án đối với vụ án “Vô ý làm chết người” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan tới sự cố này. HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Hoàng Công Lương - nguyên bác sĩ khoa Hồi sức tích cực, BVĐK Hòa Bình 42 tháng tù; bị cáo Trương Quý Dương – nguyên Giám đốc BVĐK Hòa Bình 30 tháng tù; bị cáo Hoàng Đình Khiếu – nguyên Phó Giám đốc BVĐK tỉnh Hòa Bình 36 tháng tù; bị cáo Đỗ Anh Tuấn – Giám đốc Công ty cổ phần dược phẩm Thiên Sơn 30 tháng tù…

Bộ Y tế mong rằng, trong phiên xét xử phúc thẩm vào ngày 13.5, TAND tỉnh Hòa Bình sẽ lắng nghe những ý kiến về chuyên môn liên quan đến vụ án mà Bộ Y tế đưa ra.

Bộ Y tế cho rằng, kết quả này gây bàng hoàng và bất bình trong dư luận: “Dù Hội hồi sức và lọc máu quốc gia, Tổng hội Y học Việt Nam, Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam… cùng nhiều chuyên gia trong lĩnh vực y tế, các Đại biểu Quốc hội đã khuyến nghị, lên tiếng nhưng không được lắng nghe một cách nghiêm túc trên cơ sở khoa học, pháp lý”.

Trước phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án trên (dự kiến diễn ra vào ngày 13.5 tới), Bộ Y tế đã tổng hợp các ý kiến chuyên gia có trách nhiệm của chi hội Luật gia Bộ Y tế, chuyên gia về pháp lý, trang thiết bị y tế, hóa học… đối với nội dung bản án.

Bộ Y tế cho hay, đây là việc “để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp không chỉ cho các bác sĩ, nhân viên y tế của BVĐK Hòa Bình trong vụ án này, mà còn cho cả ngành y tế trong hiện tại và tương lai, trước khi phiên tòa phúc thẩm được xét xử”. 

Cụ thể, tại công văn, Bộ Y tế đưa ra ý kiến về việc định tội danh và tuyên phạt trong xét xử một số bị cáo còn thiếu khách quan và chưa bảo đảm khoa học, pháp lý. Đối với bị cáo Hoàng Công Lương, trong quá trình điều tra, cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Hòa Bình đã 3 lần thay đổi tội danh. Điều này cho thấy cơ quan này khá lúng túng trong việc ác định tội danh do không đủ cơ sở để buộc tội.

Bộ Y tế lập luận, ngay cả với việc xử phạt bị cáo Hoàng Công Lương về tội Vô ý làm chết cũng chưa phù hợp, không đủ yếu tố cấu thành tội phạm cả về chủ thể và khách quan. Thứ nhất, về mặt chủ thể, chủ thể của tội danh này trong quan hệ pháp luật là chủ thể thường như lái xe vô ý gây chết người hay người vô tình đẩy ngã, bắn nhầm, cho ăn gây chết người… Nhưng ở vụ án này, bị cáo Hoàng Công Lương là bác sĩ – chủ thể đặc biệt - nên hành vi của Lương khi ra y lệnh là hành vi cụ thể trong hoạt động nghề nghiệp, trong hoạt động chuyên môn kỹ thuật. Do đó, việc xác định chủ thể tội danh này với bác sĩ Lương là không thuyết phục.

Thứ hai, về khách thể, người phạm tội Vô ý làm chết người cũng có những hành vi tương tự hành vi của tội Giết người, chỉ khác ở chỗ thái độ tâm lý của người phạm tội đối với cái chết của nạn nhân là không mong muốn, không bỏ mắc cho hậu quả chết người xảy ra nên nếu không có sự tác động đến thân thể nạn nhân thì không phải là hành vi khách quan của tội danh này. Do đó bản án cho rằng, bị cáo Lương “ký đề xuất sửa chữa nhưng chưa nhận lại bàn giao hoặc chưa hỏi người có trách nhiệm sửa chữa hay có thẩm quyền để biết nước chạy thận đã an toàn mà đã ra y lệnh chạy thận cho bệnh nhân dẫn đến hậu quả, xác định lỗi vô ý do cẩu thả” là chưa phù hợp với hành vi khách quan của tội danh này.

Theo Bộ Y tế, đây là lỗi hành chính, không tác động trực tiếp đến cái chết của nạn nhân. Ngoài ra, Bộ Y tế cũng cho rằng, việc tòa xử phạt bị cáo Đỗ Anh Tuấn về tội danh Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là không phù hợp; bị cáo Trương Quý Dương “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” không thật sự thuyết phục…

Trong trường hợp Tòa án vẫn xác định tội danh như trên, trong phiên tòa phúc thẩm ngày 13.5 tới đây, Bộ Y tế cho rằng sẽ là “tiền lệ rất xấu”, tạo ra tâm lý bất an cho toàn thể thầy thuốc, nhân viên y tế trong cả nước. Nhân viên y tế nào dám trực tiếp tham gia công tác cứu chữa người bệnh khi các sự cố y khoa có thể xảy ra bất cứ lúc nào và không trừ ai. “Từ đây, các thầy thuốc, nhân viên y tế để thủ thân, an toàn cho mình sẽ bám vào các thủ tục hành chính, bám vào quy định nhiều hơn (…) người chịu thiệt thòi nhất lại là người bệnh vì họ sẽ chết. Chết rất đúng thủ tục, đúng quy trình và các cơ quan bảo vệ pháp luật không bắt bẻ họ vào đâu được”, công văn ghi rõ.

Những bị cáo liên quan đến vụ 9 bệnh nhân chạy thận tử vong.

Dựa vào những lập luận trên, Bộ Y tế kiến nghị, việc 8 bệnh nhân tử vong tại BVĐK tỉnh Hòa Bình là sự cố y khoa đặc biệt nghiêm trọng, có tính chất phức tạp, nên việc xác định chính xác nguyên nhân tử vong, xác định rõ bản chất vụ án phải thận trọng, kỹ lưỡng để làm cơ sở vững chắc cho công tác truy tố, xét xử… Các bị cáo đều phải có trách nhiệm, do đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. 

Vụ án liên quan đến 9 bệnh nhân tử vong do chạy thận tại BVĐK tỉnh Hòa Bình đã kéo dài tới 2 năm. 

Tuy nhiên, trách nhiệm đó là lỗi hay tội phạm và mức độ chịu trách nhiệm pháp lý của các bị cáo cũng khác nhau nên phải được điều tra, truy tố, xét xử đảm bảo đúng người đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm cũng như không làm oan người vô tội…