Cá anh vũ

Đây là loài cá được xem là huyền thoại ở khu vực sông Lô. Tương truyền nó có từ thời vua Hùng, vô cùng quý hiếm và có giá đắt đỏ.

Nhắc đến những đặc sản đất Phú Thọ hẳn không ít người sẽ nghĩ ngay đến gà chín cựa và cá anh vũ. Thế nhưng, trên đất này còn lại sản vật tiến Vua khác cũng nổi danh không kém là loại hồng Hạc Trì không hạt.

Năm 1996, cá Anh Vũ, Dầm xanh được đưa vào Sách đỏ Việt Nam với mức độ đe dọa bậc V và danh sách các loài cá cần bảo vệ của ngành Thủy sản. Trung tâm Thủy sản tỉnh Hà Giang đã nghiên cứu, nhân giống 2 loài cá tiến vua, cá quý hiếm này và thu được kết quả như mong đợi.

Hà Giang hiện có những loài cá bản địa quý hiếm như: Cá anh vũ, cá dầm xanh, cá chiên, cá lăng chấm, cá chày đất. Những loài cá quý hiếm này đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam.

Cá Chiên là giống cá bản địa, cá quý hiếm của dòng sông Lô và sông Gâm chảy qua địa bàn các huyện Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên, Yên Sơn...của tỉnh Tuyên Quang. Cá Chiên được ví như “ngũ quý hà thủy” có giá trị kinh tế cao.

Bốn loài cá ngon bậc nhất: cá Lăng, cá Dầm Xanh, cá Anh Vũ, Cá Chiên sống ở sông Lô rất khỏe, khả năng bơi, di chuyển vượt thác tốt. Thịt cá chắc, dai, thơm ngon hơn cá nuôi trong các ao hồ… Xưa bốn loài cá này được liệt kê vào những sản vật tiến vua…

Loại cá này là “linh vật sông Lô”, từng được dùng làm vật tiến vua từ 2000 năm trước Công nguyên.

Tương truyền cá Anh Vũ xuất hiện ở nước ta từ 2000 năm TCN. Đến khoảng thế kỷ XIV, tức đời Hùng Vương thứ 3, một ngư dân bắt được cá Anh Vũ tại khu vực sông Lô, liền mang tiến vua. Từng bắt được hàng chục con cá Anh Vũ, nên ông Lập, (TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) có nhiều kinh nghiệm săn giống cá quý này.

Trên địa bàn xã Cao Bồ (huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang) trong khoảng thời gian 1 năm trở lại đây, nhiều biển báo cấm đánh bắt cá suối đã xuất hiện bên đường và gần suối. Với mức phạt 6 triệu đồng cho một lần vi phạm, việc cấm mọi hình thức đánh bắt cá suối đã bước đầu mang lại hiệu quả.

Nhờ phát triển nghề nuôi cá chiên trong lồng - loài cá được mệnh danh là "thủy quái" trên dòng sông Lô, nhiều dân làng Vân Tập (xã Hợp Nhất, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ) đã có nguồn thu ổn định, giàu lên trông thấy.